Ommaviy sport tadbirlarini o‘tkazishning yo‘nalishlari, vositalari va uslubiyati
Ommaviy
sport
tadbirlarining
y
o‘
nalishlari
Gigiеnik
vositalar
Sog
‘
lom-
lashtirish
vositalar
Umumiy
tayyorgarlik
vositalari
Sport
vositalari
Kasbiy –
amaliy
y
o‘
nalish
vositalari
Profilakatika
Tiklanish, chinikish,
sog‘lomlashtiruvch
sayoxat,
Soglomlashtirish
maqsadidagi sport
o
‘
yi
nlari
Ekskursiya,
xarakatli yinlar,
sport
o
‘
yi
nlari,
Turistik poxodlar
va madaniy xordiq
Ertalabki gigiеnik
gimnastika, Еngil
atlеtika , Suzish,
turizm va
boshqalar
Sport maxoratini
va yuqori natijaga
y
o
‘
naltirilgan
sport guruxlariga
qainashish
Jismoniy
tarbiyava sport
vositalaridan
foydalangan holda
kasbga tayyorlash
Davolovchi
y
o‘
nalish
vositalari
Tabiatning tabiiy
kuchlari, tartibli
xayot faoliyati,
chinitiruvchi,
tizimli vrach
nazorati.
37
3.3-sxema
Ommaviy sport tadbirlarini o‘tkazish bosqichlari
Rеspublika
aaaa
Shahar, tuman
bosqichi musobaqalari
Mahalla,
maktab va ichki musobaqalar
38
3.4-sxema
Ommaviy sport tadbirlarini o‘tkazish uslubiyatining guruhlari
K
o‘
p sport
turlarini
xisobga olgan
musobaqalar
Ayrim sport
turlari b
o‘
yicha
birinchilik va
Kuboklari
Rеspublika
va Xalqaro
turnirlar
Ommaviy
sport
tadbirlarini
o‘tkazish
39
3.2 Sport maktablarida o‘tkazilgan redogogik tadqiqot natijalari.
Tadqiqot ishi 2014-2015 o‘quv yilda Urganch shaxridagi 1-son BO’SMda va
5-son FBDIMIda olib borildi. Tadqiqotda sportchi o‘quvchilari ishtirok etdi.
Tadqiqot ishlari reja asosida o‘tkazildi. Rejaga asosan ular bilan so‘rovnoma
o‘tkazildi. So‘rovnomaning asosiy mazmuni o‘quvchilarning ommaviy sport
tadbirlariga munosabati, ular haqidagi bilim, tushuncha, ma’lumotlarni aniqlash,
ularning ushbu tadbirlarda katnashishlarini kalit savollar orqali aniqlashtirildi.
So‘rov natijalari bir biri bilan taqqoslandi natijalari tahlil etilib yakuniy xulosalar
va takliflar berildi. Quyidagi jadvallarda so‘rovnoma natijalarining umumiy
ko‘rinishi va saollarga berilgan “ha”, “yo‘q”,”nisbatan” degan savollarning
arifmetik hisobi ko‘rsatilgan.
40
3.1-jadval
Ommaviy sport tadbirlarining 5-son FBIMI o‘quvchilari bilan o‘tkazilgan
anketa savolnomasi natijalari (n=30)
T/r
Savollar
Ha
Yo’q
Qisman
1.
Ommaviy sport tadbirlari haqida
bilasizmi?
20
4
6
2.
Sizning maktabingizda ommaviy sport
tadbirlari o‘tkaziladimi?
28
0
2
3.
Maktabingizdagi ommaviy sport
tadbirlarida qatnashganmisiz?
25
3
2
4.
Shaxar, viloyat ommaviy sport
tadbirlarida qatnashganmisiz?
12
18
0
5.
Mamlakatimizning
mashxur
sportchilari
bilan
o‘tkazilgan
OSTlarida qatnashganmisiz?
21
2
7
6.
Murabbiyingiz sizni ommaviy sport
tadbirlariga olib boradimi?
20
2
8
7.
Ommaviy sport tadbirlarida g‘olib va
sovrindor bo‘lganmisiz ?
22
8
0
41
3.2-jadval
Ommaviy sport tadbirlarining 1-BO‘SM o‘quvchilari bilan o‘tkazilgan
anketa savolnomasi natijalari (n=30)
T/r
Savollar
Ha
Yo’q
Qisman
1.
Ommaviy sport tadbirlari haqida
bilasizmi?
10
16
4
2.
Sizning maktabingizda ommaviy sport
tadbirlari o‘tkaziladimi?
2
25
3
3.
Maktabingizdagi ommaviy sport
tadbirlarida qatnashganmisiz?
5
19
6
4.
Shaxar, viloyat ommaviy sport
tadbirlarida qatnashganmisiz?
19
11
0
5.
Mamlakatimizning
mashxur
sportchilari
bilan
o‘tkazilgan
OSTlarida qatnashganmisiz?
13
17
0
6.
Murabbiyingiz sizni ommaviy sport
tadbirlariga olib boradimi?
10
20
0
7.
Ommaviy sport tadbirlarida g‘olib va
sovrindor bo‘lganmisiz ?
16
14
0
42
Ommaviy sport tadbirlarining BO‘SM va 5-son FBIMI miqiyosida
o‘tkazilish va ularga o‘quvchilarning munosabati bo‘yicha savolnoma
natijalari. (%-foiz hisobida)
3.3-jadval
Mezonlar
Ommaviy sport
tadbirlariga
munosabati
Ommaviy sport
tadbirlarida makatab
o‘quvchilarining
ishtiroki
Sinaluvchilar
n
%
n
%
5-son FBIMI
o‘quvchilarning anketa
savollariga javoblarining
natijalari
30
61.2
30
97.2
1-son BO‘SM
o‘quvchilarning anketa
savollariga javoblarining
natijalari
30
19.8
30
68.4
Jami (um.va o‘r-cha)
60
40.5
60
82.8
Hozirgi kun sport amaliyotida yosh sportchilarni tayyorlash jarayoni
qanchalik ommaviy sport tadbirlarining o‘rnini o‘rganish bo‘yicha Savolnoma
natijalari 3.1-3.2 jadvallarda aks ettirilgan.
Jadvaldan ko’rinib turibdiki, savolnomada ishtirok etgan 60 nafar respondentlardan
qatnashishdi.
Ommaviy sport turlari bo‘yicha maktab o‘quvchilarining tushuncha va
mulohazalarining ummumiy xarkatiristikasi yuqoridagi jadvalda o‘z aksini
topgan. Unda 5-son futbolga bo‘yicha itisoslashtirilgan maktab internati
43
o‘quvchilarining 30 nafari bu savollarga 61.2 % ommaviy sport tadbirlarini
o‘tkazish ularda qatnashishning samaralari haqida ijobiy javob berdi va 39.8 foizi
bular haqida qisman va umuman ma’lumotga ega emasliklarini bildirishgan.
1-son BO‘SM o‘quvchilarining 30 nafari bu savollarga 19.8 % ommaviy
sport tadbirlarini o‘tkazish ularda qatnashishning samaralari haqida ijobiy javob
berdi va 80.2 foizi bular haqida qisman va umuman ma’lumotga ega emasliklarini
bildirishgan.
Ko‘rinib turibdiki Bolalar va o‘smirlar sport maktablarida bolalarni
belgilangan yoki tanlangan maxsus sport bilan shug‘ullanib qolishi va kunldalik
birhillilik asosida mashg‘ulotlarni o‘tkazilayotganganligi aniqlandi.
Maktab internatlarda dars faoliyatining sport faliyatiga chambarchas
bog‘liqliligi, maktabda ma’naviy ma’rifiy va sport tadbirlarining muntazam
o‘tkazilishi, o‘quvchilar o‘rtasida ommaviy sport tadbirlarining salmog‘i va
samarasi haqidagi ijobiy fikrlarning shakllangligidan dalolat bermoqda. Ommaviy
sport tadbirlari haqidagi tushunchaga ega bo‘lish sportchi o‘quvchilarning oldinga
maqsad qo‘yishidagi mash’ali va yo‘lboshchi bayroqqa aylanadi.
Tadqiqotning ikkinchi umumiy fikrlar yig‘indisining tahlilida shunda natija
va ko‘rsatgichlarga duch kelamiz-ki, Unda 1-son Bolalar va o‘smirlar sport
maktabi o‘quvchilarining ommaviy sport tadbirlarida qatnashishlariga 5-son
futbolga bo‘yicha itisoslashtirilgan maktab internati o‘quvchilarining nisbati
o‘rtacha 29 foizni tashkil etib, 1-son Bolalar va o‘smirlar sport maktabi
o‘quvchilari 68.4 % ni va 5-son futbolga bo‘yicha itisoslashtirilgan maktab
internati o‘quvchilari 98.2 %ni tashkil etdi. Bundan kelib chiqadigi ikkala
maktabning pedagogik jamoasi tarkibining ommaviy sport tadbirlarga bo‘lgan
e’tibori va munosabatini ijobiy tarafga o‘zgartirish. Ommaviy sport tadbirlari
o‘tkazilishidan olinadigan ma’naviy va ma’rifiy, ruhiy estetik, jismoniy zavq –
shavq, jozibadorlik va eng muhimi har tomonlama komil inson tarbiyasi uchun
zarur
va
muhim
bo‘lgan
fazilatlar
tarbiyalanadi,
shakllanadi.
44
XULOSA
Adabiyotlar tahlili va pedagogik tadqiqot yordamida olingan natijalar
tahlili quyidagi xulosalarni chiqarishga zamin yaratdi:
1.
Ommaviy sport tadbirlarining sport maktablarida o‘tkazilishining
kamligi aniqlandi.
2.
Ommaviy sport tadbirlari o‘quvilarga tanlangan sport turlari bilan
shug‘ullanishning
va
musobaqalarda
qatnashishda
zarur
bo‘ladigan ruhiy ustunlikni shakllantirishi aniqlandi.
3.
Ommaviy sport tadbirlari o‘quvchilarda start oldi hayajonini
boshqarish, vatan oldidagi burch, jamoa psixologiyasi, sport
etikasi va estetikasiga rioya etishni shakllantirdi.
