Microsoft Word nurul yaqin ziyouz com doc

ASIRLARNI QUTQARIB OLISH. FIDYA 
 
Muttalib ibn Abu Vadoa Sahimiy mushriklarning taqiqlashiga qaramay yashirincha 
Madinaga keldi-da, to‘rt ming dirham to‘lab otasini qutqarib oldi. Shundan keyin quraysh 
mushriklari har bir odam uchun mingdan to‘rt ming dirhamgacha tovon to‘lab, o‘z 
yaqinlarini asirlikdan ozod qilishdi. Puli yo‘q, lekin ilmli odamlar madinalik o‘nta bolaning 
savodini chiqarib tutqunlikdan qutulishi mumkin edi. Abu Sufyonga tovon to‘lab o‘g‘lini 
qutqarib ketish taklif etilganda u qat’iyan rad etib: "Men hech qachon haq to‘lab o‘g‘limni 
qutqarmayman. Uning ixtiyori Muhammadda, nima qilsa o‘zi biladi", dedi. Shundan 
keyin bu yovuz kimsa Ka’ba ziyoratiga borgan Sa’d ibn Nu’mon Ansoriyni tutib olib, 
qamab qo‘ydi. Rasululloh Abu Sufyonning o‘g‘lini Sa’d bilan almashtirishga majbur 
bo‘ldilar. 
Asirlar orasida payg‘ambar alayhis-salomning kuyovi Abul Os ibn Rabiy ham bor edi. 
Musulmonlar bilan mushriklar o‘rtasida ziddiyat kuchaygan paytda makkaliklar undan 
rasulullohning qizi Zaynabni qo‘yib yuborishni talab qilishdi. Abul Os imonga kelmagan 
bo‘lsa-da: "Mening qo‘yadigan xotinim yo‘q. Qurayshda unga teng keladigai yaxshi xotin 
topilmaydi", degan edi. Zaynab erini asirlikdan qutqarish uchun to‘y kuni onasi Xadicha 
bo’yniga osib qo‘ygan marvaridni otasiga yubordi. Ham Xadichani eslab, ham qizining 
chorasiz ahvoliga achinib ko‘ngli buzilgan rasululloh sahobalarga: "Abul Osni qo‘yvorib, 
marvaridni qizimga qaytarib bersanglar bo‘larmikin", dedilar. Sahobalar rozilik berishdi. 
Payg‘ambar alayhis-salom Zaynabning Madinaga ko‘chib kelishiga ruxsat berish sharti 
bilan Abul Osni ozod qildilar. Oradan ko‘p o‘tmay, Zaynab Madinaga yetib keldi. Makka 
fath etilishi arafasida islom diniga kirgan Abul Osga Zaynab avvalgi nikohi bo‘yicha 
qaytarib berildi. 
Suhayil ibn Amr fasohatli notiq bo‘lgani uchun musulmonlarni haqoratlab ko‘p ozor 
yetkazgan edi. U asirga tushganda Umar ibn Xattob: "Ey rasululloh, ijozat ber, 
Suhayilning ikki tishini sug‘urib olay, toki seni yomonlab gapirolmaydigan bo‘lsin", dedi. 
Rasululloh: "Men birovning a’zosiga zarar yetkazib, mayib qilmayman. Zolimlik qilsam 
payg‘ambar bo‘lishimdan qat’iy nazar Olloh meni ham shu ko‘yga soladi. Kelajakda 
Suhayil islomning foydasiga so‘z aytsa ajab emas", dedilar. Mikroz ibn Hafis notiq uchun 
to‘lanadigan haq miqdorini kelishgach, Suhayil ozod etiladigan, lekin to tovon puli 
kelguncha Mikroz garovda qilgan bashoratlarini ro‘yobga chiqardi. Sarvari olam vafot 
etganlaridan keyin makkaliklarning bir qismi boshqa arablar kabi dindan qaytmoqchi 
bo‘lganda, Suhayil o‘rnidan turdi-da, xudoga hamdu sano, payg‘ambar alayhis-salomga 
durud o‘qidi hamda yig‘ilganlarga xitob etib: "Ey xaloyiq! Kimki Muhammadga ibodat 
qilmoqchi bo‘lsa, u kishi olamdan o‘tdi. Kimki Ollohga ibodat qilishni istasa, u tirik, xudo 

---

Nurul yaqin. Muhammad Xuzariy