Microsoft Word nurul yaqin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
69
qo‘riqlab kelayotganlar qochib qutulishdi. Rasululloh mollarni beshga bo‘lib, hammaga 
teng taqsimladilar. 
 
 
UHUD G’AZOTI 
 
Badrda mag‘lubiyatga uchrab, savdo yo‘llari to‘silib qolgach, quraysh zodagonlari bu 
mushkul ahvoldan qutilish chorasini izlay boshlashdi. Ular Abu Sufyonga uchrashib: 
"Muhammad bizni xo‘rlab, mo‘tabar odamlarimizni o‘ldirdi. Karvon bilan jo‘natgan 
mollarimizning foydasini Muhammad bilan urushishga sarflamoqchimiz. Bu ishga o‘zing 
bosh bo‘lgin", deyishdi. Karvondagi mollar Dorunnadvada saqlanar, uning foydasi ellik 
ming dinor edi. Bu gapdan ruhlangan Abu Sufyon darrov urush tadorikiga kirishdi, 
qurayshlarning o‘zidan uch ming odam to‘plandi. Ular orasida ittifoqdoshlari Mustaliq, 
Havn ibn Xuzayma urug‘lari ham bor edi. Bundan tashqari rasulullohni yomon ko‘rib bir 
to‘da odamlari bilan Madinadan chiqib ketgan Abu Omir Rohib, Avsiy Kinona va tihomalik 
arablar ham ularga qo‘shildi.  
Safvon ibn Umayya shoir Abu Azzaga: "Sen hech bo‘lmasa bizga tiling bilan yordam 
ber", dedi. Abu Azza Badr g‘azotida asirga tushganda rasululloh uni tovon olmay qo‘yib 
yuborgan va minnatdor shoir bundan keyin hech qachon Islomga til tegizmaslikka va’da 
bergan, ikkinchi qayta musulmonlar qo‘liga tushishga toqati yo‘q edi. Biroq Safvon 
ta’nayu malomat qilaverib uni holi-joniga qo‘ymadi. Abu Azza yana qo‘lga tushsa omon 
qolmasligini bila turib mushriklarning qutqusiga uchdi. Bor so‘zamollik san’atini ishga 
solib hammani musulmonlarga qarshi kurashga chorlay boshladi.  
Jubayir ibn Mutim Vahshiy ismli quliga Hamzani o‘ldirib, amakim Tuayimning 
intiqomini olib bersang, ozod qilaman, deya va’da berdi. Qurayshlar meshlarga aroq-
sharoblarni to‘ldirib, cho‘riyu kanizaklarini olib, childirmayu nog‘oralarini chalgancha 
yo‘lga tushdilar. Ayrim zodagonlar bu jangda chekinmaslik uchun xotinlarini ham 
hamroh qilib oldilar va juda katta dabdaba, as’asa bilan Madina yaqinidagi Zuhulayfa 
degan joyga kelib tushishdi. 
Quraysh mushriklari jangga otlangani haqida payg‘ambar alayhis-salomning amakilari 
Abbos maktub yo‘llab xabar yetkazdi. Uning o‘zi Badrda juda ko‘p talafot ko‘rganini 
bahona qilib bu yurishdan chetda qoldi. Rasululloh sahobalar bilan kengashib, shahardan 
tashqariga chiqmaslikni, agar yov Madinaga bostirib kirsagina jang qilishni taklif etdilar. 
Bu fikr yoshi ulug‘ muhojir va ansorlarga ma’qul keldi, biroq Badr jangida zafar quchgan 
yoshlar, shu jumladan Hamza Ibn Abdulmuttalib ham g‘anim bilan shahar tashqarisida 
olishishni talab qilishdi. Ular son jihatdan ko‘pchilik hamda urushning asosiy yuki 
shularning zimmasiga tushadigan bo‘lgani uchun payg‘ambar alayhis-salom o‘z 
fikrlaridan qaytdilar.  
Shavvol oyining o‘ninchi kunidagi Jum’a namozidagi xutbada rasululloh sahobalarni 
dovyurak va sabr-bardoshli bo‘lishga chaqirdilar: "Chidam va sabr egalariga g‘alaba yor 
bo‘lgay!" dedilar. Shundan keyin uylaridan ikki qavat sovut (simdan to‘qilgan kiyim) 
kiyib, qilich taqib, qalqonlarini orqalariga osib chiqdilar. Shakkokligi uchun yoshlarni 
ayblagan kattalar: "Ey rasululloh, sening fikring bo‘yicha ish qilganimiz durust emasmi?" 
deyishdi. "Payg‘ambar jangu jadal libosini kiygach, dushmanlari bilan urushib Olloh iroda 
etgan natijani ko‘rmaguncha kiyimini almashtirishi mumkin emas", dedilar rasulluloh va 
bayroqlarni tarqatdilar.  
Muhojirlar bayroqdori Mus’ab ibn Umayir, Xazraj qabilasining yalovbardori Habbob ibn 
Munzir, Avs qabilasining a’lambardori Usayid ibn Huzayir bo‘ldi. Ming kishilik qo‘shin 
shahardan chiqib, toqqa yaqinlashib qolganda bir to‘p qurolli kishilarga duch kelishdi. 

---

Nurul yaqin. Muhammad Xuzariy