www.ziyouz.com кутубхонаси
87
панднасиҳат қилди, таҳдид солди, ҳар хил йўлларни синаб кўрди, ҳеч бири фойда бермади.
Сўнгги чора сифатида қамоқ муддатини узайтиришга қарор қилди. Жигарпораси, жондан азиз
фарзандининг бегона динга киришига ҳеч рози бўлолмас эди.
Шундай кунлардан бирида Салмонга Шомдан бир карвон келгани тўғрисида хабар етди.
Салмон хабарчидан улар аник кетадиган кунда яна хабар етказишини ўтиниб сўради. Бу қамок
муддати давомида Салмон мажусийликдан кўнгли совий бошлаган, юрагига тушган учқун
алангаланган эди. Қаттиқ ҳаяжон ичида карвон кетадиган кунни пойлар, ўзи учун янги бўлган
динга киришдан бошқа ҳеч нарса ҳақида ўйламас эди.
Ниҳоят, хушхабар келди. Салмон дарҳол кишанларини ечди, вақтни ўтказмай, уйидан
чиқиб кетди. Бу унинг ота уйини узилкесил тарк этиши эди. Энди бу уйга қайтиб келмоқчи
эмас, қайтиш ҳақида ўйламас ҳам эди.
Карвонга қўшилди. Узоқ давом этган сафардан сўнг Шомга етиб борди. Вақтни бой
бермай, насроний динининг энг улуғ вакилини қидирди. Кўрсатдилар. Салмон унинг ҳузурига
борди, бошидан кечирган воқеаларни сўзлаб берди. Бу динга кириш учун чеккан азоблари ва
қилган фидокорликларини тилга олиб ўтди. Сўзларини шу тарзда якунлади:
— Энди изн берсанг, сен билан бирга қолай, сенга ва калисога сидқидилдан хизмат
қилайин. Бу динни шахсан сендан ўрганиб, сен билан биргаликда ибодат қилайин!
Бу одам Салмоннинг сўзларини диққат билан тинглади, унинг самимий бир ўспирин
эканлигини англади. Илтимосини қабул этди. Салмон севинч билан унинг қўлларини сиқди.
Энди Салмон мажусийликдан воз кечган, насоро
бўлган эди. Динга хизматда камчиликка йўл кўймас, ибодат чоғларида риёкорлик қилишни
сира хам ўйламас эди. Энди бу калисода у бир неча йил қолиб кетди.
* * *
Аммо Салмоннинг руҳонийдан мамнунияти узоққа бормади. Бу одам бениҳоя даражада
риёкор экан. Халққа қилган насиҳатларига ўзи амал қилмас, аксинча иш тутар эди.
Бойликка ўч эди. Бойбадавлатлар садакаларини унга келтириб:
— Сен фақирларни биздан кўра яхшироқ биласаи, бизнинг номимиздан шу пулларни
бериб қўйсанг, — дер эдилар.
Аммо руҳонийнинг кўлига тушган пуллар фақирларга етиб бормас эди. Олтин ва кумуш
тўлдирилган хумларининг сони еттитага етди.
— Аввало, сизларни тўлдиришим керак, фақирларга кейин берилса ҳам бўлаверади, — дея
руҳоний тушум пулларни хумларига тўкарди. Салмон унинг бу қаллоблигини халққа кандай
етказсам экан, деб кўп ўйлади. Лекин уддасидан чиқишига кўзи етмасди.
Бир куни очкўз руҳонийнинг эшиги қаттиққаттиқ чертилди. Чертаётган ажал эди. Қайтиб
кетиш учун келмаган эди. Хоҳласахохламаса, уни ҳузурига киритишга мажбур эди руҳоний.
Кўзлари олтинкумушга лиқ тўла еттита хумга қадалган руҳоний ўлим шарбатини сўнгги
томчисигача ичди ва умри бўйи: «Зинҳор бойликка берилманг, пулга алданманг, бойликка
банда бўлманг, буларнинг ҳаммаси — фонийдир...» дея жар солган, аммо ҳаммадан кўпроқ ўзи
муккасидан берилтан мол-дунёни бир зумда тарк этиб кетди.
Қавмлар кўз ёши тўкар, уни катта ҳурмат билан дафн этишга ҳозирлик кўрар эди.
Уларнинг самимий қайғуси Салмоннинг бардошини тоширган сўнгги томчи бўлди:
— Бу одам беодоб, риёкор бир кимса эди. Йиғлашингизга ҳам арзимайди!.. — деб бақирди.
Одамлар ғазабланиб кетдилар:
—Нималар деяётганингни биласанми ўзинг?
—Неча йиллардан бери хизматини қилган одаминг ҳақида бундай дейишга уялмайсанми?!
— Ўлган одамнинг кетидан гапириш айб бўлади...
Аммо Салмон сўзидан қайтмади:
— Мен нима деяётганимни яхши биламан. Гап шундаки, сизлар унга садақаларингизни
Саодат асри қиссалари. 1-китоб. Аҳмад Лутфий
Do'stlaringiz bilan baham: |