Microsoft Word navoiy nasoyimul-muhabbat lotin ziyouz com doc

717. Shayx Faxruddin Ibrohim Iroqiy q. s.
«Lamaot» kitobining‘ sohibidur va she’r devoni bor va mashhurdur va kichik yoshida Qur’on hifzi 
qilib erdi va asru xo‘b o‘qur erdi. Hamadondindur. Barcha Hamadon ahli aning sheftasi erdilar. Andin 
so‘ng ulum tahsilig‘a ishtig‘ol ko‘rguzubdur. Un yetti yoshida Hamadonning ba’zi madorisida ifodag‘a 
mashg‘ul bo‘lubdur. Bir kun bir jamoat qalandarlar Hamadong‘a yetibdurlar va alar bila bir sohibjamol 
yigit ermish va anga ishq mashrabi g‘olib. Ani ko‘rgach, anga giriftor bo‘lubdur. Ul musofir 
qalandarlar to Hamadonda erdilar, alar bila erdi. Chun alar Hamadondin safar qildilar. Necha kunki 
o‘tdi, firoq su’ubatidin betoqat bo‘lub, alarni erisha borib, alarg‘a yetti va ishq iqtizosi bilaki, 
ma’shuqqa hamranglik taqozosi qilur. Qalandarliq kisvati ixtiyor qildi va alar bila Hindustong‘a tushti 
va Multon shahrida Shayx Bahouddin Zikriyo suhbatig‘a yetishti va murid bo‘ldi. Derlarki, chun 
Shayx ani xilvatqa o‘lturtti va oning chillasidik bir dah o‘tti. Anga vajde yetishtiki, holi mustavli bo‘ldi 
va bu g‘azalni dediki,
b a y t:
[Vaqteki, qadahga sharob quydilar, avvalo, mastsoqiy ko‘zidan qarz oldilar]
1
. 
Va muni biyik un bila o‘qur erdi va yig‘lar erdi. Chun xonaqoh ahli bu holni ko‘rdilar va darveshlar 
tariqining xilofi toptilarki, Shayx tariqi xilvatda zikru muroqaba ishtig‘olidin o‘zga ish bo‘lmas erdi. 
Ani inkor suratida Shayx arzig‘a yetkurdilar. Shayx dediki, sizlarga bulardin man’dur. Anga man’ 
yo‘qdur. Necha kun mundin o‘tti, Shayxning muqarriblaridin birining guzari xarobotqa tushti. 
Eshittiki, ul g‘azalni xarobotiylar changu chag‘ona bila o‘qur erdilar. Shayx qoshig‘a keldi va surati 
holni aytti va dediki, boqiy Shayx hokimdur. Shayx dedi: Ne eshitting, ado qil! Bu g‘azal adosida 
tafahhusqa chun yettikim, 
b a y t: 
[O‘z sirlarini o‘zlari fosh etib, Iroqiyni nega badnom qildilar?]
2
. 
Shayx dediki, aning ishi tamom bo‘ldi va qo‘pti va Iroqiyning xilvati eshigiga kelib dediki, Iroqiy, 
xarobotda munojot qilasen, tashqari chiq! Tashqari chiqdi va boshini Shayxning ayog‘ig‘a qo‘ydi. 
Shayx muborak ilki bila boshini tufrog‘din ko‘tardi va yana oni xilvatqa kirgoli qo‘ymadi va xirqani 
o‘z muborak tanidin chiqarib, anga kiydurdi va o‘z farzandin aning nikohi aqdig‘a kiyurdi va anga ul 
nikohdin farzande bo‘ldi va anga Kabiruddin laqab qo‘ydilar. Yigirma besh yil Shayx xizmatida erdi. 
Shayx o‘z vafotig‘a yaqin ann o‘z o‘rnig‘a xalifa ta’yin qildi va Tengri rahmatig‘a bordi. Chun riyoyi 
so‘filar Shayxning iltifotin bu martabada aning jonibi ko‘rdilar. Hasad irqlari harakatg‘a kelib, vaqt 
podshohng‘a yetkurdilarki, aning aksar avqoti she’r bila o‘tar va sohibjamol yigitlar bila suhbat tutar. 
Anga shayx xilofati istihqoqi yo‘qdur. Chun shayx Iroqiyg‘a bu ma’lum bo‘ldi. Haramayni sharifayn 
safari ixtiyor qilib, ul davlatqa musharraf bo‘lg‘ondin so‘ngra Rum sori tushti va Shayx Sadruddin 
Qunyaviy suhbatig‘a yetib, tarbiyatlar topti va jame’ki Shayx xizmatida «Fusus» o‘qiydur erdilar, 
istimo’ qildilar va aning istimo’i asnosida «Lamaot»ni bitidi va shayx nazarig‘a kelturdi. Shayx pisand 
qilib, qabul raqamni ul sharif risolag‘a tortti va bu avqotda Hazrat Maxdumiy n. m. n. «bu xokisor 
iltimosi bila ul kitob sharhida «Ash’na»ni bitidilarki, mutolaa qilib, maonisidin fayz olg‘aylar va oning 

---

Alisher Navoiy. Nasoyim ul-muhabbat