Microsoft Word rizyozus solihiyn ziyouz com doc

«Shak-shubhasiz, Parvardigoringiz (barcha narsani) kuzatib turguvchidir» 
(Fajr surasi, 14-oyat), deb aytgan. 
1621/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.)  «Odam bolasiga 
zinodan bo‘lgan nasibasi yozib-bitib qo‘yilgan. Yozib qo‘yilgandan keyin albatta uni 

---

Riyozus solihiyn. Abu Zakariyo Yahyo ibn Sharaf Navaviy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
285
bajaradi. Undan to‘xtashning iloji yo‘q. Ikki ko‘z zinosi harom narsalarga qarashdir. Ikki 
quloq zinosi harom narsalarni tinglashdir. Tilning zinosi esa harom narsalarni gapirishdir. 
Qo‘lning zinosi harom narsalarni ushlashdir. Oyoqning zinosi harom narsalarga qadam 
bosib borishdir. Kishini ko‘ngli tusaydi va orzu qiladi. O’sha orzuni jinsiy a’zolar rostga 
chiqaradi yoki yolg‘onga chiqaradi», dedilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. Bu lafz 
Muslimniki. Buxoriy rivoyatlarida esa qisqaroqdir. 
1622/2. Abu Said al-Xudriydan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.)  «Yo‘l 
yuzasida o‘tirishdan chetlaninglar!» deganlarida, sahobalar: «Ey Allohning rasuli, yo‘l 
yuzasida o‘tirishga majburmiz. Chunki biz u yerda ba’zi narsalarni gaplashamiz», 
deyishdi. Rasululloh (s.a.v.)  «Agar gapimga kirmasdan o‘tiradigan bo‘lsanglar, unda 
yo‘lning haqqini ado qilinglar», dedilar. Sahobalar yana: «Ey Allohning rasuli, yo‘lning 
haqqi nima?» deyishganida, Rasululloh (s.a.v.) «Ko‘zni (har xil narsalarga) qaratishdan 
tiyish, ozor beruvchi narsalarni to‘xtatish, salomga alik olish, yaxshilikka buyurib, 
yomonlikdan qaytarib o‘tirish», deb aytdilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
1623/3. Abu Talha Zayd ibn Sahldan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Bizlar uy oldidagi sahnda 
o‘tirib gaplashayotsak, Rasululloh (s.a.v.) kelib, ustimizda turib: «Sizlarga nima bo‘ldiki, 
yo‘llar ustida o‘tiribsizlar?» dedilar. (Sahobalar): «Bizlar bezarar gaplashib va ba’zi 
narsalarni muhokama qilib o‘tiribmiz», deyishdi. Shunda Rasululloh (s.a.v.)  «Agar 
o‘tirmaslikning chorasi yo‘q bo‘lsa, unda yo‘lning quyidagi haqlarini ado etib 
o‘tiraveringlar. Ular: ko‘zni (har xil narsalarga) qaratishdan tiyish, salomga alik olish va 
yaxshi so‘zlarni gaplashish», dedilar». Imom Muslim rivoyati. 
1624/4. Jarirdan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Rasulullohdan (s.a.v.) nomahramlarga ko‘z 
to‘satdan tushib qolishi haqida so‘rasam, u zot: «Ko‘zingni tezlik bilan boshqa tarafga 
qaratgin», dedilar». Imom Muslim rivoyati. 
1625/5. Ummu Salamadan (r.a.) rivoyat qilinadi: «Men Rasululloh (s.a.v.) huzurlarida 
tursam, Maymuna (r.a.) ham u zot huzurlarida edilar. Shu payt ko‘zi ojiz Ummu Maktum 
kelib qoldilar. Bu narsa nomahram erkaklardan to‘sinishga buyurilganimizdan keyin 
bo‘lgan edi. Rasululloh (s.a.v.)  «Bu kishidan to‘sininglar», dedilar. Biz: «Ey Allohning 
rasuli, bu kishining ko‘zi ojiz-ku, u bizni ko‘rmaydi ham, tanimaydi ham», desak, u zot: 
«Sizlarning ikkovingizning ham ko‘zingiz ojizmi? Sizlar ham uni ko‘rmayapsizlarmi?» 
dedilar». Abu Dovud va Termiziy rivoyatlari. 
1626/6. Abu Saiddan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh (s.a.v.)  «Erkak kishi boshqa 
erkakning avratiga qaramasin. Ayol kishi boshqa ayol kishining avratiga qaramasin. 
Erkak kishi boshqa erkak bilan yalang‘och bir ko‘rpada yotmasin. Ayol kishi boshqa bir 
ayol bilan yalang‘och bir ko‘rpada yotmasin», dedilar. Imom Muslim rivoyati.