|
5.48 “NIMA UCHUN?” GRAFIK ORGANAYZERI
Grafik organayzeri o‘quvchi (talaba) larda o‘rganilayotgan muammo yoki
masala mohiyatini yorituvchi sabablarni aniqlash yuzasidan mustaqil fikrlash
qobilyatini shakllantirishga xizmat qiladi. U yordamida o‘quvchilar muammoning
yechimini topishga tizimli, ijodiy yondashishlari, sabablarni tahlil qila olishlari
lozim. Texnologiyani qo‘llash shartlari quydagicha:
1.
Sxemada aks etadigan shakl (aylana, to‘g‘ri to‘rt burchak, kvadrat yoki
uchburchak) larni o‘quvchi (talaba) lar mustaqil tanlaydi.
O'qituvchi o'quvchi (talaba) larni strategiya mohiyati bilan tanishtiradi
O'qituvchi o'quvchi (talaba) larga mavzuga oid tayanch tushunchalar va ularning
muqobilarini topish vazifasini beradi
O'quvchi (talaba) lar tomonidan ifodalangan tayanch va muqobil tushunchalar
o'qituvchi tomonidan yozuv taxtasi yoki vatman qog'ozga yozib boriladi
Tayanch va muqobil tushunchalar aniqlashtirib olingach, o'qituvchi o'quvchi
(talaba) larni kichik guruhlarga biriktiradi
Guruhlar tayanch, muqobil tushunchalarni sharhlab, yozma holda ifodalanadi
Guruhlar navbat bilan o'z yechimlarini namoyish qiladi
Jamoa o'qituvchi yordamida guruxlar ishini muxokama qilib, eng yaxshi ishni
ajratadi muqobilarini topish vazifasini beradi
O'qituvchi har bir guruh ishiga baho berib, mashg'ulotni yakunlaydi
i
v
‐
o
j
401
2.
Sxemaning tarkibiy tuzilishi – mulohazalar zanjirining to‘g‘ri yoki egri
chiziqli bo‘lishi ham o‘quvchi (talaba) lar tomonidan belgilanadi.
3.
Yo‘nalish ko‘rsatkichlari o‘quvchi (talaba) larning dastlabki
holatdan yechimni topishgacha bo‘lgan faolyatlarini ifodalaydi.
Mashg‘ulotlarda grafik organayzerni qo‘llash quydagicha kichadi:
5.49 “NILUFAR GULI” TEXNOLOGIYASI
Texnologiya didaktik muammolarni yechishning samarali vositalaridan,
bo‘lib nilufar guli ko‘rinishiga ega. Asos, unga birikkan to‘qqizta ''gulbarg‘'
(kvadrat, to‘rtburchak yoki aylana) larni o‘z ichiga oladigan bu metod yordamida
asosiy muammo va uning mazmunini yoritishga imkon beradigan xususiy
masalalar hal etiladi.
O‘quvchilarda hal etilayotgan masala yuzasidan mantiqiy, izchil fikrlash,
ichki mohiyatini tahlil qilish ko‘nikmalarini shakllantiruvchi texnologiyani qo‘llash
quydagi tartibda amalga oshiriladi:
O'qituvchi o'quvchilarni metodning mohiyati va shartlari bilan tanishtiradi
O'quvchi (talaba) lar kichik guruhlarga biriktiriladi
O'qituvchi guruhlarga mavzu bo'yicha ma’lum topshiriqlarni beradi
Guruhlar masalaning yechimini ifodalashi zarur bo'lgan sxemani yaratadi
Sxemada muammo (yoki masala) ning yuzaga kelish sabablari aks etiriladi
Guruhlarning ishlari jamoada muhokama qilinib, eng yaxshi ish aniqlanadi
Guruhlarning ishlari jamoada muhokama qilinib, eng yaxshi ish aniqlanadi
O’qituvchi har bir guruh ishiga baho berib, mashg’ulotni yakunlaydi
i
v
‐
o
j
402
O‘quvchi (talaba) larga quydagi sxema namuna sifatida taqdim etiladi:
Yordamchi chizmalardagi yetakchi muammo (g'oya, vazifa) atrofidagi
''gulbarglar''da xususiy masala va yechimlar aks ettiriladi
O'rganilayotgan masalaning mohiyatidan kelib chiqib, bu jaraon bir necha bor
takrorlanishi mumkin
Har bir guruh yoki juftliklar topshiriq yuzasidan o'z yechimlarini taqdimot
tarzida bayon
etadi
Guruhlarning yechimlari muhokama qilinib, eng to'g'ri variant aniqlanadi
O'qituvchi har bir guruh ishiga baho berib, mashg'ulotni yakunlaydi
Hal etiladigan masala aniqlashtiriladi
O'quvchilar topshiriq mazmuni va uni yechish shartlari bilan tanishtiriladi
O'quvchi (talaba) lar kichik guruh (yoki juftlik) larga biriktiriladi
Guruh yoki juftlik azolari markaziy to'rt burchak (kvadrat, aylana)da asosiy
muammao (g'oya, vazifa )ni qayd etadi
Guruh (juftlk)lar masalaning yechimi yuzasidan fikr yuritib, markaziy
to'rtburchak (kvadrat, aylana) atrofida sakkizta shunday qo'shimcha
chizmalarni hosil qiladi (ularda masalaning xususiy yechimlari bayon etiladi)
Qo'shimcha chizmalardagi g'oyalar gulning ''gulbarglari''ga, ya'ni shunday
alohida majmuaga olib chiqadi (ularning har biri yana bir muammo ko'rinishini
oladi)
i
v
‐
o
j
403
Do'stlaringiz bilan baham: |
