Mikrobiologiya va virusologiya

Ishning borishi:
Azotobakterni to`plab olish uchun 100 g tuproqqa 2 g 

---

108 
mannit yoki gliserin aralashtiriladi. Bu aralashma ustiga 20-30 ml
 
suv quyib, 
undan xamirsimon loy tayyorlanadi. Uni
Petri idishiga solib, usti shpatel’ bilan 
silliq qilib suvaladi. So`ngra idishning og’zini yopib, 30°li termostatda bir necha 
hafta saqlanadi. SHundan so`ng idishdagi loy betida oq rangli yaltiroq koloniyalar 
hosil bo`lganligini ko`rish mumkin, keyinchalik bu koloniyalar qo`ng’ir tusga 
kiradi. Bakteriyalar bilan tanishish maqsadida koloniyaning bir bo`lakchasini olib, 
1-2 tomchi suvda suyultiriladi va shu suyuqlikdan mazok tayyorlanadi. Mazok 
kurigandan so`ng 5 minut davomida spirt bilan fiksasiyalanadi. Fiksasiyalangai 
mazok ustiga karbol kislotada eritilgan eritrozin bo`yog’i tomizilib, so`ngra 
bo`yaladi. Keyin yuviladi, quritilib, bir tomchi kedr moyi tomiziladi va 
mikroskopning immersion ob’ektivi orqali ko`riladi. Eritrozin bo`yog’i tuproq 
zarrachalarini bo`yamasdan faqat bakteriyalarni bo`yaydi. Bu preparatda 
azotobakter xrookokkum hamda ularni o`rab olgan kapsula ko`rinadi. 
 
Nazоrat savоllari: 
1. Bu mashg’ulоtni o`tkazish uchun qanday shartlarga amal 
qilish kerak? 
2. Nitrifikatsiya jarayonini qo`zg’atuvchi bakteriyalarni aniqlashda оziq 
mоdda tarkibiga qanday kimyoviy mоdda qo`shilib ketmasligi kerak? 
3. Nitrit kislоta ta`sirida suyuqlik ko`karib qоladi. Bu reaktsiya qanday 
tartibda bоradi? 
 
ADABIYOTLAR 
ASOSIY ADABIYOTLAR: 
1.
Inog’omova M. Mikrobilogiya va virusologiya asoslari. Toshkent 
Universitet nashiriyoti 2010 y. 
2.
Mirhamidova R, Vahobov A.H, Davronov K, Tursunboyeva G,. 
Mikrobiologiya va biotexnologiya asoslari. Toshkent: ―Ilm Ziyo‖. 2014 y 
3.
Гусиев М.В, Минеева Л.А. Микробиология. М.ACADEMA. 2008 y
4.
Нетрусов А.И., Котова И.Б., Микробиология М.ACADEMA. 2006 y 
QO`SHIMCHA ADABIYOTLAR: 
1.
Emsev V.T., Mishustin ye.N,. Mikrobiologiya. M, ДРОФА 2006 . 
2.
Vaxobov A.H. Umumiy virusalogiyadan amaliy mashg’ulotlar. Toshkent 
2004y. 
3.
Vohobov A.H., Rasulov T.X., Nizametdinova Ya.F Mansurova. M.I.
Muzaffarov I.A..Mikrobiologiyadan amaliy va laboratoriya mashg’ulotlari 
uchun o`quv qo`llanma. T. Universitet nashiriyoti 2009 y. 

---

109 
4.
Komilov X.M., Rahimov M.M., Odilbekova. D.Yu. ,Biotexnologiya 
asoslari. T. 2010 y. 
Mustaqil ta’lim mashg`ulotlari 
―Mikrobiologiya va virusologiya‖ fanidan mustaqil ish majmuasi fanning 
barcha mavzularini qamrab olgan va quyidagi 13 ta katta mavzu ko`rinishida 
shakllantirilgan: