Microsoft Word texnik tizimlarni boshqarish fanidan

7-Mavzu:  Rejalashtirishning tamoyillari va rahbarlik qilishning samarali 
usullarini tanlash. 
REJA: 
1.
 
Reja tuzishning tamoyillari. 
2.
 
Rahbarlik qilishning samarali usulini tanlash. 
3.
 
Kibernetika-transport  va  texnika  xizmati  ko’rsatish  korxonalarida  boshqarish 
jarayonlarining axborot tavsifi. 
 
1.Reja tuzishning tamoyillari. 
Yuk  va  yo’lovchi  tashish,  TXK  rejasini  tuzish  korxonalar  uchun  eng  yuqori 
foyda  olish  maqsadi  bilan  bog’lik.  Bu  esa  korxona  menejerlari,  menejmenti, 
iqtisodchilari,  marketinglaridan  bozor  munosabatlarining  asosiy  bilimlari  bilan 
kurollanishlarini talab qiladi. Transport xizmati ko’rsatish (yuklash, tushirish, tashish, 
transport-ekspeditsiya  xizmati)da  barcha  o’zgarishlar  qilishda  ham  menejerga 
transport  xizmatining  iste’molchilar bilan  ish  yuritishiga to’g’ri keladi.  Bunda  lozim 
bo’lgan reklamalarni ko’rsatish, ya’ni iste’molchi bu yangilik yoki o’zgarishdan nima 
yutadi?  SHu  kabi  chora-tadbirlar  tizimini  ishlab  chiqish  ham  xozirgi  vaqt 
marketingining  tarkibiy  kismi  bo’lib  koladi.  Korxona  menejmentining  birinchi 
vazifasi-bozor  munosabatlari  sharoitida  transport  yoki  texnika  xizmatlari  ko’rsatish, 
ta’mirlashlarni  qanday  xajmda  bajarishlari  lozimligini  aniqlashlaridan  iborat. 
Boshqacha  qilib  aytganda,  korxona  ixtiyoridagi  mablaglar  (avtomobilь  transporti, 
ko’targich  uskunalar,  yer,  bino,  muomila  puli),  uskuna  jixozlari,  texnologiyasi, 
materiallari,  o’zining  joylashuvi  va  ko’pgina  boshqa  xo’jalik  faoliyatini 
tavsiflaydigan omillari asosida zarur bo’lgan tashish turlari (mahalliy, shahar atrofida, 
shaharlararo,  xalqaro,  yuk  yoki  yo’lovchi  tashish,  ixtisoslashtirilgan  va  shu  kabilar), 
texnika  xizmati  ko’rsatish,  joriy  ta’mirlash  va  shunga  o’xshashlardan  istiqbollisi 
tanlab  olinadi.  SHundan  keyingina  korxonaning  transport  moliya  rejasi  va  uning 
bo’limlarini  ishlab  chiqishga  kirishish  mumkin.  Korxona  faoliyatida  marketingning 
ahamiyati  o’ta  yuqori,  chunki  bajariladigan  jarayonlarga  quyiladigan  talablarni 
professional darajada  marketing  mutaxassisigina bilishi  mumkin. SHunday kishigina 

---

 
51
korxonaning  ishlab  chiqarish  dasturi  va  boshqa  faoliyatlarini  rejalashtirish  tizimiga 
ijobiy  ta’sir  ko’rsatadi.  Bozor  munosabati  sharoitida  barcha  rejalashtirish  tizimining 
asosi-tijorat  ishlarining  bashorat  qilishlarini  tuzishdir.  Bu  yerda  ustuvor  (strategik) 
rejalashtirish  ko’rsatkichi  muayyan  turdagi  maxsulot  (ish,  xizmat  ko’rsatish)ni  harid 
qilish yoki bajarish xajmi. SHuning uchun korxona rahbarining muhim vazifasi-bozor 
munosabatida  qancha  miqdorda  transport  yoki  texnika  xizmatlari  bajara  olishi 
mumkinligini  aniqlashdan  iborat.  Marketingning  asosiy  vazifalaridan  biri 
iste’molchilarning  tarkibi,  extiyoji,  mo’ljali,  xatto  ijtimoiy  xodisalar  yoki  siyosiy 
jarayonlardagi o’zgarishlarga e’tibor berishdir. Bularning barchasi u yoki bu darajada 
talablarga ta’sir ko’rsatishi mumkin, ba’zan Mutlaqo ko’tilmaganda hal kiluvchi omil 
bo’lishi  mumkin.  Ikkinchi  tomondan,  bashorat  muddat  (davr)i  qancha  kiska  bo’lsa 
bashoratning natijasi shuncha  aniq bo’ladi.