Microsoft Word xulqi ogishgan bolalar psixologiyasi


-MAVZU: IJTIMOIY MYe'YOR VA IJTIMOIY OQISH



Download 184,43 Kb.
bet5/62
Sana30.12.2021
Hajmi184,43 Kb.
#93606
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   62
Bog'liq
xulqi ogishgan bolalar psixologiyasi663

2-MAVZU: IJTIMOIY MYe'YOR VA IJTIMOIY OQISH


Ryeja

  1. Ijtimoiy mye'yor” tushunchasi

  2. Psixologiyada mye'yorlar

  3. Ijtimoiy mye'yor turlari va uning ishlash myexanizmlari

  4. Ijtimoiy og’ish

Ijtimoiy mye'yor” tushunchasi
Mye'yorlar tushunchasi har qanday dyeviatsiyaning boshlanishi hisoblanadi. Og`ishgan xulq o`z ta'rifi bo`yicha ijtimoiy mye'yorlardan og`ishgan xulq bo`larkan, ijtimoiy mye'yorlar maxsus ko`rib chiqishga munosib.

Har qanday tizim mavjud bo`lishining asosiy shartlaridan biri uning qandaydir muvozanat qolatini saqlab turishga layoqatidir.

Insoniyat tarixi tartibsizlik shubhasiz parchalanishga olib kyelishiga ishonchli misollar kyeltiradi va aksincha tartiblilik va kyelishuvga intilish jamiyat va umuman qayotning mavjud bo`lishi uchun kafolat bo`lishi mumkin. Mye'yorlar jamiyat tizimini qochib bo`lmaydigan o`zgarishlar sharoitida qayotga layoqatli muvozanat qolatini tutib turuvchi myexanizmi hisoblanadi. Jamiyatda bir vaqtning o`zida turlicha– ilmiydan tortib jinoiygacha mye'yoriy submadaniyat mavjud.

Umuman olganda mye'yor tushunchasi yetarlicha munozarali hisoblanadi. Lotin tilidan tarjima qilganda “mye'yor” – qoida, namuna, Tabiiy va gumanitar

fanlarda mye'yor tizimni saqlash va o`zgartirish uchun yo`l qo`yilgan o`lchov, chyegara sifatida tushuniladi. Ijtimoiy mye'yorlar mavjud mye'yorlar turining biridir (tyexnik, biologik, estyetik, tibbiy va boshqalar bilan bir qatorda). Ijtimoiy mye'yor – ijtimoiy jamiyat (guruh, tashkilot, sinf, jamiyat) o`z a'zolariga

munosabatlar va faoliyatni boshqarish maqsadida bayon etgan umid va talablar yiqindisi [1, 29-b.].

Ijtimoiy mye'yor aniq bir jamiyatda odamlar, shuningdyek, ijtimoiy guruhlar va tashkilotlarning yo`l qo`yilgan yoki majburiy axloqida tarixan vujudga kyelgan oraliqni mustaqkamlaydi. Tabiiy-ilmiydan farqli ravishda ijtimoiy mye'yor rivojlanishning xolis qonunlariga muvofiq kyelishi va muvofiq kyelmasligi mumkin. Oxirgi qolatda mye'yorning o`zi (masalan, totalitar jamiyat qonunlari) anomal va undan og’ish mye'yoriydir. Buning oqibatida ijtimoiy og’ishlar nafaqat salbiy, tizimning ishlashini buzuvchi, balki uning istiqbolli rivojlanishini raqbatlantiruvchi, ijobiy bo`lishi mumkin, masalan, ilmiy va badiiy ijod.

Ijtimoiy mye'yorlar ko`rinishi o`zining barcha ko`p obrazlilikda quyidagi asosiy xususiyatlarga ega: ob'yektivlik, tarixiylik, univyersallik, sxyematiklik, qat'iylik. Ushbu xususiyatlar anglatadiki, mye'yor tarixan ishlab chiqilgan, umumlashtirilgan ijtimoiy amr bilan barcha odamlar tomonidan va har qanday vaziyatda bajarilishi uchun majburiy hisoblanadi.

Ijtimoiy mye'yorning mansublilik va dinamiklikdyek xususiyati alohida qiyinchilik tuqdiradi. Tarix o`sha birgina ko`rinish uchun turlicha madaniy ......

misollariga boy. Axir insonning modada birmuncha aniq ifodalangan tashqi qiyofasiga bo`lgan talablar ko`z o`ngimizda o`zgarmoqda. Boshqa yorqin misol – qator davlatlarda ayol axloqining jins rolidagi radikal o`zgarishlar. Jinsiy axloqqa ustanovka ham darrov qarama-qarshi tomonga o`zgaradi. Masalan, yevropa mamlakatlarining tarixida biz quyidagi myetamorfozni kuzatishimiz mumkin: qadimgi dunyoning poligamiya va orgazstik madaniyatidan – Yangi davrning zolim qarshiliklari orqali – oxirgi o`n yillikning jinsiy inqilobiga, jinsiy munosabatlarda to`liq ozodlik va gomosyeksual nikoqlarning qonuniylashgunicha.

Ijtimoiy mye'yorlarning sanab o`tilgan xususiyatlari ko`pincha individual ongda salbiy tuyqular – oddiy tushunmovchilikdan ochiq e'tirozgacha tuqdirishi mumkin. Shaxs manfaatlari va mye'yorning ryepryessiv tabiati o`rtasidagi nizo odamparvarlik jarayonlari bilan birmuncha tyekislanadi. Zamonaviy rivojlangan davlatlarda jamiyatning qonunga rioya qilishdagi kuchlanish Tyendyentsiyasi individuallik ko`rinishida ayon bo`ladi.

Umuman olganda tyegishlilik va ichki qarama-qarshilikka qaramay ijtimoiy mye'yorlar har qanday jamiyat qayotida byebaho boshqaruvchi rolni o`ynaydilar. Ular ushbu jamiyat uchun ayni vaqtda istalgan mye'yoriy-ma'qullangan harakatlar maydonini yaratadilar, bu bilan shaxsni uning axloqiga qaratadilar. Ular jamiyat tomonidan nazorat vazifasini bajaradilar, namuna bo`lib xizmat qiladilar, axborot byeradilar, axloqni baholashga imkon byeradilar, uni oldindan aytib byeradi. Odamlar ularga qanday munosabatda bo`lmasinlar mye'yorlar mavjud va uzluksiz harakatlanadi.




Download 184,43 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish