Microsoft Word Сопорбоева Севара бми

      FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 

2 

---

 

KIRISH. 

Mavzuning  dolzarbligi.Yurtimizda  amalga  oshirilayotgan  tub  ekologik 

islohotlar  ta'lim  sohasida  ham  izchil  va  uzluksiz  o'zgarishlarni  amalga  oshirishni 

taqozo etmoqda. Kadrlarni tayyorlash sohasida butun jahon andozalarga mos ravishda 

ijodiy  o'zgarishlar  qilinishini  talab  qilinmoqda.  Bizning  ijodkor  xalqimiz  bugungi 

kunga  qadar  ajdodlarni  milliy  merosi  va  xalqimizni  azaliy  qadriyatlar,  an'analari, 

urf-odatlarini o'rganib yurtimiz rivoji uchun foydalanib kelmoqdalar, 

Yurtimizda  bir  qancha  avliyolar  yashab  har  birlari  o'z  davrida  qanchadan 

qancha  ilmiy  va  ma'naviy,  ijtimoiy-ekologik  asosga  ega  bo'lgan  asarlar  va  milliy 

yodgorliklarni  bizga  dasturil  amal  qilab  qoldirib  ketishgan  mutafakkirlardan  bor. 

masalan:  Muso  al-  Xorazmiy  Abu  Nasr  Farobiy  Abu  Ali  Ibn  Sino,  Abu  Rayxon 

Beruniy Sohibqiron Amir Temur, Mirzo Ulug'bek, Alisher Navoiy, Axmad Farg'oniy, 

Yusuf  Xos  Hojib,  va  boshqalar  yetishib  chiqib  dunyo  fani  hamda  madaniyati 

taraqqiyotiga  katta  xissa  qo'shganlar.  Shu  sababli  bu  zotlarni  o'tmishini  o'rganish, 

ayniqsa ta'lim- tarbiyaga va ekologik rivojlanish va ekologik ta'lim tarbiyanining xam 

negizini yaratib berganlar. [12] 

Shu  o'rinda  aytish  joyizki,  bugungi  kunga  kelib  yurtimizning  barcha  ta'lim 

muassasalarida ajdodlarimizni bizgacha yetkazib kelgan ta'limotlariga oid tarbiyaviy 

va  ekologik  qarashlarini  yoshlarga  uqtirib  kelinmoqda.  Ilmiy  tadqiqotlar  natijalari 

ko„rsatmoqdaki, hozirgi davrning o„ziga xos xususiyatlaridan biri, global, regional va 

lokal darajadagi ekologik muammolarning yuzaga kelganligidir. Ekologik inqirozlar 

ijtimoiy-tabiiy muammolar sirasida o„zining dolzarbligi va geografik ko„lamiga ko„ra 

umumbashariy  ahamiyat  kasb  etadi.  Globollashuv  davrning  o„ziga  xos 

xususiyatlaridan  yana  biri  ekologik  muammolarning  keskinlashuvi,  mintaqaviy 

ekologik  masalalarning  murakkabligidir.  Shuning  uchun  ham  o„quvchilar  ongida 

ekologik  madaniyatning  yangicha  mazmuni,  uning  ma'naviy-axloqiy  tamoyillari, 

tabiatga  mas'uliyatli  yondashuv,  tabiiy  boyliklarni  saqlash,  ulardan  oqilona 

foydalanish hamda flora va 

3 

---

 

faunani boyitishga oid tushunchalarni shakllantirish muammosining ijobiy yechimini 

topish  ruhida,  ularning  ekologik  tarbiyasi  va  ekologik  madaniyatini  shakllantirish 

muhim ijtimoiy-pedagogik kafolatdan biri sanaladi. 

Shuningdek,  mamlakatni  ravnaq  topishi  uchun  ta'lim  muassasalari,  korxonalar  va 

tashkilotlarning  samarali  ishlashini  undagi  mavjud  bo'lgan  muammolarni  hal  qilish 

uchun malakali va bilimli xodimlar kerakligi va shu asosda joylardagi muammolarni 

yechimini  hal  qilishni  ta'minlanishi  nazarda  tutiladi.  Shu  jihatdan  hozirgi  vaqtda 

malakali va ishbilarmon mutaxasis kadrlarni yaratish hamda shakllantirishga erishish 

muhim ekologik-ijtimoiy ahamiyat kasb etadi va bu esa dolzarb muammolardan biri 

bo'lib qolmoqda. Ushbu muammolarni ilmiy- uslubiy va amaliy  yechimlarini topish 

tavsiyalar  ishlab  chiqarish  o'z  navbatida  tadqiqot  mavzusining  dolzarbligini 

belgilaydi. 

O„zbekiston  Respublikasi  birinchi  Prezidenti  I.A.Karimov  bu  o„rinda  tabiatning 

insoniyat  hayotiga  faol  ta'sirini  quyidagicha  ifodalaydi:  “Bugungi  kunda 

barchamizning oldimizda g'oyat muhim vazifa turibdi. Bu - tabiatni hozirgi va kelajak 

avlod uchun saqlab qolish, uni bizning mintaqamiz va boshqa mintaqalar aholisining 

turmush 

sharoiti 

va 

tabiatdan 

foydalanish 

imkoniyatlarini 

yanada 

murakkablashtiradigan yangi xavfli loyihalardan asrashdan iborat”. 

Ta'kidlash  lozimki,  O„zbekistonda  jamiyatni  modernizatsiyalash  davrida 

ekologik  harakatning  vujudga  kelganligi  va  ushbu  ekologik  harakat  vakillaridan  15 

nafari  Oliy  majlis  Qonunchilik  palatasi  deputatligiga  saylanganligi,  ekologiya 

sohasidagi  qonunlar  tizimining  takomillashayotganligi,  ushbu  yo„nalishdagi  yangi 

qonunlar  loyihalarining  ishlab  chiqilayotganligi  jamiyatimiz  a'zolari,  jumladan, 

o„quvchilar  ekologik  tarbiyasi  muommosining  dolzarbligidan,  bitiruv  malakaviy 

ishning ilmiy - amaliy ahamiyatidan darak beradi.