Microsoft Word O'quv qo'llanma

Fizikani o‘qitishda ekologik ta’limni quyidagi shakllarda o‘rgatish mumkin. 
a)
Dars jarayonida mavzu mazmunini o‘rganishda o‘quvchilarga ekologik 
bilimlarni berish maqsadga muvofiq. Bu quyidagicha amalga oshiriladi: darsni 
boshlashda, mavzu materialiga kirish so‘zida, dars davomida misol yoki 
ko‘rgazmali qurollar va masala yechish asosida, dars oxirida esa o‘quv 
materiallarini takrorlab mustahkamlashda, labaratoriya ishlarini bajarishda, 
umumlashtiruvchi va yakunlovchi darslarda, ekskursiyalarda o‘quvchilarga 
ekologik bilimlarni berish mumkin. Ammo dars vaqti cheklanganligi uchun 
ekologiyaga oid bilimlarni ko‘plab bayon etib bo‘lmaydi. Buni tejalgan 3-4 
minutlik vaqt davomidagina misollar asosida bayon qilinishi mumkin. 
b)
Fizikadan to‘garak mashg‘ulotlarida ekologiyaga oid eng muhim fizik 
materiallarni shunday tanlash kerakki, ular bevosita fan dasturi materillarini 
chuqurlashtiradigan va kengaytiradigan hamda kimyo, biologiya, geografiya, 
matematika kabi boshqa fanlarni o‘zaro bevosita bog‘langan holda o‘rgatishda qo‘l 
keladigan bo‘lsin. Bir so‘z bilan aytganda fanlararo ekologik ta’lim amalga 
oshirilishi kerak. Ekologik ta’limga bag‘ishlangan maxsus to‘garak mashg‘ulotlari 
yaratib, o‘quvchilar talabini qondirish mumkin. Lekin, bunday kurslarga 
cheklangan o‘quvchilargina ishtirok etishadi. Bugungi kun talabi esa barchani 
birday ekologik madaniyatli bo‘lishini talab etadi. 
c)
Sinifdan tashqari mashg‘ulotlarda o‘quvchilarga dars jarayonida ham, 

---

62
to‘garak mashg‘ulotlarida ham o‘tishning iloji bo‘lmagan, ko‘p vaqt talab qiladigan 
ekologik bilimlarni o‘zlashtirishlari uchun foydalanish mumkin. Shu bilan birga 
bunday materiallar dala sharoiti bilan bog‘liq bo‘lishi, uzoq davom etadigan 
tajribalarni o‘tkazish va kuzatishni talab etishi mumkin. Ekologik ta’lim masalasi 
sinergetik xarakterga ega ekanligidan, uni hal etish uchun barcha fan bilimlaridan 
foydalanish zarur. 
d)
Mustaqil o‘qish va kuzatish uchun ekologik ta’limga oid ko‘pgina 
materiallar mavjudki, bu oq’uvchilarning o‘zlari mustaqil, o‘qituvchining hech 
qanday yordamisiz o‘qib, kuzatib o‘rganishlari mumkin. Bunda o‘qituvchi 
mavzuga oid ma’lumotlarni qayerdan olish kerakligini va nimalarga e’tibor qaratish 
lozimligini aytib berishi yetarli bo‘ladi.