www.ziyouz.com кутубхонаси
20
Odatdagi kraxmal. Bir kosaga ikki yoki uch qoshiq kraxmal va ozgina sovuq suv
solinib, juda yaxshi ezilur. Shundan so‘ng uni tog‘oraga solib, ustiga kraxmallashga
yetarli suv quyilur.
Qaynatnlgan kraxmal. Bu kraxmal ham xuddi yuqoridagidek tayyorlanadi. Kraxmal
yaxshi ezilib yetilgach, keragicha asta-sekin qaynoq suv quyilur. Yog‘och qoshiq ila
kavlab, past o‘tda yigirma minutcha qaynatiladir. Kraxmal qaynab yetilgach, yaxshilab
kavlanib, dokadan suzilib, ko‘k bo‘yoq ila rang berilur.
Burali (natriy bor tuzi) kraxmal. Kraxmallangan kirlarni yaltiroq qilish uchun
kraxmalni qaynatgan vaqtda, kraxmalning sakkizdan biri qadar buratosh qo‘shilur. Doka,
parda kabi kraxmalga bo‘ktirilgan yupqa narsalarning har biri dazmollanmasdan avval
birma-bir qo‘l ila g‘ijimlari tekislanur. Shunday qilinganda dazmollagan vaqtda ustlarida
kraxmal yopishib qolmas ham juda yaltiroq bo‘lur.
Kraxmallangan buyumlarning qattiq bo‘luvi kerak bo‘lsa, uni bir kun avval qaynatilgan
kraxmalga, ikkinchi kun chorak soat avval qayngtilmagan kraxmalga bo‘ktirilur.
Kraxmallanadurgan buyum qanchalik yupqa bo‘lsa, kraxmal shunchalik quyuq va
qanchalik qalin bo‘lsa, shunchalik suyuq qilib tayyorlanur. Ayollar yubkalari, kuylaklari,
karavot chsyshablari, frantsuz ko‘ylaklarnning yoqayu yenglari qaynatilmagan kraxmal
ila, doka, parda kabi yupqa buyumlar qaynatilgan kraxmal ila kraxmallanur.
Dazmollanadurgan kirlar dazmol qiziguncha savatlarga yaxshilab taxlab tayyorlab
qo‘yilur. Dazmol qila boshlagan vaqtda bir yula dazmollanadigan narsalarning ustlariga
bir oz suv purkab namlanur. Shundan so‘ng ustlaridagi g‘ijimlar ketuvi uchun har
chetidan tortib tuzatilib, ikkiga yoki to‘rtga buklab dazmollanur. Bu vaqtda kirlar tur-
turiga ajratib qo‘yilsa, bir turli bo‘lgan kirlar juda osondazmollanib, ish tez bitur. Bu
orada kraxmallangan kirlar dazmollanguncha bir quruq choyshabga tugib qo‘yilur.
Dazmol qilishni boshlamasdan avval har vaqt dazmolni sozlamak kerak. Dazmolning tagi
mumli bir latta ila artilur. Mum shami bo‘lsa, yana ham yaxshi. Dazmol qiluvchi xotun
kichikroq kirlarni dazmol qiziy boshlaganda, kattaroq kirlarni dazmol juda qizigan vaqtda
dazmollamagi kerak. Ustida dazmol qilina turgan stol keragicha keng va boshqa
stollardan kattaroq bo‘lmagi kerak. Stol ustiga ikki yoki uch qavat qilingan jun adyol,
sholro‘mol kabi narsalar, uning ustiga bir yumshoq choyshab yozmak kerak. Stol
bo‘lmaganda bu yoymani polga yoyib dazmol qilinsa ham bo‘lur. Kirlar dazmollanib
bo‘lgach, tur-turi ila taxlanur. Bu taxlov to‘g‘risida ham bir turli reja tutmak kerak. Juda
katta qilib taxlansa, javonlarga, sandiqlarga joylashtirgan vaqtda katta qiyinchilik
tug‘ilur. Kir bukilib, qiyshayib qolur. Agar juda kichkina qilib taxlansa, tekis joylab
bo‘lmas, holatga qarab taxlab qo‘ymak kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |