Microsoft Word oila va nikoh ziyouz com doc

AQIQA 
(sunnat to‘yi)
Farzandga ism qo‘yish va uning sochini oldirish uchun tavalludining yettinchi kunida qo‘y 
so‘yib, xalqqa ehson va ziyofat berish aqiqa marosimi deyiladi.
Imomi A’zam mazhablariga ko‘ra, aqiqa qilish mustahabdir. 
O‘g‘il bolaga ikkita, qiz bo‘lsa, bitta qo‘y so‘yiladi. Aqiqaga so‘yiladigan qo‘y qurbonlik 
molining sifatiga teng bo‘lishi kerak. Agar bunday sifatli qo‘y topilmasa, imkoniyatiga 
qarab, topganini so‘yaveradi. Qo‘y so‘yishga imkoni bo‘lmasa, echki ham kifoya qiladi. 
Ammo aqiqa uchun parranda so‘yish joiz emas. 
Hozirgi zamonda ko‘p joylarda faqat o‘g‘il bolalarga aqiqa qilinib, qizlarning aqiqasi 
odatdan chiqarilgan. Holbuki, Rasululloh sallallohu alayhi vasallam 
“Al g‘ulomu 
murtahinun biaqiqatihi”
, ya’ni bolaning ofat va kasalliklardan salomat bo‘lishi aqiqaga 
bog‘liqdir, - deb marhamat qilganlar. 
Hazrati Rasululloh sallallohu alayhi vasallam payg‘ambar bo‘lganlaridan so‘ng o‘zlariga 
aqiqa qildilar. Hazratning bu amallari aqiqa o‘z muayyan vaqtidan o‘tsa ham, soqit 
bo‘lmasligiga dalildir. Aqiqani tavalludning yettinchi kunidan tashqari, o‘n to‘rtinchi yoki 
yigirma birinchi kunlarida qilish kitoblarda tavsiya qilingan. 
Aqiqa qo‘yini so‘yish vaqtida quyidagi duo o‘qiladi. “Alohumma hozihi aqiqatu fulonin 
(bolaning ismi aytiladi) damuho bidamihi va azmuho biazmihi va jilduho bijildihi va 
sha’ruho bisha’rihi, Allohummaj’alho fidoan liibni fulonin (otasining ismi aytiladi) fidoan 
minan nor”. Ya’ni “Parvardigoro! Bu falon(bolaning ismi aytiladi)ning aqiqasidir, qoni 

---

Oila va nikoh risolasi. Fazluddin Iqroruddin 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
29
uning qoniga, go‘shti uning go‘shtiga, suyaklari suyaklariga, terisi uning terisiga va juni 
juniga badaldir. Xudovondo, ushbu aqiqa molini falonchining (otasining ismi aytiladi) 
farzandi uchun do‘zax o‘tidan fido qil!” 
Aqiqa uchun so‘yiladigan hayvonning suyaklari sindirilmaydi, bo‘g‘inlaridan ajratilib, bir 
qismini doyaga, qolganini xom holda yoki pishirib xalqqa beriladi. 
Aqiqa qilingan kuni bolaning sochini oldirib, sochining vazni barobarida elga tilla, nuqra 
(kumush) yoki pul sadaqa qilinadi. Garchi qizlarning bolaligida sochini oldirish joiz 
bo‘lsa-da, ba’zi kitoblarda qiz bolaning sochini oldirmaslik aytilgan. Ulug‘larimiz va 
o‘tgan ajdodlarimiz qiz bolalarni hatto yoshligida ham sochini kesishdan ehtiyot 
qilganlar. 
Holbuki, bizning zamonamizda boshqa dinlardan o‘tgan vayron va botil odat, ya’ni ayol-
qizlarning soch kesishi an’anaga aylanib bormoqda. Mo‘’tabar kitoblarda ayollarning 
beuzr soch kesishlari mutlaqo harom deyilgan. 
Payg‘ambar alayhissalom: 
“Man tashabbaha biqavmin fahuva minhum”
, ya’ni o‘zini bir 
qavmga o‘xshatgan kishi ham o‘sha qavmdandir, - deb marhamat qilganlar. Boshqa 
hadislarida Rasululloh sallalohu alayhi vasallam ayollar kiyimini kiygan erkakka va 
erkaklar kiyimini kiygan ayolga hamda o‘zini ayolga o‘xshatgan erkaklarga va o‘zini 
erkaklarga o‘xshatgan ayollarga la’nat aytganlar.
Agar farzand kindigi kesilgan yoki xatna qilingan holda tug‘ilsa, uni fazilatli va barakotli 
deb bilish kerak. Zero, barcha payg‘ambarlar shunday sifatda tavallud topganlar. Faqat 
Ibrohim xalillulloh sakson yoshlarida o‘zlari o‘zlarini sunnat qilganlar. Shundan xatna 
qilish sunnat bo‘lib qolgan.