Microsoft Word tushda kechgan umrlar ziyouz co doc

Августнинг йигирма олтинчи куни 
Доцент очиқ чеҳра билан кутиб олди. Нима ўзгариш бўлаётганини сўради. 
— Энг муҳими — қўрқманг! — деди бир бошдан тушунтириб. — Ўша паллада шошманг. 
Ҳаяжонланманг. Касалман, деган гапни хаёлингиздан чиқариб ташланг. — Бармоқлари билан 
столни чертиб ўтирди-ўтирди-да, ўзига ўзи гапираётгандек қўшиб қўйди: — Бунақа пайтда кўп 
нарса аёлнинг маҳоратига боғлиқ. «Маҳорат?» Қанақа маҳорат? Нима, Шаҳноза ж...мидики, 
«маҳорат»ни намойиш қилса? 
Доцент важоҳатимни кўриб, кўзини олиб қочди. 
— Мени айтди дерсиз, ука, — деди юпатиб. — Ҳали қўша-қўша фарзандлар кўрасиз. 
Ўғлингизнинг тўйида ўзим бориб ошнинг энг ширин жойидан ейман. Келишдикми? 
Августнинг йигирма тўққизинчи куни 
Шаҳар ижрокўмининг уй тақсимоти бўйича комиссияси терговга ўхшаган нарса бўларкан. 
Узун стол тўрида калта енгли кўйлак кийган, жингалаксоч киши ўтирибди. Стол атрофида 

---

Тушда кечган умрлар (роман). Ўткир Ҳошимов 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
117
йигирма чоғли одам. Эркак-аёл аралаш. Негадир ҳаммасининг қиёфаси бир хил: тунд, лоқайд. 
Фақат бир одам — мажлис раисининг ўнг тарафида ўтирган киши бошқаларга ўхшамайди. Юзи 
шунақанги озғин, шунақанги заҳилки, биров эски ўликни гўрдан суғуриб чиқиб, калла чаноғига 
тери ёпиштириб қўйгандек. Чакаклари ич-ичига кириб кетган, бўйни ингичка, қилтириқ. Аммо 
тошбақанинг бўйнидек сертомир, чайир... Юпқа лаблари асабий титрайди. Шундай иссиқда 
қора костюм кийиб, бўйинбоғ тақиб олган, кўкраги тўла орден, медаллар. «Қизил юлдуз», 
«Жанговар Қизил байроқ», «Ватан уруши»... Гап бунда ҳам эмас. Кўзлари ғалати, кўзлари... Чор 
атрофга, одамларга, оламга, борингки, ўзига ҳам шу қадар чексиз қаҳр билан боқадики, қараса 
этингни сескантириб юборади. Баайни Ёвуз Руҳнинг ўзгинаси! 
— Фамилиянгиз? — деди Жингалаксоч мен томонга қарамай. 
Айтдим. 
— Одамларга нима бўлган ўзи, Соат Ғаниевич! — Жингалаксоч қўлидаги «дело»ни Ёвуз 
Руҳ олдига ташлади. — Шунча эгоизмни кимдан ўрганган бу ёшлар! — деди афсус-надомат 
билан. 
Ёвуз Руҳ қоғоз титкиларкан, мен томонга қараб қўйди. Ўзининг ҳақлиги-ю, менинг 
ноҳақлигимга, ўзининг қудрати-ю, менинг ожизлигимга ишонч билан тўлиб-тошган бу нигоҳда 
яна бир нарса — нафрат бор эди! Ҳатто «инқилоб чавандози»нинг белига «осилиб» турган 
прокуратура «босси» ҳам менга бунчалик жирканиб қарамаганди. Беихтиёр кўзимни олиб 
қочдим. 
— Уй керакми сенга? 
Худо ҳаққи! Шарти кетиб, парти қолган кекса одамнинг овози шу қадар гумбурлашини 
биринчи кўришим. Худди гўрдан чиққан садодек! 
— Уй керак бўлиб қолдими? — деди Ёвуз Руҳ тағин таҳдидли гумбурлаб. 
Тамом! Ҳаммаси тушунарли! Булардан ҳеч қачон, ҳеч қандай нажот йўқлигини англадиму, 
вужудимда ажиб енгиллик сездим. Нима қипти, биринчи марта кўряпманми бунақа 
Ҳангомаларни! 
— Ҳа! — дедим ўзимни босишга уриниб. — Уй керак! 
— Домлаларга йўқ уйни сенга қаёқдан топиб берсин? 
— Унисини билмадим, — дедим ростини айтиб. — Аммо менга уй керак. Хотиним билан 
ётоқхонада туролмайман! 
Ёвуз Руҳ кўзимга тешиб юборгудек узоқ тикилди. 
— Биографиянгда ёзибсан! — деди қоғоз варақлаб. — Шаҳар судида ишлаган экансан. Бир 
йил ишладингми? 
— Саккиз ой... 
— Нега ҳайдашди? 
— Ҳайдашгани йўқ, — дедим хотиржамлик билан. — Ишлагим келмади. 
— Эшитдингизми, Дмитрий Степанович! — Ёвуз Руҳ Жингалаксочга қараб кулди. Кулгиси 
ғалати экан. Худди калтакесакнинг томоқ қоқишига ўхшайди. — Суд органида ишлагилари 
келмабди... Хэх! Жингалаксоч индамади. Чарчоқ қиёфада бошини кафтига қўйганча тирсаги 
билан столга таянди. Бир чеккада ётган «Малборо» сигаретидан олиб, ялтироқ чақмоқтош ёқди. 
Узун стол атрофида ўтирган бир хил қиёфадагилар бир хилда сукут сақлашар, ҳайҳотдек хона 
жимжит, Ёвуз Руҳ варақлаётган қоғозлар ғайритабиий баланд овозда шитирлар эди. 
— Афғонда хизмат қилган экан, — деди Ёвуз Руҳ. — Бош аргументи шу. 
— Начора? — Жингалаксоч тутун қайтарди. Юзимга тикилиб туриб, анчайин осойишта 
оҳангда тушунтирди: — Сизни Афғонистонга биз юборган эмасмиз, йигитча. 
— У ёққа борганимга мен ҳам афсусланаман! — дедим совуққина қилиб. 
— Қўйиб берса душман томонига ҳам ўтиб кетади бунақалар. — Ёвуз Руҳ ўйиб юборгудек 
чақчайди. — Шошма! — деди навбатдаги қоғоз варағини ажратиб олиб. — Отанг колхоз раиси 

---

Тушда кечган умрлар (роман). Ўткир Ҳошимов