Microsoft Word педагогика тарихы кейинги вартант

Qala mektepleriniń payda bolıwı
. Batıs Evropada XII-XIII ásirlerge kelip 
ónermentshilik hám sawda-satıq isleri bir qansha rawajlandı. Bul qalalardıń ósip 
keńeyiwine, qala mádeniyatınıń payda bolıwına alıp keldi. Qalanıń tiykar
ǵ
ı xalqı 
bol
ǵ
an ónermentler hám sawdagerlerge óz balaların keleshek dawamshıları 

---

sıpatında ámeliy isler menen shu
ǵ
ıllanıw ushın arnawlı bilimlerdi iyelewi zárúrligi 
payda boldı. Shirkewge qaraslı diniy mektepler bunday bilimdi bere almas edi. Sol 
sebepli cexta birlesken ónermentler hám sawdagerler gil’diyaları atınan mektepler 
ashılıp, bular cex mektepleri hám gil’diya mektepleri dep ataldı. Keyinshelik bul 
mektepler birlesip, magistrat mekteplerine, ya
ǵ
nıy qala basqarması (magistrat) 
tárepinen qarjı menen támiyinlenetu
ǵ
ın mekteplerge aylandırıldı. Ol jerde oqıw 
tólemli boldı. Ayırım cex, gil’diya hám magistrat mekteplerinde oqıw latın tilinen 
ana tiline ózgertildi. XV ásirge kelip bunday mektepler Batıs Evropanıń derlik 
barlıq ulken qalalarında ashıldı. 
Akademiyalardıń ashılıwı.
Evropada birinshi universitetler XII ásirdiń 
ekinshi yarımında Italiyada (Bolon’ya qalasında), Angliyada (Oksford qalasında), 
Franciyada (Parijde) shólkemlestirildi. Bul universitetler dáslebinde professor hám 
studentlerdiń jeke ózleri basshılıq etetu
ǵ
ın shólkem (korparaciyası) edi. 
Keyinshelik bul korporaciyalar ózin-ózi basqarıw huquqı menen mámleketler 
tárepinen rásmiy tastıyqlandı. Shirkew bolsa universitetti pitkeriwshilerge ilimiy 
dáreje hám oqıtıwshılıq huquqın beriwdi óz ıqtıyarına aldı. XIV-XV ásirlerge kelip 
universitetler Evropanıń barlıq mámleketlerinde ashıldı. Orta ásir universitetleri 
ádette 4 fakul’tetten: tayarlıq fakul’teti, yuridika, medicina hám teologiya (din 
qa
ǵ
ıydaları) ibarat bol
ǵ
an. Tayarlıq fakul’teti studentleri joqarıda aytıl
ǵ
an trivium 
hám kvadriumlardıń quramına kiriwshi pánlerdi oqıtqan. Tayarlıq fakul’tetinde 
oqıw muddeti 6-7 jıl
ǵ
a deyin, tiykar
ǵ
ı fakultetlerde 5-6 jıl
ǵ
a shekem sozılar edi. 
Bul universitette oqıw latın tilinde jurgizilip, onda dinniń tásiri judá kushli bol
ǵ
an 
hám oqıw kóbinshe skolastikalıq tárizde qurı yadlaw menen shegaralan
ǵ
an. Batıs 
Evropada universitetler XII-XIII ásirden baslap kóbirek shólkemlestire basla
ǵ
an. 
Bul universitetlerde oqıw talap dárejesinde bolma
ǵ
anlı
ǵ
ı menen Evropa 
mámleketlerinde mádeniyattıń a
ǵ
artıqtıń rawajlanıwına salmaqlı uleslerin qostı