Microsoft Word Saniyazova doc

Tisli bali’q
- bali’qti’n iri tu’ri yesaplanadi’. Geypara jag’daylarda bul 
so’z si’la ha’m shortang’a da baylani’sli’ ayti’ladi’. 
15) 
Sumi’ray
-sumi’ray bekire tuqi’mlas, ji’rtqi’sh bali’qlar topari’na 
kiredi, basi’ jalpaq. Formasi’ kishkene qalashi’ boladi’. Wol u’lken sumi’ray 

---

26
ha’m kishi sumi’ray boli’p yekige bo’linedi. Uzi’nli’g’i’ yari’m metrden 
zi’yati’raq
1
.
Mi’sali: Sumi’ray kelse suw quri’ydi’.
”Sumi’ray” so’zinin’ leksikali’q ma’nisine itibar beretug’i’n bolsaq, bizde 
sumli’qli’, zali’m, wo’tirikshi adamlarg’a qarata qollani’latug’i’n so’z 
yekenligin ani’qladi’q. Degen menen, bul leksikali’q ma’ninin’ bali’q 
atamasi’na qatnasi’ bolmasa kerek dep yesaplaymi’z. Bul bali’q lopatonos dep 
te atali’p, wolar kishi sumi’ray , u’lken sumi’ray boli’p bo’linedi. 
16) 
Sazan- karp
bali’qlari’ semyasi’na kiredi. Uzi’nli’g’i’ 1 metrden 
aslami’raq, salmag’i’ 15-20 kg day boladi’. Sazan dep Moynaq so’yleminde 4-5 
kg nan arti’qlari’n atasa, basqa rayonlarda bir asi’mli’qqa jarasa sazan atama 
beredi.
Marqa, su’wen, sazan, jayi’n, shortanni’n’
, 
Gilen’ wo’n’key bali’qlardi’n’ sultani’n, 
Jep ha’z yetip, suw menen qi’r wortani’n’, 
Sorpasi’na qani’p keldim ballari’m. (Berdaq). 
17) Su’wen
- iri bali’qlar qatari’na kirip, ji’rtqi’sh yemesler semyasi’na 
jatadi’. Su’wennin’ yeti mazali’, semiz, yeti ti’g’i’z boladi’. 
Mi’sali’: 
Gilen’ su’wen bali’q , kemeler toli’, 
Ku’ndegiden ba’lent qi’zlardi’n’ qoli’. (A’. Shamuratov ) 
Bul bali’qti’n’ Moynaq so’yleminde, ”Si’payi’ bali’q, panaxani’ su’wen, 
qayi’z, ”utku” atamalari’ bar. Bali’qshi’lar uluwma qa’siyetke qarap ”si’payi’ 
bali’q”, ji’ni’si’na qaray ”panaxani’ su’wen”, si’rtqi’ formasi’na qarap ”qayaz”, 
sapasi’na qaray ”utkus” (bul su’wennin’ kishilew, semiz, mazali’ tu’ri) dep at 
berip, wol a’debiy tilimizde barli’g’i’n juwmaqlasti’ri’wshi’ tek ”su’wen” degen 
atama qollani’ladi’.