Mikrobiologiya va immunologiya

Tayanch iboralar: spiroxeta, leptospiralar, spiral, burama, endotoksin, fermentlar, gemoturiya, kultura, shtamm, oziq muhitlar, vaksina, giperimmun zardob, biosinov.


Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Shapulatova Z.J. Mikrobiologiya fanidan o’quv qo’llanma (amaliy va laboratoriya mashg’ulotlari). Toshkent, 2013 y.
2. Carter. G. R darla J. Wise Essentials of Veterinary Bakteriology And Mycology Sixth Edition 2004 268 p
3. кисленко В.Н., Колычев Н.М., Суворина О.С. Ветеринарная микробиология и иммунология. Часть 3. Частная микробиология. М.2007 г.


1-savol. Leptospiroz qo’zg’atuvchilarining umumiy xarakteristikasi.
PATOGEN SPIROXETALAR
Spiroxetalar – Spirochaetales oilasi, diametri 0,12-10,0 mkm, uzunligi 5-500 mkm, murvatga o‘xshagan, burama-burama mikroorganizmlar. Ularning tanasi protoplazmali silindrdan iborat. Silindr ustidan ko‘p qavatli qobiqqa o‘ralgan, fibrillalari bor (bitta yoki bir nechta), bakteriyalarning xivchinga o‘xshaydi. Spiroxetalar bo‘linish yo‘li bilan ko‘payadi, grammanfiy, spora hosil qilmaydi, xemoorganogeterotroflar, aeroblar va fakul’tativ anaeroblar. Spiroxetalarning patogen turlari Treponema, Borellia va Leptospira avlodlariga kiradi.
Patogen spiroxetalar o‘sitirsh sharoitlariga talabchan va maxsus o‘sish faktorlari qo‘shilgan maxsus oziqa muhitlarda o‘sadi.
LEPTOSPIROZ QO‘ZG‘ATUVCHISI
Leptospiralar zooantropozonoz kasalliklarni chaqiradi. Leptospiroz bilan juda ko‘p tur hayvonlar, shuningdak odamlar ham kasallanadi. Hayvonlarda kasallik qisqa vaqtli isitma, gematuriya, anemiya, sarg‘ayish, gemoglobinuriya, gemorragik diatez, shilimshiq qavatlar va teri nekrozi, hazm qilish organlarining atoniyasi, ba’zan homila tashlash, o‘lik yoki hayotchanligi past hayvon tug‘ilishi bilan namoyon bo‘ladi.Tabiiy o‘choqli kasallik. Yirik shoxli mollarda V.I.Terekix (1938-1939 y); kumushrang-qora tulkilarda, itlarda, echkilarda S.Ya.Lyuboshenko (1938-1939 y); cho‘chqa va qo‘ylarda V.I.Terskix (1940 y), otlarda S.Ya.Lyuboshenko va L.S.Novikovlar (1946 y) tomonidan kasallikning sababchisi leptospiralar ekanligi birinchi marta isbot qilingan.
Hozirgi klassifikasiya bo‘yicha leptospira (lepto-nozik, spira-spiral) avlodi ikki guruhga bo‘linadi: hayvon va odamlar uchun patogenli (L. interrogans) va saprofit (L. biflexa). Patogen leptospiralar 25 serologik guruhdan iborat bo‘lib, 180 dan ortiq serologik variantlarni o‘z ichiga oladi, ulardan qishloq xo‘jalik hayvonlarida quyidagi seroguruhlari uchraydi - Pomona, Grippotyphosa, Tarassovi, Icterohaemorrhagiae, Hebdomadis, Canicola, Cazackstanika.