4.
Ommaviy sport tadbirlarida yuqori malakali sportchilar, davlat
arboblari bilan uchrashish ularga oldindagi musobaqalarga
tayyorgarlik ko‘rishga motivatsiya xosil qildi.
5.
Ommaviy sport tadbirlarining o‘tkazish uslubiyati o‘rganilib,
yo‘nalishlari aniqlandi va vositalari ko‘rsatib berildi.
Qo‘yilgan
xulosalarimizdan
kelib
chiqadigan
bo‘lsak
Respublikamizda
o‘tkazilayotgan ommaviy sport tadbirlarining viloyatda, shaharda, qishloq
joylarida hatta maktab miqiyosida o‘tkazishning mazmun mohiyati juda katta
ekanligiga guvoh bo‘ldik.
45
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1.“O‘zbekiston Bolalar sportini rivojlantirish jamg‘armasi faoliyatini tashkil etish
to‘g‘risida”. Vazirlar Mahkamasining 31 oktyabr 2002 yil №374 Qarori.
2."O'zbekiston Respublikasining ta'lim t o'g'risida"gi Qonuni. Toshkent -
1997- yil.
3.Атаев А., Сергейев Б.В., Белов Р.А. Спортивно массовая работа по месту
жительства. Т. Укитувчи. 1992.43 c.
4.Вилкин Я. Р. Организатсия работи по массовой физической културе и
спорту. М. ФИС. 1985.с.8-41. с.
5.Масляков В.А. Массовая физическая култура в вузе. М. 1991.25. с.
6.Василков Г.А. Василков В.Г. От игри к спорту. М. 1985.28 с.
7.Верхошанский
Ю.В. Основы
специалной
физической
подготовки
спорсменов. М., 1988. 48 с.
8.Коротков И.М. Подвижние игры во дворе. М. ФИС. 1987.с, ил.
9.Махкамджанов К.М.,Хужаев П.Физическое воспитание 1-4 кл. Т. 2003.59 с.
10. Маматқулов А.А. Спорт байрамларини ташкил қилиш методикаси
Гулистон 2008.54.б
11.Махкамджанов К.М., Спорт байрамларини ташкил қилиш ва ўтказиш
методикаси Т.2008. 62.б
12.Маматқулов А.А. Спорт байрамларини ташкил қилиш методикаси 64.б
13.Матвейев Л.П. Основы общей теории спорта и системы подготовки
спортсменов. Киев, 1999 г.. 318 с.
14.Зациорский В.М. Физические качества спорсмена. Изд. 2-е. М.: ФиС.1970.
15.Зациорский В.М.Основы спортивной метрологииМ.,ФиС.,1979.152
16.Кулков Е.Л. Морфо-функционалные показатели и принципы развития
силы в тяжёлоатлетических видах спорта. Т. 2006. 57с.
17.Курбанова М.А. Исползование народних подвижных игр при отборе и
тренировке
юных
волейболистов
на
этопе
началной
подготовки.
Автореф.канд.дисс. Ташкент. 2006. 23 с
46
18.Лисица А.И. Подвижные игры в началных классах. 1991.Лепешкин В.А.
19.Подвижные игри для детей. Пособие для учителя физкультуры. М.,
школная Пресса. 2004. 59 с.
20.Платонов В.П. Подготовка квалифицированних спортсменов, М.: ФиС,
1986. -286 с., ил.
21.Пилоян Р.А. Началный этап в многолетней подготовке борцов. –
Малаховка, 1991.72.с.
22.Платонов В.Н. Общая теория подготовки спортсменов в олимпийском
спорте, Киев, 1997 г., 584 с.
23.Портнов Ю.М. Баскетбол. Учебник для ИФК. М. ФиС. 1997. 480 с.
24.Савченко В.Н. Занятие с подростками и юношами 13-16 лет В кн.,
Тяжелоатлет М. ФиС. 1970. 15-21 с.
25.Скопинцев А.Г. Народные спортивные игры. Подписная научно-
популярная серия: ФиС. №6. М., «Знание», 1990 с. 105-185.
26.Усманхўжаев Т.С., Хўжаев Ф. Ҳаракатли ўйинлар. Тошкент. 1992. 47.б.
27.Усманхўжаев Т.С., Хўжаев Ф. 1001 ўйин, Т.: Ибн Сино номидаги нашр.,
1990. – 352 с.
28.Усманхўжаев Т.С., Мелиев Х.А. Миллий ҳаракатли ўйинлар. «Ўқитувчи».
Т.: 2000
29.Филин В.П. Теория и методика юношеского спорта, Учебное пособие
для ИФК и ТФК, М., 1987 г.73.с.
30.Фарфел В.С. Управление движениями в спорте. М. ФиС., 1975., 208 с.
31.Физкультурно-оздоровителная работа в школе. М. ФИС, 1988. 24 с.
Internet saytlari :
www.sport-athlet.com
www.eurosport.ru/athletics
def.kondopoga.ru
www.neopod.ru/catalog/sport/sport_games/
Do'stlaringiz bilan baham: |