|
www.ziyouz.com кутубхонаси
78
вафодор одамни, номусли одамни бахтли дейман. Бахт тушунчасини ўйлаганимда даставвал
номус, вафо кўринади. Мана шу икки нарса бўлмаса дўст дўстнинг, эр хотиннинг, хотин эрнинг
кўзини ўяди. Агар мен шоир бўлсам, ёзувчи бўлсам, вафо ҳақида, инсон номуси ҳақида китоб
ёзиб чарчамасдим.
Бу хотиннинг гаплари мени ўйлантириб қўйди. Унинг бу гаплари чин ҳақиқат эди. Инсонни
жасоратга, хайрли ишларга етаклайдиган шу эмасми?!
У кичкинагина разъездда тушиб кетди. Кўнглида тугилиб ётган армонини тўкиб, бағрини
эзиб ётган тошни ирғитиб ташлаб, қушдек енгил бўлиб, манзилида тушиб қолган эди.
Купега қайтиб кирдим.
Столча устида ялпиз ётарди. Олиб ҳидладим.
Ана шундан бери қайда ялпиз кўрсам, у кекса толлар соя ташлаган Бувайда йўлларини
кўраман. Бу йўллар бир нопок эр жабрини тортган, шу жабр-алам қасосга етаклаган дилбар,
дилбару қайсар, бир сўзли жувонни эслатади.
У эрини ташлаб кетдимикин? Ташлаб кетгандир. Ундан қасос олдимикин? Ташлаб
кетишдан ортиқ қасос бўлмайди-ку!
Ялпиз ҳиди менга ана шуларни эслатиб қўйди.
Фарғона, 1960 йил.
Саид Аҳмад. Танланган асарлар. I жилд. Ҳикоялар
www.ziyouz.com кутубхонаси
79
ЎН САККИЗ ЁШИНГ
Не ажаб, чун сарвинозим ўн сакиз ёшиндадир.
Ўн сакиз минг олам ошуби агар бошиндадир
Навоий
Ўн саккизга кирган одамнинг кўзига олам жилва қилади. Камалакнинг етти рангидан етмиш
минг ранг ясайди. Эчкининг ёқимсиз маъраши ҳам қулоғига бул-бул навоси бўлиб киради.
Юлдузларга қўли етади, тубсиз уммонлар тиззасидан келади.
Ўн саккизга кирмабсиз, дунёга келмабсиз!
Мана, ўн саккизга кирганлардан бири каттакон терак тагида хаёлчан турибди. У ҳали шу
ёшга етиб оғзига ичкилик деган нарсани олмаган. Аммо қип-қизил маст. Овози дўриллайди,
ҳуснбузар тошган юзларида бир чиройли хаёл излари бор. Мана шу боланинг ўн саккизга
кирганига бугун роппа-роса тўрт ой бўлди. Шу ёшга кирди-ю, шунақа хаёлчан, бўлар-бўлмасга
хўрсинадиган, кечаси ойга қараб ўзича шеър тўқийдиган бўлиб қолди.
Кексалар! Сиз ҳам шу ёшингизни эсланг!
Қишда саримсоқ пиёз еган одамнинг оғзидан кўклам жаласи қуйиб ўтган теракзорнинг иси
келади. Сиз ҳам болалигингизни эсласангиз унутилган муҳаббат яна туғёнга келади. Мана шу
хўрсиниб турган, юзига ҳуснбузар тошган йигит сизсиз, шу сизнинг ўн саккиз ёшингиз.
Йигитча хўрсиниб турган кўчанинг бу кўчанинг бу бетида баланд иморат бор. Иккинчи
қаватнинг балконида
яқинда ўн саккизга кирган бир қиз кафтини иягига тираб ўтирибди. Ўзи
унча чиройли эмас, аммо ўн саккизга кирган қизнинг хунуги бўлмайди, буни биласиз. Бечора
қиз келин аясининг пардоз қутисини титкилаб йўлакда юзига упа сураётганида акаси келиб
қолиб бир тарсаки еганидан, ёнидан бир жуфт кино билети чиқиб қолиб гап топиб беролмай
довдираганидан унинг неча ёшга кирганини билиб тургандирсиз. Бунақа иш ўн саккизга кирган
қиз боланинг қўлидан келади.
Э, аяжонлар! Кўчадан куёвнавкар ўтса қавиб турган кўрпангизни супада қолдириб девордан
қарайдиган, бувижонлар, ҳа, нима, ўн саккизга кирмай ҳатлаб ўтиб кетмагандирсиз. Кулманг,
ўзларингиз ҳам худди шунақа бўлгансиз. йиғлагансиз, кулгансиз, хўрсингансиз, дўриллаган
овоз эшитганингизда юрагингизда от ўйнаган.
Йўл ўртасида эзмаланиб гаплашиб келаётган икки кекса ўтиб кетгандан кейин, йигит жадал
юриб балкон тагига келди. Унинг шарпасини сезган қиз бармоғини лаблари устига кўндаланг
қўйиб қошларини керди-да, чироқни ўчириб ғойиб бўлди. Зум ўтмай, у йигит олдида пайдо
бўлди. Ҳамма ёқни атир ҳиди тутиб кетди.
Иккови индашмай йўл ёқалаб кетаверишди. Анҳор томонга бурилишаётганда қиз
мажнунтолнинг осилиб ётган новдасидан баргларни қисимида сидириб олди-да, йигитнинг
устидан сочиб юборди. Йигит ундан қасдини олмоқчи бўлиб интилган эди, қочди. Кўприкка
етмай йигит уни тутиб, бағрига босиб, ўпиб-ўпиб олди. Қиз унинг қучоғидан юлқиниб чиқиб,
катта харсангга ўтириб қолди.
— Шунақасан-да, Анвар,— деди қиз ундан ўпкалагандек кулиб.
Анвар унга яқин келишга юраги дов бермай сал нарироқда хансираб турарди.
— Бўлди, энди — деди қиз жиддий оҳангда. —Энди нима қиламиз. Жуда бошим қотди-ку.
Айтдим-ку, сен билан мендан киноартисти чиқмайди, деб.
Анвар қўл силтади.
— Кўришолмайди, режиссёрининг гапини қара, илм керак, дейди. Нима ўнинчини бекорга
битириб қўйибмизми? Ролни берсину ўйнаганимизни томоша қилаверсин. Майли, кимлигимни
уларга кўрсатиб қўяман. Қурилишга бораман. Сен нима қиласан? Сенга нима, сендан артист
чиқади. Сал кунда хизмат кўрсатган артист Умидахоним Болтаева бўлиб кетасан.
Умида шарақлаб кулиб юборди.
Саид Аҳмад. Танланган асарлар. I жилд. Ҳикоялар
Do'stlaringiz bilan baham: |
