Юқоридан –пастга грамматик усули (рекурсив тушиш усули). Бу усулда хар
бир нотерминал белги учун алоҳида процедура аниқланади. Ҳар бир процедура ичида
бошқа нотерминал белгиларни аниқловчи процедураларга (ўзига ҳам) мурожаат бўлиши
мумкин. Процедура кирувчи оқимдан мос нотерминал бошланувчи сатростини қидиради, агар бундай сатрости топилса, прцедура ишини маваффақиятли тугатганлиги
ҳақида хабар беради ва кўрсатгичли аниқланган сатростидан кейинги лексемага
қўйилади. Агар процедура сатростини талаб қилинган нотерминал сифатида аниқлай
олмаса, у ўз ишини маваффақиятсиз тугатади ва хато ҳақида хабар беради.
Грамматик таҳлилнинг рекурсив процедураларига мисол.
Prosedure Read
Begin
FOUND :=False
If TOKEN=8{READ} then
Begin
Навбатдаги лексемлар ўтилсин
If TOKEN=20{( } then
Begin
Навбатдаги лексемлар ўтилсин
If IDLIST маваффақиятли тугади then
If TOKEN=21{ ) } then
Begin
FOUND :=True
Навбатдаги лексемлар ўтилсин
Prosedure IDLIST
Begin
FOUND :=False
If TOKEN=22{ID} then
Begin
FOUND :=True
Навбатдаги лексемлар ўтилсин
While(TOKEN=14{, })end
(FOUND =TRVV)do
Begin
Навбатдаги лексемлар ўтилсин
If TOKEN=22 then
Навбатдаги лексемлар ўтилсин
Else FOUND :=False
End.
Мисол учун, ::=Read () қоидасига мос процедура кетма-кет
жойлашгаган Read ва ‘(‘лексемаларни қидиради. Агар излаш маваффақиятли бўлса list> қоидасига мос процедура ишга тушади. Агар бу процедура ҳам ўз ишини
маваффақиятли тугатса‘)‘ белгиси қидирилади, агар ‘)‘ топилса, кўрсатгич кирувчи
старостдаги ‘)‘ кейинги лексемага кўрсатади.
38
Код генерацияси Программа синтаксик таҳлил қилингандан кейин компиляциянинг охирги
босқичида программанинг объект коди генерация қилинади. Объект коди генерациянинг
усуллари кўп ва турли мураккабликдадир. Бу маърузада нисбатан содда усулни кўрамиз.
Бунда код генерацияси ҳар бир грамматика қоидасига мос ифодани объект кодини ҳосил
қилувчи қисмпрограмма тўплами орқали бажарилади. Бу программаларга семантик программалар дейилади, чунки бу программалар тилнинг мос қурилмаларига бериладиган
мазмунга мос ишларни бажаради. Танланган сода схемага кўра бу программалар объект
кодларини генерация қилади. Бизнинг ҳолда Паскал тилидаги жумла СЎМ учун
аниқланган ассемблер тилига ўткзилади. Код генерацияси пайтида маълумотларни сақлаш
учун рўйхат ишлатилади. LISTCOUNT ўзгарувчиси элементар ҳисоблагичи учун
ишлатилади. S орқлаи объект ҳақидаги маълумот олинади:
S(id) – id –идентификатор хусусияти.
S(id) – id –ном ёки унинг жадвалдан номери.
S(int) – сон – #100
rA ––қийматни А регистрга юкланганини билдиради.
қуйида ::=Read () қоидасиги мос процедуралар кетма-кетлиги
берилган.
генерация қилинсин [KJSUB XREAD].
XREAD учун ташқи кўрсаткичлар ҳосил {XREAD––ташқи кутубхонада қилинсин
қилинсин аниқланган стандарт ўқиш қисм программаси}
генерация қилинсин [WORD LISTCOUNT]
Рўйхатдаги ҳар бир элементи учун
Begin
S(item) ни рўйхатдан ўчириш
[WORD S(item)] ҳосил қилинсин
end
LISTCOUNT:=0
Программа матнидаги READ (VALUE) жумласига мос келувчи
код:
+JSUB XREAD
WORD 1
WORD VALUE
Худи шундай 1::= 2 * учун
If S 2= rA then
ҳосил қилинсин [MUL S ( )]
else If S < factor>= rA then
ҳосил қилинсин [MUL S ( )]
else
begin
Geta (2)
ҳосил қилинсин [MUL S ()]
S (1):=rA
Rega:= 1
Программа матнидаги Varinse:=SUMSQ DIV 100 ––Mean*Mean қиймат бериш
операторига мос келувчи объект кодлар: