Microsoft Word uylanish odobi ziyouz com doc

«
Йўқ! Билъакс, мен бир кун оч бўламан, бир кун тўқ. Оч бўлганимда сабр этаман ва 
Аллоҳ таолога ёлвораман. Тўқ бўлганимда ҳам шукр этаман». 
Меъда ва фарж - жаҳаннам эшикларидан бир эшикдир. Унинг асли тўқликдир. 
Ким жаҳаннам эшикларидан бир эшикни ёпса, у учун жаннат эшикларидан бир эшик 
очилади. Чунки булар машриқ ва мағриб каби қарама-қаршидир. 
Бирига яқинлашмоқ, иккинчисидан узоқлашмоқ бўлади. 
Тўртинчи фойда: 
Аллоҳ таолонинг бало ва азобини унутмаслик. Одам боласи бало ва мусибатга учраган 
кишиларни кўриб, ҳолларидан ибрат олиши керак. Тўқ бўлган киши очликни ва оч кишиларни 
унутади. 
Оч киши эса, очқаган ва сувсаган пайтида қиёмат кун маҳшаргоҳда барча одамлар 
сувсизликдан қийналаётганини ва жаҳаннам аҳлининг очлигини ўйлайди, ибратланади. 
Дунёда зиллат, хасталик, бало ва мусибат чекмаган киши охират азобини унутади. 
Ақлли киши дунё ва охират мусибатларини солиштириб, ўзини охират азобидан 
қутқарадиган амаллар қилмоғи керак. 
Расулуллоҳ (с.а.в.) билдиришларига кўра, дунёдаги бало ва мусибатларнинг энг шиддатлиси 
пайғамбар, авлиё ва солиҳ қуллар бошига келади. 
Мисрда қурғоқчилик бошланганда Юсуфга (а.с.) дейилдики: 
«
Ўлканинг барча хазиналари сизнинг қўлингизда бўлгани ҳолда нечун оч қолмоқдасиз?» 
У Зот (а.с.) шундай жавоб бердилар: 
«
Ўзим тўйиб, очларни унутиб қўйишдан қўрқаман». 
Очлик Жаноби Ҳакнинг раҳматини ва Унинг маҳлуқотига шафқатни эслатади. 
Тўқ бўлган киши ғафлат ичида бўлади ва оч кишининг изтиробини англамайди. 
 
Бешинчи фойда: 

---

Уйланиш одоби. Имом Ғаззолий 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
48
Очликда гуноҳ ва хоҳишларнинг барчаси синади. Ейишни камайтириш қувват ва нафс 
истакларини заифлаштиради. 
Саодатга эришиш кишининг ўз нафсига ҳоким бўлмоғидир. 
Зуннун Мисрий ҳазратлари дейдиларки: 
«
Мен тўйган вақтимда ё бир гуноҳ қиламан ёки бир гуноҳ қилишни ўйлайман. Шунинг учун 
мен асло қорнимни ҳаддан ортиқ тўйдирмайман». 
Оиша (р.а.) шундай деганлар: 
«
Расулуллохдан (с.а.в.) кейин пайдо бўлган биринчи бидъат ҳаддан зиёд тўймоқдир». 
Дейилганки: «Очлик - Аллоҳ таолонинг хазиналаридан бир хазинадир. Очлик билан дафъ 
этилган истакларнинг энг ками - фарж ва сўзлаш хоҳишидир. Чунки оч киши шаҳватини 
ўйламайди ва ўзида эзмалик қилишга мажол топмайди. Шу тариқа ғийбат, ёлғон, миш-миш 
каби тил офатларидан ҳам қутилади». 
Инсон тўйиши билан фаржига соҳиб бўлиши мушкуллашади. Тақво, соҳибини фарж 
зиносидан қўрийди. Фақат кўз зиносидан қўриёлмайди. Кўз юмса ҳам, кўнглига ва ўй-хаёлига 
ҳоким бўлолмайди. Хаёлига ёмон, разил фикрлар келади. 
Ёлғиз намоз ўқиётган кишининг кўнглига баъзан шундай ёмон ўйлар келиши мумкин. Биз 
тилнинг ва фаржнинг офатларини мисол учун зикр этдик. Аслида барча аъзолар орттирган 
гуноҳлар тўқликдан ҳосил бўлган куч оқибатида майдонга келади. 
Олтинчи фойда: 
Очлик уйқу ва ғафлатни йўқотиб саҳар вақти уйғоқ бўлишни таъминлайди. 
Шубҳасизки, ортиқча тўйган, кўп ичади. Кўп ичган кўп ухлайди. Кўп ухламоқ эса, умрни 
беҳуда, зое этмоқ бўлади. Яна, кўп ухлаш таҳажжуд вақти ўтмоғига ва кўнгил қаттиқлигига 
сабаб бўлади. 
Шунингдек, кўп ухлаш умр қисқаришига ва барокат камайишига сабаб бўлади. 
Ваҳоланки, умр барча жавҳарларнииг энг қимматлисидир ва қулнинг энг буюк сармоясидир. 
Кўп ухлаган киши ибодат тотини тополмайди. Ухламоқ - фалокатлар манбаидир. 
Тўқлик ўзига балони чақиради. Очлик эса балони тўхтатади. 
Еттинчи фойда: 
Очликда ибодат қилишда давом этмоқ қулай бўлади. 
Тўқлик - ибодатга тўсиқдир. Чунки инсон қимматли вақтининг улкан бир бўлагини емоқ 
учун сарф этади. 
Айниқса, егуликларни бозордан олиб келмоқ, тозалаб тўғрамоқ ва пиширмоқ ҳам кўп вақтни 
олади. Ҳолбуки, буларга кетказган вақтини ибодатга сарф этса, кўп фойда қўлга киритган 
бўлади. 
Аллоҳ таоло марҳамат этади: