Mikrobiologiya va immunologiya

Tayanch iboralar: karbunkul, B. Anthracis, spora , kapsula, Askoloizasiya, antogonislar, marjon testi, qo’zg’atuvchisining xususiyatlari. Qonli agarda o’sishi, biosinov, toksin hosil qilish, harakterli belgilari, biopreoarat.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Shapulatova Z.J. Mikrobiologiya fanidan o’quv qo’llanma (amaliy va laboratoriya mashg’ulotlari). Toshkent, 2013 y.
2. Carter. G. R darla J. Wise Essentials of Veterinary Bakteriology And Mycology Sixth Edition 2004 268 p
3. кисленко В.Н., Колычев Н.М., Суворина О.С. Ветеринарная микробиология и иммунология. Часть 3. Частная микробиология. М.2007 г.
1-savol. Kuydirgi kasalligi qo’zg’atuvchisini umumiy xarakteristikasi.
Kuydirgi kasalligining xalqaro nomi - Antrax dir. Qo’zg’atuvchisi Bac.anthra cis. Eubacteriales qatoriga, Bacillaceae oilasiga va Bacillus avlodiga kiradi. Kuydirgi o’tkir infeksion kasallik bo’lib, organizmning og’ir intoksikasiyasi, isitma, septisemiya, karbunkullar paydo bo’lishi va ichak, ko’proq o’pkaning zararlanishi bilan namoyon bo’ladi. Kuydirgi bilan barcha turdagi qishloq xo’jalik, hamda ko’pgina yovvoyi hayvonlar, shuningdek odamlar ham kasallanadi.
Kasallikni R.Kox (1876), L.Paster (1877), L.S.Senkovskiy (1883) o’rganib, ilmiy asoslab berishgan.
Morfologiyasi. Kuydirgi qo’zg’atuvchisi yirik, harakatsiz, grammusbat tayoqcha. Uzunligi 6-8 mkm. Eni 1,0-1,5 mkm. Surtmalarda bittadan, ko’proq zanjir shaklida joylashadi. Tayoqchalarning bir biriga qaragan uchlari to’g’ri qirqilgandek bo’ladi. Qo’zg’atuvchi organizmda kapsula, tashqi muhitda spora hosil qiladi. Bakteriya qon va zardob qo’shilgan oziq muhitlarda ham kapsula hosil qiladi. Spora asosan tayoqchaning markazida joylashib, oval shaklida bo’ladi.
Kultural xususiyatlari. Kuydirgi qo’zg’atuvchisi aerob. 12-45⁰ C haroratda o’sadi. O’sish uchun optimal harorat 35-37⁰ C. Oddiy oziq muhitlarda yaxshi o’sadi. Go’shtpeptonli bulonda oq paxtasimon cho’kma hosil qiladi, muhit tiniqligicha qoladi. Go’sht peptonli agarda kulrang oqish koloniyalar hosil qiladi. Koloniyalar sher yoliga o’xshaydi. Go’shtpeptonli jelatinada 2-5 kunda to’nkarilgan archa shaklida o’sadi.