Microsoft Word nurul yaqin ziyouz com doc

BANI QURAYZA G’AZOTI 
 
Payg‘ambar alayhis-salom Xandaq jangidan qaytib, hali jangovar liboslarini yechib 
ulgurmaslaridan Olloh taolo musulmonlar tang ahvolda qolganda ularga qarshi 
xiyonatkorona bosh ko‘targan yahudiylar bilan orani ochdi qilib, bu zamindan quvib 
chiqarishini amr etdi. Rasululloh sahobalarga asr namozini bani Qurayza yerida o‘qishni 
buyurib, o‘zlari ularning orqasidan yo‘lga tushdilar. U kishining o‘rniga Madinada 
Abdulloh ibn Ummu Maktum qoldi. Ali ibn Abu Tolib bayroqdor bo‘lib, sahobalarni jadal 
boshlab ketdi.  
Jangga otlanganlarning soni uch ming nafar edi. Sahobalarning bir qismi 
rasulullohning buyrug‘ini manzilga tezroq yetish ma’nosida tushunib namozdigarni yo‘lda 
o‘qidi, ikkinchi guruh esa bu farmonni ayni ma’nosida anglab, ibodatni bani Qurayzada 
bir oz kechikib ado etdi. Rasululloh ularning hech qaysisini ayblamadilar. Bani Qurayza 
yahudiylari quyundek shiddat bilan bostirib kelayotgan musulmonlarni ko‘rgach, 
o‘takalari yorilgudek bo‘lib, shosha-pisha qo‘rg‘onlariga yashirinib olishdi. Ular o‘z 
qilmishlarini — va’daga vafo qilmay musulmonlarni tang ahvolda qoldirib, g‘anim bilan til 
biriktirishganini, bu munofiqliklari uchun kechirilmasliklarini yaxshi bilishardi.  
Musulmonlar ularni yigirma besh kun muhosara qildilar. Yahudiylar to‘qnashuv 
muqarrarligini, agar muhosara shu zaylda davom etaversa ochlikdan qirilib bitajaklarini, 
yaxshisi musulmonlarni insofga keltirib, xuddi bani Nazir qabilasidek faqat mol-mulkini 
olib yurtidan chiqib ketishga ijozat so‘rash kerakligini anglab yetishdi. Biroq rasululloh 
ularning talabiga rozi bo‘lmadilar. Yahudiylar hech narsasini olmay, choponini yelkasiga 
tashlab chiqib ketajaklarini aytishdi. Sarvari olam bunga ham ko‘nmadilar, nimaga hukm 
etsalar shunga rozi bo‘lmagunlaricha qamalda saqlayajaklarini bildirdilar.  
Yahudiylar: "Bizga Abu Lubobani yuborgin. U bilan kengashib bir qarorga kelaylik", 
deyishdi. Abu Luboba yahudiylarning ittifoqchisi Avs qabilasidan bo‘lib, bola-chaqasi, 
mol-mulki yahudiylarning qo‘lida edi. Ular Abu Lubobadan nima qilish kerakligi haqida 
maslahat so‘rashdi. "Agar payg‘ambar alayhis-salomning hukmiga rozi bo‘lsanglar, qix, 
— u kaftining qirrasi bilan tomog‘ini kesib ko‘rsatdi. — Kallanglar ketadi, hammangiz 
o‘limga hukm etilasiz". Abu Luboba bu gapni aytishga aytdi-yu, biroq shu zahoti Xudoga, 
payg‘ambarga xiyonat qilganini tushundi. 
Yahudiylarning qarorgohidan qaytgach rasulullohga ro‘para kelishdan uyalib Madinaga 
yo‘l oldi, o‘zini ustunga bog‘latib, payg'ambar alayhis-salomga xabar yubordi va 
qilmishiga yarasha jazo kuta boshladi. Rasululloh: "Agar Abu Luboba to‘g‘ri kelib menga 
uchrashganda afv etardim, o‘z bilgicha ish tutgan ekan, Ollohdan hukm tushguncha 
qimir etmay tursin", dedilar. Chorasiz qolgan bani Qurayza yahudiylari rasulullohning 
amriga bo‘ysunishdi.  
Payg‘ambar alayhis-salom bani Qurayzaning barcha erkaklarini qo‘lini bog‘lagan holda 
olib kelishni buyurdilar. Avs qabilasining odamlari o‘rtaga tushib, ularga ham bani 
Qaynuqo’ yahudiylariga qilinganidek iltifot ko‘rsatilishini o‘tinishdi. "Agar orangizdan 
biron kishi hukm chiqarsa, uning aytganiga rozi bo‘lasizlarmi?" deb so‘radilar rasululloh. 
Odamlar rozi bo‘lajaklarini aytib, hukm chiqarish huquqini o‘z oqsoqollari Sa’d ibn 

---

Nurul yaqin. Muhammad Xuzariy