|
ТЕРГОВ ҲУЖЖАТИДАН
Тўлаганова Қурбоной. Эллик беш ёшда. Тураржойлардан фойдаланиш
бошқармасининг фарроши. Миллати — ўзбек. Оилали. Қатортол мавзеси, 9-уй, 44-
хонадонда истиқомат қилади. Партиясиз.
— Гражданка Тўлаганова Қурбоной сиз бўласизми?
—Ҳа, мен бўламан. Нима гуноҳ қилдим, холанг айлансин!
— Ўтиринг!
— Ўзинг асра, Худойим... Гуноҳим нима? Унақа одамни қўрқитмагин, жон болам... Оёқ-
қўлим титраб кетяпти.
— Биров сизни гуноҳкор деяптими, нега ваҳима қиласиз, гражданка Тўлаганова!
— Ана! Тағин «гражданка» деяпсан! Ман юрак олдириб қўйганман, холанг қоқиндиқ.
— Ўтиринг!
— Хўп, ўғлим, хўп. Бирпас ўзимга келиб олий, майлими? Илоё бола-чақангни роҳатини
кўргин.
— Неча йилдан бери ЖЭКда ишлайсиз?
— ЖЭКда ишламийман, холанг ўргилсин, уборшисаман, кўча супураман. Икки «дўм»ни
ажратиб берган. ЖЭКни хўжайини айттан. Хола, мана шу дўмлани атрофи тоза бўлсин,
зиналари ярақлаб турсин, деган. Умридан барака топгур, хўжайин яхши одам. Инсофли.
Байрамда пирмиялни берди— ўттиз сўм. Хола, деди, биз сизга ўхшаган пўристой одамларни
ҳурмат қиламиз, деди.
— Кимлар билан турасиз?
Тушда кечган умрлар (роман). Ўткир Ҳошимов
www.ziyouz.com kutubxonasi
63
— Нима?
— Квартирангизда кимлар туради?
— Ўзи бир ҳафтадан буён мазам йўқ. Совуқ тушганидан бери касалим ўлгур қўзиб қолди.
Бўйра бўйи қорни курагунча ҳарсиллаб кетаман, болам. Шу савил қолгур ўт қопчасини олдириб
ташлаб қутуламан, шекилли. Дўхтир айтди: қўрқманг, хола, деди, буям кўричакни кестиришдек
гап, қийналиб юрасизми, бунақа қилиб, ундан кўра кестиринг-у, қутулинг, деди.
— Квартирангизда неча киши туради, деяпман?
— Одамни унақа қўрқитмагин-да, холанг айлансин. Мана, ҳамма қоғозларни обкеганман.
Уйни налугини вақгида тўлийман, ўғлим. Мана, ойма-ой тўлаганман.
— Уфф, неча киши турасизлар?
— Нима қилий, холагинанг айлансин. Битга-ю битта қизимни жўжаларим билан кўчага
ҳайдаб қўяйми? Тор қорнимга-сиққан кенг уйимга сиғмийдими?.. Бошида этгандим. Умида,
жон қизим, эсингни йиғ, бўладиган савдо эмас, бу боланинг кўзи бежо, дегандим. Ҳозирги
ёшларни биласан-ку! «Ўламан саттор, шундан бошқасига тегмийман», деб туриб олди. Мана
нима бўдци!
— Мен қизингизни сўраётганим йўқ, гражданка Тўлаганова! Ким билан турасиз, деяпман.
Савол тушунарлими?
— Бўмаса нега учасковой кун ора кириб сиёсат қилади? Квартиранинг майдони тўрт кишига
тўғри кемайди, дейди? Кечаям борди. Нўрмага тўғри кемасмиш. Бўмаса, уй оббер, уч хоналими,
тўрт хоналими, десам, ман сизга квартир берадиган исполком эмасман, дейди. Комиссар неча
марта айтди: куёвингни сўтга бер, қизинг билан невараларингга уй олиб беради, диди. Умида
бир жахлга минганди, насиҳат қилдим. Қўй, болам, шайтонга ҳайф бер, пешонангдагини кўриб
кетарсан, дидим. Нима қилади жанжал қўзғаб. Тўғрими? Куёвим яхшими-ёмонми, уям Худони
бир бандаси-да! Иккинчи хотинидан боласи бор. Умида эрига жабр қилса, ўша боланинг ҳам
кўнгли ўксийдими, ахир?
— Миямни қоқиб, қўлимга бердингиз-ку, хола. Айтяпман-ку, мен бошқа нарсани
сўрамоқчиман.
— Сўрайвер, болам, сўрайвер.
— Шоматов Рустамни танирмидингиз?
— Анави... куёвними? Албатта танирдим. Яхши бола эди, раҳматли. Ҳар кўрганда:
«Ҳорманг, хола, чарчаб қолмадингизми?» деб сўрарди. «Сизни Пскентга олиб бориб, бир
ўйнатиб келаман», дерди. Бу дунёга келиб нима кўрди, бола шўрлик! Қандоқ яхши йигит эди...
— Йиғлашнинг ҳожати йўқ. Шоматов билан кириш-чиқишинглар бормиди?
— Албатта, бор эди! Келин-куёв дўмга кўчиб келган кунлари энг аввал ман билан
танишган...
— Шоматовнинг оиласи билан муносабати қандай эди?
— Келин биланми? Қўш каптардек иноқ эди. Қанийди, менинг куёвим ҳам Умидаминан
шунақа тотув бўлса, деб орзу қилардим.
— Наҳотки, Шоматов хотини билан ҳеч уриш-жанжал қилмаган бўлса?
— Бегуноҳ бандасига туҳмат қилиш — одам ўлдириш билан тенг, жон болам.
— Ҳар қалай-да! Турмушда нималар бўлмайди.
— Тавба! Худоё тавба! Ман кетсам бўладими? Ҳализамон невараларимни боғчадан олишим
керак. Бу ҳафта Умида иккинчи исменда... Анави участковойингга этиб қўясанми? Уйимдан
ҳайдаб чиқармайдими?
— Ўтиринг, гражданка Тўлаганова! Соат энди тўрт ярим бўлди.
— Хўп дегин, умрингдан барака топгур. Асир намозим қазо бўлмасин...
— Намоз ўқийсизми? Намоз ўқийсизми, деб сўраяпман. Ҳозир диндорларга қарши қанақа
кураш олиб борилаётганини биласизми?
Тушда кечган умрлар (роман). Ўткир Ҳошимов
Do'stlaringiz bilan baham: |
