Microsoft Word qiyomat alomatlari ziyouz com doc

 

 

 

---

Qiyomat alomatlari. Muhammad Salamat Jabar 

 

 

www.ziyouz.com kutubxonasi 

55

Yettinchi fasl 

 

Dobbatul arz 

 

Dobbatul arz (er hayvoni) – Allohning bir maxluqi. Faqat hech kim uning mohiyati-

ichini, sirini bilmaydi. Haqiqati yolg‘iz Allohga ma’lum. Biz faqat uning bir kun chiqishini 

bilamiz, xolos. 

 

Yer hayvoni mo‘minni kofirdan ajratish, kofir burniga belgi qo‘yib, mo‘minning yuzini 

yoritish uchun chiqadi. Ana o‘shanda hammaning asl basharasi ochiladi. Har kim 

yonidagi kishining kofir yoki mo‘min ekanini ajratib olishga qodir bo‘ladi. Hadislar 

zohiriga ko‘ra, Dobba Iso alayhissalom vafotidan so‘ng, quyosh mag‘ribdan chiqqanidan 

ozgina keyin yoki ozgina oldin chiqadi. Vallohu a’lam. Ushbu so‘zimizga Abdulloh ibn 

Amr rivoyatini dalil sifatida keltirishimiz mumkin: 

 

92. «Men Rasulullohdan (sollallohu alayhi vasallam) bir hadis yodladim va uni hanuz 

unutganim yo‘q». 

 

Mazkur hadis «Sahihi Muslim»da rivoyat qilingan. (90-hadisga qarang). 

 

Musiy yozadi: «Haq gap shuki, Dobbatul arz chiqqan vaqtda odamlar orasida mo‘mini 

ham, kofiri ham bo‘ladi». 

 

Quyidagi rivoyat ham fikrimizga dalil bo‘la oladi: 

 

93. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi: Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) 

dedilar: «Dobbatul arz chiqqanida, unda Musoning asosi va Sulaymonning uzugi bo‘ladi. 

Uzuk bilan mo‘minning yuzini yorishtiradi, aso bilan kofir burnida iz-belgi qoldiradi. Hatto 

(so‘ng) hamma bir dasturxon ustiga yig‘iladi va mo‘min kofirdan ajraladi»  (Ahmad, 

Tayolisiy, Nuaym ibn Hammod, Abd ibn Hamid, Termiziy, Ibn Moja, Ibn Jarir, Ibn 

Munzir, Ibn Abu Hotim, Ibn Muravayh va Bayhaqiylar rivoyat qilgan. Termiziy hasan 

degan). 

 

94. Burayda (r.a.) rivoyat qiladi: «Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) Makka 

yaqinidagi bir cho‘lga meni olib bordilar. Qup-quruq yer, chor atrof qum. Rasululloh 

(sollallohu alayhi vasallam) dedilar: «Dobba mana shu yerdan chiqadi. (Uning 

chiqadigan joyi) bir qarichga bir qarich yer bo‘ladi». (Buxoriy rivoyati) 

 

Dobbatul arz haqida bizning fikrimiz quyidagicha: U oyog‘i bor ulkan jonzot. Mutlaqo 

inson zotidan emas. Alloh taolo oxir zamonda uni yerdan chiqaradi. Alloh taoloning 

«erdan» degan so‘zida, bir fikrga ko‘ra, uning ko‘paymasligiga ishora bor. 

 

Ibn Kasir o‘z tafsirida yozadi: «Oxir zamonda insonlar buzilib ketib, Alloh buyruqlarini 

qilmasdan, haq dinni buzib, o‘zgartirib yurgan vaqatlarida Alloh taolo yerdan mana shu 

Dobbani chiqaradi. Uni ba’zilar Makkadan, yana ba’zilar boshqa yerdan chiqadi, 

deyishgan. Dobba insonlarga ana shularni gapiradi. Ibn Abbos, Hasan va Qatodalar: «U 

odamlar bilan suhbatlashadi», deyishdi. Ato Xurosoniy esa boshqacharoq so‘z aytgan: 

«Ularga gapiradi. Aytadiki, insonlar bizning oyatlarimizga inonmas edilar». 

 

---

Qiyomat alomatlari. Muhammad Salamat Jabar