Microsoft Word saodat asri 1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
83
— Шарафли инсон қарзини ўз вақтида беради. 
— Қани, йўқолчи 6у ердан. 
Забидлик савдогар қабила бошлиқларининг баъзиларидан мана шундай совуқ муомала 
кўрди, баъзилари гапиргани ҳам қўйишмади, баъзилари эса: «Мен бу ишга аралашмайман», 
деди, яна бошкаси: «Менинг Осга бас келадиган кучим йўқ», деб жўнатди. 
Кимга учраса, ҳамма уни қурук қайтарди. Барча эшиклар унинг юзига ёпилди. Аён 
бўлдики, забидлик савдогарнинг додини тинглаб, мушкулини осон қиладиган одам Маккада йўқ 
эди. 
Эрталаб тонг саҳарда Каъбанинг ёнида ҳақсизликка учраганидан, Оснинг адолатсизлик 
қилганидан дод солиб сочларини юлаётган, кўйлакларини йиртиб, арзига қулоқ соладиган одам 
қидириб юрган бир мусофирни кўрдилар. 
Бу сўнгги чораси зое кетмади. Масжиди Ҳаромда суҳбатлашиб ўтирганлар унга қулоқ 
тутдилар. Ниҳоят арзини тинглайдиган ва уни ҳақли деб ҳисоблайдиган бир неча кишини 
топганидан, забидлик савдогар ғоят хурсанд эди. 
Илк бор оёққа Зубайр қалқди. 
— Адолатсизликку бу! Зулм ва ҳақсизликка қарши кураш ҳар бир номусли одамнинг 
вазифаси. Мард киши зулмга нисбатан бепарво қололмайди! ~ деб бақирди. 
Абдулмутталибнинг ўғли тўғри гапирмокда. 
— Ғарибларга ёрдам бериш ҳам шараф, ҳам фарздип! 
Ниҳоят, Абдуллоҳ ибн Жудъоннинг уйида учрашиш ва ушбу масала юзасидан мунозарани 
давом эттиришга келишдилар. Макканинг ёш ва обрўэътиборли улуғларидан бири бўлган 
Абдуллоҳ ибн Жудъон меҳмонларни қучоқ очиб кутиб олди. Мажлисда Ҳошим, Мутталиб, 
Зуҳра, Ҳорис ва Тайм ўғилларидан ушбу қабилаларнинг вакили бўлиб келганлар бор эди. 
Ораларида энг ёши, амакилари билан келган Муҳаммад ибн Абдуллоҳ эди. У эндигина йигирма 
ёшдан ошган эди. Бироқ ҳеч ким унинг катталарнинг орасида ўтирганидан оғринмади. Чунки у 
ёши билан бўлмаса ҳам, ақли ва дунёқараши, тарбияси ва хулқи, катталарга ярашадиган нутқи 
билан улуғвор эди. Улуғлар ҳам ҳавас қиладиган даражада буюк эди. Шу боис ҳеч ким «Бу 
ўспирин бизнинг орамизда нима қилиб ўтирибди», деб ҳам ўйламасди. Меҳмонлар дастурхон 
атрофига ўтиришди. Е6, ичдилар. Шундан кейин муаммо ўртага ташланди. 
— Агар зўравонларга қарши ломмим демасак, бундан баттар ҳақсизликлар рўй 
бермаслигига ким ҳам кафолат бера олади, — деди бири. 
— Ос бу ишни биринчи марта қилаётган бўлса ҳам майли эди... 
— Бундай ҳақсизликка йўл қўйган фақат Ос эмас. Ос улардан биридир, холос. 
— Ҳозир индамасак, вақти келиб, ҳозирги кунларни ҳам қўмсаб қоламиз. Гапимга 
ишонаверинглар. 
— Бу кетишда қурайшларнинг обрўйи бир чақага арзимай қолади. 
— Маккага келган мусофирлар, хатто ҳожилар ҳам тобора биздан қўл силтаб 
кетмоқдалар... 
Қисқаси, улардан ҳеч бири бу ишнинг шундайлигича қолишини истамасди. Бундан 
ташқари, ўзлари хам борган жойларида ана шундай муомалага дуч келишлари мумкин эди. Бу 
ерда ҳақҳуқуқи топталган одам имкон топди дегунча, бошқа бир қурайшликдан бўлсада, 
ҳаққини ундириб оларди. «Маккаликлар хоҳлаган зулмини қилаверсин, аммо борган жойларида 
иззатикром, эътибор кўрсин», деб ҳеч қаерда ёзиб қўйилмаган эди. 
Ҳаж мавсуми яқинлашган, бинобарин, бу масалада қатъий қарорга келиш ҳар қачонгидан 
ҳам зарур эди. Хозир зулқаъда ойи. Атиги бир ойдан сўнг хаж мавсуми бошланади. 
Зиёратчиларни яхши кутиб олиш, уларнинг осойишталигини таъминлаш, бу билан уларнинг яна 
ва яна келишларига замин ҳозирлаш даркор эди. Чунки Маккага келувчи мусофир ва ҳожилар 

---

Саодат асри қиссалари. 1-китоб. Аҳмад Лутфий