Microsoft Word nizami g?NC?Vi-sirl?R x?Zin?SI. doc

_______________ Milli Kitabxana _______________ 
223 
 
573 B. Hatif(ə) - qışqıran, bağıran, hayqıran, dəruni səs, mələklərin, yaxud 
vicdanın səsi. 
576 B. Məni maddi dünyaya bağlayan təbii-bioloji instinktlərin hökmündən 
qurtulmağı bacardım, ruh qüdrəti qazandım. 
578 B. Maddi aləmdən qurtulmaq, mənəvi yüksəkliyə qalxmağı bacarmaq insana 
baha tamam olur, yalnız canını dişinə tutmaqla bu işi görə bilirsən. 
580 B. Yəni: açıldım, büküldüm, yumrulanıb topa döndüm, top kimi başsız, 
ayaqsız bir şey oldum. Ətəyim yaxamdan seçilmədi. 
587 B. Məhəbbət karvanımın öncülləri mənə  nəvaziş göstərdilər, vücudumun 
zahiri pərdəsini qaldırdılar ki, ürəyimi görə bilsinlər. 
591 B. Prof. R.Əliyevin yozumuna görə yeddi xəlifə - ürəyin yeddi xidmətçisidir: 
1. Ürəkcik. 2. Ağ ciyər. 3. Qara ciyər. 4. Öd kisəsi. 5. Dalaq. 6. Mədə. 7. Böyrək. 
Birinci misra Firdovsinin "Şahnamə"sində İsfəndiyar ilə bağlı "Yeddi xan" ("Həft-
xan") dastanına işarə vurur. 
592-595 B. Günorta şahı – Günəş (ürək). Nəfəsabadın istilənməsi -nəfəs alırkən 
ağ ciyərin istilənməsi. Qızıl donlu süvari - ürək. Paltarı ləl rəngli gənc - qara ciyər. 
Acıqlı bir cavan - öd kisəsi. Qədim təbabət anlayışına görə, öd kisəsinin iki ağzından 
biri ağ ciyərə açılıb qanı təmizləyir, onun tortasını özünə çəkir, ikinci ağzı isə qursaq 
ilə birləşib, qara səfranı  mədəyə çatdırır, adama iştah gətirir, buna görə muəllif ona 
şikar kəşfiyyatçısı ləqəbi vermişdir. Qara qul — dalaq. Kəməndatan — mədə, onun 
kəməndi -bağırsaq. Misbədənli pəhləvan - böyrək. 
600 B. 
Dilək quşu - ruh. Dilək quşunun uçması - insanın dünyaya əlvida deməsi, 
ruhun cismdən xilas olması. 
601  B. Könül deyir ki, mənim odum, atəşim cismani ürək yuvasının tüstüsü ilə 
ülfət yapa bilməz, çünki ürək səni maddi aləmə çəkir, məni isə mənəvi aləmə. Mən 
duzam, ürək isə duzun nə olduğunu bilməyən bir parça et. 
602 B. Söhbət yenə ruhun, könülün bədəndən, cisimdən, ürəkdən üstünlüyü 
haqqında gedir. İkincilər, Nizaminin fikrincə, gəldi-gedər və müvəqqətidir, birincilər 
əbədi,  əzəli. Buna görə Nizami Gəncəvi ruhun kölgəsini dəhrin, bu dünyanın 
sərvindən daha əzəmətli hesab edir. Ruhun ayağı və addımları adi insan ayağından və 
insan addımlarından daha cəsur, daha qüdrətlidir. 
603 B. Mən elə bir xəzinəyəm ki, çox da uzaqda olmadığım üçün istəsən məni 
ələ gətirə bilərsən. Yaxşı ki, son dərəcə varlı olduğu halda həm də son dərəcə xəsis 
olan və buna görə Tanrı  tərəfindən cəzalandırılan və  xəzinələri ilə birlikdə yerin 
yarğanına gömdürülən Qarunun ixtiyarında deyiləm. 
 
  

---