70
pochta aloqasi obyekti (pochta aloqa bog‘lamasi, pochtamt)
tomonidan
harbiy qismlarning bankdagi hisob raqamlariga keyin oluvchiga topshirish
uchun o‘tkazilishini tushuntirishi shart. Pul o‘tkazmalari bo‘yicha pullarni
o‘tkazish harbiy qismlar tomonidan pul o‘tkazmalar uchun hujjatlarning
taqdim etilishi bo‘yicha amalga oshiriladi. Pullarni oluvchilarga topshirish
muddatlarini qism qo‘mondonligi belgilaydi.
Telekommunikatsiya vositalariga ega bo‘lmagan
pochta aloqasi
bo‘limlariga yo‘llangan tezkor (telegraf) pul o‘tkazmasini qabul qilishda
jo‘natuvchi manzilidagi pochta aloqa bog‘lamasi (pochtamt)dan pul
o‘tkazmasi to‘lanadigan joydagi aloqa bo‘limigacha pochta orqali
jo‘natilishi haqida ogohlantiriladi. Bunday hollarda telekommunikatsiya
korxonalarining Alifbo ro‘yxati bo‘yicha aynan qaysi elektr aloqa
bog‘lamasiga tezkor (telegraf) pul o‘tkazmasini yo‘llash
kerakligi
aniqlanadi va jo‘natuvchiga pul o‘tkazmasida uning nomini ko‘rsatish
tavsiya etiladi. Agar tezkor (telegraf) pul o‘tkazmasi telekom-
munikatsiyalar vositalari harakatining vaqti cheklangan punktida qabul
qilinsa, jo‘natuvchi bu haqda xabardor qilinadi.
Pul o‘tkazmasini qabul qilayotgan aloqa xodimi:
– jo‘natuvchidan pul o‘tkazmasining to‘ldirilgan 112-shakl
blankasini pul bilan birga olishi;
– pul o‘tkazmasining 112-shakl blankasida oluvchi va jo‘natuvchi
manzilining to‘liq va to‘g‘ri yozilganligi tekshirishi;
– blankaning asosiy qismida (raqamlar va so‘zlar bilan)
yozilgan
summa talon va xabarnomada ko‘rsatilgan summaga mos kelishini
tekshirishi;
– qabul qilingan pullarni hisoblashi va jo‘natuvchidan jo‘natish uchun
haq olishi kerak. Yozma xat-xabarli tezkor (telegraf) pul o‘tkazmasini qabul
qilishda xabar uchun ham haq olish zarur.
Pul o‘tkazmalari blankasini to‘ldirilishi va pullarni hisobi to‘g‘riligi
tekshirilgandan so‘ng pul o‘tkazmasi
quyidagi tartibda rasmiylashtiriladi:
– summasi so‘z bilan yoziladigan oldingi va keyingi bo‘sh joyga
chiziq chiziladi hamda pul o‘tkazmasi mo‘ljallangan
manzilning tagiga
chiziladi;
– pul o‘tkazmasining asosiy qismida va xabarnomada raqamlagich
yoki qo‘l bilan pul o‘tkazmasining kasr sonidan iborat bo‘lgan, surati-
nazorat razryadi, maxraji esa – 5-shakl daftari bo‘yicha tartib raqami
ko‘rsatiladi.
71
Aloqa xodimi pul o‘tkazmasiga ruchka bilan o‘z imzosini qo‘yadi va
unga taqvim tamg‘asining izini tushiradi.
Bundan tashqari, 114-shakldagi
tezkor (telegraf) pul o‘tkazmasida pul o‘tkazmasini qabul qilingan soat va
daqiqalari ko‘rsatiladi.
Pul o‘tkazmasini qabul qilish pochta-kassa apparati, elektron
majmuada rasmiylashtirilganda blankada
quyidagi ma’lumotlar
ko‘rsatiladi:
– pul o‘tkazmasi operatsiyalari bo‘yicha
pochta aloqasi obyektiga
berilgan muhrning raqamli belgisi, nazorat razryadi, yil, kun, oy;
– qabul qilish joyidagi pochta aloqasi obyektining nomi;
– qabul qilingan pul o‘tkazmasining raqami va summasi;
– operatsiya shifri va aloqa xizmatlarining raqamli belgisi.
Xabarnomada pul o‘tkazmasining raqami qo‘lda
yoki raqamlagichda
qo‘yiladi.
Qabul qilinayotgan pul o‘tkazmalari 5-shakldagi daftarga (undan
jo‘natuvchiga kvitansiya beriladi) nusxa ko‘chiruvchi qog‘oz orqali yoziladi
va undan jo‘natuvchiga kvitansiya beriladi. «Alohida belgisi» satrida pul
o‘tkazmasining turi (oddiy yoki tezkor) ko‘rsatiladi. Tezkor (telegraf) pul
o‘tkazmasini qabul qilishda qabul soati va daqiqalari qo‘shimcha ravishda
ko‘rsatiladi.
Pul o‘tkazmasi pochta-kassa apparati,
elektron majmuada qabul
qilinganda rasmiylashtirilgan kvitansiya beriladi.
Agar pul o‘tkazmasi raqamga ega bo‘lgan pochta aloqasi obyektiga
jo‘natilayotgan bo‘lsa, kvitansiyada uning raqami albatta ko‘rsatiladi.
Tegishli hollarda «Alohida belgisi» satrida «Tushum puli»,
«Pensiya», «Eltib berish bilan», «Olinganligi to‘g‘risida bildirishnomali»
(taalluqliligi bo‘yicha) va boshqalar ko‘rsatiladi.
Yozma xabari bo‘lgan tezkor (telegraf) pul o‘tkazmasini qabul qila-
yotganda aloqa xodimi kvitansiyaning yuqori qismida so‘zlarning sonini
raqam bilan ko‘rsatadi.
Pul o‘tkazmasining summasi so‘z bilan yozilgandan so‘ng qolgan
bo‘sh joy chizib qo‘yiladi. Belgilangan joyda jo‘natish uchun to‘lov
summasi QQS summasini ajratish bilan ko‘rsatiladi.
Pul o‘tkazmalarini naqd pulsiz hisob-kitoblar (to‘lov
topshi-
riqnomalari) bilan qabul qilishda 5-shakldagi kvitansiyalarda va ularning
nusxalarini yuqori qismida «Naqd pulsiz hisob-kitob» deb qo‘lda yoziladi
yoki shu matnli tamg‘a izi tushiriladi.
