Microsoft Word tushda kechgan umrlar ziyouz co doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
34
— Қачон қочмоқчисан, аблаҳ? 
— Мен қошмаймин, жўлдас нашайник! Соат сапчиб ўрнидан турди. 
— Бондаренкони ҳибсга олинглар. Тез! 
Буниси ёш бўлса ҳам қув экан. Командирнинг буйруғини бажариб, икки пақир музлаган 
картошка кавлаб келдик, ҳеч қанақа немисни кўрганимиз йўқ, бу бобой туш кўряпти, деб туриб 
олди. 
— Ротадан яна неча кишини қочишга кўндирдиларинг? Қачон асирга тушмоқчисанлар? — 
деди Соат қистовга олиб. 
Бондаренко «Ўламан саттор немисни кўрганимиз йўқ», дейди. Содда қозоқ бўлса нуқул бир 
гапни такрорлайди: 
— Биз-де атпадиқ, немис-де атпади. Атпаса жағсиғўй!.. Соат батальонни сафга тиздирди. 
Трибунал ҳукмини ўқиб эшиттирди: «Аскарларни фашист томонга қочиб ўтишга даъват 
қилгани учун...» 
...Урушда орттирган тажрибаси кейин ҳам қўл келди. Кўп марта қўл келди... Баъзилар орган 
деганда нуқул жазо берувчи ташкилотни тушунади. Унақа эмас! Орган жамиятни ёт-
унсурлардан ҳимоя қилади. Шундай экан, унинг қўлигина эмас, «қулоғи» ҳам яхши ишлаши 
шарт. Ҳар қандай ташкилотда, ҳатто ямоқчининг дўконида ҳам «қулоқ» бўлса зиён қилмайди. 
Тўғри-да! Вақти-вақти билан «тозалаш» ўтказиб турмаса эплаб бўладими бу турфа жамиятни! 
Урушдан кейинги «тозалаш» ҳам бежиз қилингани йўқ. Айниқса, олифта интеллигентлар 
ҳаддидан ошиб кетди. Газета-журналларда совет жамиятини масхара қиладиган нарсалар пайдо 
бўла бошлади. Мактаб ўқитувчисидан тортиб олимгача — ҳаммаси «доно!» Ҳаммаси — «даҳо!» 
Хэх! 
 
* * * 
Аниқ эсида бор. Қирқ олтинчи йил эди. Тошкентда Навоий театри қурилаётган кезлар... 
Тепақўрғондаги етти йиллик мактабдан сигнал тушди. Математика ўқитувчиси Ҳакимов катта 
танаффусда оғзидан бол томиб японларни мақтабди. Эмишки, Ҳакимов Пиёнбозорга олма 
сотгани борган. Қараса, қурилиш кетаётган жойда, симтўсиқ ортида оёғига ёғоч кавуш кийган 
япон асири 
мўлтираб турганмиш. Ҳакимов гўё асирга раҳми келган. Тўрт-бешта олмани симтўсиқдан 
узатган. Гўё асир рус тилини билармиш. «Мен сизнинг молингизни текинга ололмайман, сиз 
уни етиштириш учун меҳнат қилгансиз», деган. Қоровулхонада турган соқчи кўриб қолиб, 
японни ҳайдаб юборган. Ҳакимовнинг айтишича, гўё япон жилмайиб таъзим қилган. «Раҳмат 
сизга, яхши одам экансиз», деган. Ҳакимов оғиз кўпиртириб, японни улуғлаган. «Бунақанги 
маданиятли одамни биринчи кўришим, ҳамма халқ орасида ҳам яхшилар бўларкан-да!» деган. 
Шунақами ҳали? Самурай ёқиб қолдими сизга? Биласизми, жаноб Ҳакимов! Бунинг отини 
камида КРА дейдилар! Контрреволюцион ташвиқот! Кани, бир текшириб кўрайлик-чи чиққан 
жойингизни! Ҳакимов... Ким бўлди бу қушча? Тепақўрғонликларнинг ҳаммаси таниш эди-ку. 
Ким билсин тағин... Қишлокдан чиқиб кетганига, эҳ-ҳе, қанча бўлди! Тошкентдаги ўқиш... 
Москвадаги олий мактаб... Онасининг таъзиясига ҳам келолмади. Айни имтиҳон пайтлари эди. 
Аслида гап бунда ҳам эмас. Соат онаси Тепақўрғондан Тошкентга кўчиб келганидан хабардор 
эди. Бироқ онасидан келган ҳар бир мактубни ўқиганида юзига совуқ нафас урилаётгандек 
бўларди. Онаси ҳеч кимга зуғум қилмасликни, ҳеч бир банданинг бурнини қонатмасликни 
илтимос қилар, унга сайин Соатнинг ғаши келарди. Мамлакат ички душманларга тўлиб ётибди-
ю, саводсиз бу хотин насиҳатгўйлик қилади... Орада фин уруши бошланди... Кейин яна уруш... 
Хў-ўш... Ҳакимов... Ҳакимов... Отаси инқилобдан аввал тегирмончи бўлган... Э-ҳа! Тўлаган-
ку бу! Уни Қонқусга чўктириб юбормоқчи бўлган оғайниси. Хэх! Ўшанда «ҳаммангни отаман!» 
деган ваъда бўлганмиди? Биттанг Ватан хоини сифатида насибангни олдинг. Энди — сенга 

---

Тушда кечган умрлар (роман). Ўткир Ҳошимов