Microsoft Word yonilgi mahsulot zapasorg doc

Konsentratli antifrizni suv bilan  
aralashtirish miqdori 
 
Konsentratli antifrizni suv bilan 
 aralashtirish miqdori 
konsentratli  «ARKТON-
SUPER» antifriz  
miqdori 
Suvning 
miqdori 
Muzlash 
harorati, 
°
C, 
Qaynash 
harorati, 
°
C, 
35% 
65% 
- 22 
+105 
50 % 
50 % 
-38 
+108 
56 % 
44 % 
-43 
+112 
65 % 
35 % 
-65 
+119 
70% 
30% 
- 69 
+120 
100% 
0% 
- 20 
+128 
 
Suvning umumiy qattiqligi deganda undagi kalsiy  va magniy 
tuzlarining  umumiy  miqdori  tushuniladi.  Suv  qaynaganda  kalsiy 
va  magniy  tuzlari  cho‘kmasdan,  eritmada  qoladi.  Agar  suvdagi 
tuzlar  3,0  mg/ekvivalentlardan  oshmasa,  bu  suv  yumshoq 
hisoblanadi.  Тarkibida  6,0  mg/ekvivalentdan  ortiq  tuzlar  bo‘lgan 
suv qattiq hisoblanadi.  
Past  haroratda  muzlaydigan  sovitish  suyuqliklarga  antifrizlar 
kiradi.  Bu  suyuqlik  etilenglikol  va  suvning  aralashmasidan  hosil 
bo‘ladi.  Etilenglikol  -  ikki  atomli  spirt  CH
2
OH-CH
2
OH  bo‘lib, 
rangsiz tiniq suyuqlik. U suv, spirt va atsetonda yaxshi aralashadi 
va  neft  mahsulotlarida  erimaydi.  Suv  0°C  da,  etilenglikol  esa  – 
11,5°C da muzlaydi. 
Antifrizning  ikki  xili:  tarkibi  47%    suv  va  53%  etilenglikol 
bo‘lgan  muzlash harorati – 40°C bo‘lgan  antifrizlar, shuningdek 

---

 
195 
34 %  suv   va 66  % etilenglikoldan  tashkil  topgan muzlash haro-
rati - 65°C bo‘lgan  antifrizlar  ishlab chiqariladi.  
A-40  («ARKТON-40»)och  sariq  rangda  bo‘lib,  tarkibi: 
53–55%  etilenglikol,  qolgan  suv  –35°C  gacha  bo‘lgan  haroratda 
ishlatiladi, muzlash harorati – 40
 
°C.  
A-65 («ARKТON-65»)- to‘q sariqrangda bo‘lib, tarkibi: 66% 
etilenglikol, 33% suv. U sovuq shimoliy hududlarda ishlatiladi. 
Sovituvchi  suyuqlik  sifatida  antifrizdan  foydalanilganda  anti-
friz quyidagi afzalliklarga   ega:  
qotish  harorati  past,  qaynash  harorati  yuqori,  qovushqoqligi 
yaxshi,  yonmaydi,  issiqlik  sig‘imi  va  o‘tkazuvchanligi  yuqori, 
muzlaganda  hajmi  kattalashmaydi,  shuning  uchun  sovitish 
sistemasini ishdan chiqarmaydi. 
Antifriz  kamchiligi:  zaharli,  metallarni  korroziyalovchi 
xossaga  ega,  qalay  va  aluminiyga  nisbatan  korroziyaga 
aktivdir.  Antifriz  tarkibidagi  etilenglikolning  suvdagi  eritma-
lari  metallarni  korroziyalaydi.  Buning  oldini  olish  uchun 
antifrizlarga  0,4%    maxsus  qo‘shilmalar  qo‘shiladi.  Shuning-
dek,  hozirgi  vaqtda  ishlatiladigan  antifrizlar,  «ТOSOL»larga  
korrozion  ta’sirini  kamaytirish  maqsadida  korroziyaga  qarshi 
dinatriy  fosfat  – 2,5–3,5  g/l    va  dekstrin  (kraxmal)  1g/l 
shuningdek,  ko‘piklanishga  qarshi  qo‘shilmalar  qo‘shiladi. 
Bunday  antifrizlarning  40,  40M,  65,  65M  markalari  ishlab 
chiqarilmoqda.  M-molibdenli  natriy  qo‘shilmalari  qo‘shilgan. 
Dinatriyfosfat 
– 
cho‘yan 
va 
po‘latni, 
ba’zida 
misli 
qoplamalarni    korroziyadan  saqlaydi.  Dekstrin-aluminiy  va 
misli  detallarni  korroziyadan  saqlaydi.  Dekstrin  antifriz 
tarkibida  to‘liq  erimaydi,  shuning  uchun  ba’zida  antifrizlar 
xira bo‘ladi.  
 

---

 
196 
 
                               
                 
 
 
Etilenglikolning miqdori 
 
8.2-rasm. Etilenglikol va suvning muzlash, qaynash  harorati. 

---

 
197 
8.3-jadval