Microsoft Word Мет-Курс-раб84

KURS ISHINI RASMIYLASHTIRISH QOIDALARI

1. 
   Umumiy qoidalar
   

Kurs ishini rasmiylashtirishda GOST 2.105-95 "Matn hujjatlariga bo'lgan umumiy talablar" va GOST 7.32¬2001 "Ilmiy-tadqiqot ishlari bo'yicha hisobot. Tuzilishi va rasmiylashtirish qoidalari» ga rioya qilish kerak. Kurs ishi matni A4 formatidagi (210 x 297 mm) varaqning bir tomonida quyidagi afzal ko'rilgan tartibda bajariladi:

• 
  Printerda nashr etish;
  
• 
  Yozuv mashinkasida nashr etish;
  
• 
  Qo`lyozma ko`rinishida tayyorlash.
  

Ish har qanday yozuv mashinkasida yozish yoki kompyuter va printer yordamida A4 oq qog'oz varag'ining bir tomoniga bir yarim interval bilan bajarilishi kerak. Shrift turi - Times New Roman. Shriftning rangi qora, harflar, raqamlar va boshqa belgilar balandligi - kamida 1,8 mm (o'lchamlari kamida 12, asosiy matn o'lchami 14) bo'lishi kerak. Asosiy tushunchalar va iboralarni ta'kidlash uchun - kursiv, yarim qalin, yarim qalin kursiv uslub qo`llaniladi. Asosiy matnni qog`oz kengligi bo`yicha tekislash va so`zlarni avtomatik ko`chirishni qo`llash majburiydir.
Kurs ishi matni hoshiyalarning quyidagi o'lchamlarini hisobga olgan holda chop etilishi kerak: o'ng - 10 mm, yuqori - 20 mm, chap va pastki - 20 mm.
Bo'lim va kichik bo`lim sarlavhalari orasidagi masofa 2 intervaldan iborat.
Abzats “probel” klavishasining beshta bosilishiga teng.
Matnli hujjatlar varaqlariga tashqi ziyon etkazilishiga, matnning bo`yalib ketishi va to'liq o'chirilmagan oldingi matn (grafikalar) izlarining bo`lishligiga yo'l qo'yilmaydi.

2. 
   Sarlavhalarni raqamlash
   

Ishda sarlavhalarning indeksatsion raqamlanishidan foydalaniladi. Ishning nazariy va amaliy qismlari matni arab raqamlarida raqamlangan bo'limlarga bo'lingan; bo'lim raqamidan keyin unga nuqta qo'yiladi.

Bo'limlarning matni kichik bo'limlarga bo'linadi, ular nuqta bilan ajratilgan ikkita arab raqamlari yordamida belgilanadi. Birinchi raqam - bo'lim raqami, ikkinchisi – kichik bo`lim raqami. Raqamlashning oxirida nuqta qo`yiladi, masalan: "2.1." (Ikkinchi bo'limning birinchi kichik bo`limi).
Zarurat tug`ilganda, kichik bo'limlar bandlarga va bandlar kichik bandlarga bo'linadi. Band raqami nuqta bilan ajratilgan bo`lim, kichik bo'lim va band raqamlaridan iborat, masalan: "2.1.3.".
Asosiy qismlardan iborat bo'lgan birinchi bosqich sarlavhalari bo'limlarning sarlavhalari va ishning zaruriy tarkibiy elementlari (MUNDARIJA, KIRISh, XULOSA, BIBLIOGRAFIK RO'YXAT, QO'ShIMChA) katta harflar bilan yangi sahifada to`q yoki och rangda chop etiladi. Ishning zaruriy tarkibiy elementlari raqamlanmaydi.
Ikkinchi va uchinchi bosqichlarning sarlavhalari - kichik bo'limlarning nomlari (ikkita raqam bilan ko'rsatilgan) va bandlar (uchta raqam bilan ko'rsatilgan) bosh harf bilan boshlangan kichik harflarda qalin yuz bilan yoziladi.
Odatda kichik bandlarda sarlavhalar bo'lmaydi va ularning raqamlari matnga mos holda yoziladi.
Kompyuter variantida matnning sarlavhalari yuqoridan, pastdan va bir-biridan bitta qatorda bilan ajratilgan holda yoziladi.
Kurs ishining sahifalari va ilovalar ketma-ket raqamlanishi kerak. Birinchi sahifa titul varog`i hisoblanadi, ammo unga raqam qo'yilmaydi, balki nazarda tutiladi. Sahifaning raqami arab raqami bilan yuqoridan chetki o'ng burchakda oxirida nuqta qo'yilmay belgilanadi. Alohida sahifalarda joylashgan rasmlar va jadvallar va kompyuterda chop etiladigan fayllarni raqamlashda ham ketme-ketlik ta’minlanishi kerak.
Havolalarni keltirish - GOST 7.1-2003 talablari bo'yicha amalga oshiriladi. Havola kvadrat qavs shaklida yoziladi, unda adabiyotlar ro'yxatiga ko'ra manbaning tartib raqami va iqtibos olingan sahifalar raqami (yoki raqamlari) ko'rsatiladi. Masalan: [5, b. 91] yoki [5, b. 18-19]. Iqtibos matni qo'shtirnoq ichiga olinadi va muallif fikrini buzadigan qisqartirishlarsiz so'zma-so`z keltiriladi.
Asar, muassasa, tashkilot, firma nomlari, mahsulot nomlari va ishdagi boshqa tegishli nomlar asl tilda beriladi. Korxonalarning nomlari qo`shtirnoqlar ichida yoziladi, masalan: AO “Teploizo­lyatsiya”.

