www.ziyouz.com
kutubxonasi
210
kelib chiqish jarayonini o‘z ichiga oladi. Bu talabni islom qondira olmaydi. Partridj (232-bet) o‘zining
mushkulot haqidagi qichqacha fikrini: "xristianlarga ikkita Tavrot kerak, bittasi tarixchi olim uchun,
ikkinchisi, garchi g‘ayrishuuriy bo‘lib tuyulsa-da, muqaddas bitik biz so‘zlashadigan tilda hamma
tushunadigan bo‘lishi kerak, deb hisoblaydigan omi xalq uchundir", deb xulosalaydi. Shu ma'noda
islom arab tilidagi Qur'onni mutaxassislar o‘rganishi va xudojo‘ylarcha qiroat bilan o‘qishi uchun asrab
qo‘yib, uning ma'nosini odamlar tushunib olishi uchun tafsir qilish bilan bu to‘siqni yengib o‘tgan.
Arabchaga o‘xshash, biroq so‘zma-so‘z tarjima me'yor hisoblanib kelgan. Uolter Benjamin: "bitiklarni
so‘zma-so‘z tarjima qilish barcha tarjima turlari orasidagi eng mukammalidir yoki shunga yaqindir",
degan edi (Walter Benjamin, ed. Hannah Arendt, tr. Harry Zohn, Illuminations [London: Fontana,
1973], 69.). Sannehning pozitsiyasi Bellokning "xristianlik Yevropa, Yevropa esa xristianlik,
deganidir", degan fikriga (butunlay qonuniy) qarshi fikrlarning bir bo‘lagini tashkil etadi; kelajagi
noaniq, yaqinda paydo bo‘lgan bu tamoyil uchinchi dunyo mamlakatlari xristianlarini G'arb
madaniyatidan ilhomlantirib yubordi. "Arab imperializmi" xususidagi tezis uchun qarang: V.S.Naipaul,
Beyond Belief: Islamic Excursions among the Converted Peoples (London: Little, Brown and Co.,
1998).
[451]
J.B.P. More, ‘The Marakkayar Muslims of Karikal, South India',
Journal of Islamic Studies
2:1
(1991), 25-44, page 44.
[452]
Daniel Sahas,
John of Damascus on Islam
(Leiden, E.J. Brill, 1972), 128-9.
[453]
David A. Kerr, ‘The Prophethood of Muhammad', in Yvonne Yazbeck Haddad and Wadi Zaidan
Haddad (eds
.), Christian-Muslim Encounters
(Gainesville etc.: University Press of Florida, 1995), 428-
30.
[454]
Hans Küng et al,
Christianity and the World Religions: Paths of Dialogue with Islam, Hinduism
and Buddhism
(London: Collins, 1986), 24-8. Islomda tuzatish tarixiy va, binobarin, somiy Isoni o‘z
o‘rniga tiklash shaklini oladi. Kung Pavelning ellinlashtirish strategiyasini rad etmagan holda, Jeyms
qo‘llab-quvvatlagan ibtidoiy monoteizmning kuchsizlanib qolishi tufayli xristianlik o‘z mavqeini yo‘qota
boshlagan, deb hisoblaydi. U islomning go‘yo yahudiylarning Isoga izdosh bo‘lgan kishilardan iborat
mazhabi ebionimlardan kelib chiqqani haqida safsata sotuvchi H.J.Shoeps singari tarixchilarning
gaplariga xayrixohlik bilan qaraydi.
[455]
Do'stlaringiz bilan baham: |