3. 
   Qisqartmalar
   

Har qanday matnda, odatda qabul qilingan qisqartirish ishlatiladi. Iboraning o'rtasida qisqartirishlarni ishlatish tavsiya etilmaydi.

Kengaytmasiz o'quvchiga tushunarli bo'lgan qisqartirishlardan foydalanishga ruxsat beriladi: PC, FIK, GES, MDH va boshqalar.
GOST, O`zDSt, Ts qisqartmalari quyidagi ko`rinishda yozilishi kerak: GOST 7.60 - 2003 ga muvofiq. “GOST” qisqartmasini keyingi qatorga o`tkazishda raqamidan ajratishga va qisqartirishni raqamsiz ishlatishga yo'l qo'yilmaydi.
Sanalar. Hozirgi kunda yozuvda sanalar uchun quyidagi standart shakl qabul qilingan: 08.05.2001 y., 2019/20 o'quv yili.

3.4. Rasmlar va jadvallarni rasmiylashtirish

Kurs ishidagi barcha illyustratsiyalar rasmlar deb nomlanadi va “Rasm” so'zi bilan belgilanadi. Illyustratsiyalar, ilovalarning illyustratsiyalari bundan mustasno, bo'lim doirasida raqamlangan bo'lishi kerak. Illyustratsiya raqami nuqta bilan ajratilgan bo'lim raqami va illyustratsiyaning tartib raqamidan iborat, masalan: Rasm 2.1.

Agar illyustratsiya bitta bo'lsa, u raqamlanmaydi va uning ostida hech narsa yozilmaydi. Kurs ishida barcha illyustratsiyalarga havolalar ko'rsatilishi kerak.
Jadvallar ko'rsatkichlarni yaxshiroq ko'rinishi va taqqoslash qulayligi uchun ishlatiladi. Jadvalning nomi, agar mavjud bo'lsa, uning mazmunini aks ettirishi, aniq va lo`nda bo'lishi kerak. Jadval nomi chap tomonda, jadval tepasida, raqami chiziqcha bilan ajratilgan holda, abzats tashlamasdan joylashtirilishi kerak.
Jadval matnda bevosita birinchi marta keltirilgandan so'ng yoki keyingi sahifada joylashtirilishi kerak. Hisobotda barcha jadvallarga havolalar ko'rsatilishi kerak. Havolada “jadval” so'zi yozilib, uning raqami ko'rsatiladi.
Ko'p qatorli jadvalni boshqa varaqqa (sahifaga) o'tkazish mumkin. Jadvalning bir qismini boshqa varaqqa (sahifaga) o'tkazishda "Jadval" so'zi va uning raqami jadvalning birinchi qismining tepasida o'ng tomonda bir marta ko'rsatiladi, boshqa qismlar ustidan "Davomi" so'zi yoziladi va jadval raqami ko'rsatiladi, masalan: "1-jadvalning davomi". Jadvalni boshqa varaqqa (sahifaga) o'tkazishda sarlavha faqat uning birinchi qismining tepasida joylashtiriladi.
Jadval boblari va satrlarining sarlavhalari bosh harf bilan yozilishi kerak, bo`limlar sarlavhalari, agar ular sarlavha bilan bitta jumlani tuzsa, kichik harflar bilan, yoki mustaqil ma'noga ega bo'lsa, bosh harf bilan yozilishi kerak. Jadvallarning sarlavhalari oxirida nuqta qo`yilmaydi.

5. 
   Axborot manbalarini bibliografik tavsiflash qoidalari
   

Bibliografik ro'yxat alifbo tartibida yoki ularga havolalar tartibida joylashtirilishi, foydalaniladigan barcha manbalarni o'z ichiga olishi kerak. Bunday manbalardan kamida 10 - 15 tasidan foydalanish kerak. Manbalar to'g'risidagi ma’lumotlar GOST 7.1-2003 “Bibliografik yozuv. Bibliografik tavsif. Umumiy talablar va qoidalar” talablariga muvofiq berilishi kerak .

3.