Microsoft Word malumotlar va bilimlar bazasi

Ахборот объектларининг тавсифи
объектлар номи ва исмини, тавсифий 
реквизитлар рўйхатини ҳамда барчаси биргаликда 
АО калитини
ҳосил 
қилувчи асосий реквизитларни ўз ичига олиши лозим. Бундан ташқари тавсиф-
га ахборот объектларининг семантикаси, яъни уларнинг маъновий таърифини 
ҳам киритиш мумкин 
ПСнинг аниқланган ахборот объектларининг тавсифини 2 - жадвал 
кўринишида акс эттириш маъқулдир. 
2.- жадвал.
Предмет соҳасининг ахборот объектларининг тавсифи 
АО реквизит-
лари 
Уникал ка-
лит белгиси 
Исми 
Номи 
Семантика 
Юқорида келтирилган қоидалар, реквизитларнинг аниқланган функционал 
боғлиқликларини енгил таҳлил қилиш асосида, уларни нормаллаштириш та-
лабларига жавоб берув-чи алоҳида ахборот объектларига гуруҳлаш имконини 
беради. 
Мазкур 
қоидалардан 
фойдаланишда 
реквизитларнинг 
транзитив 
боғлиқликларини алоҳида қайта тузиш талаб этилмайди. Кўриб чиқилган усул 
асосида аниқланган АО лар мажмуи реляцион маълумотлар базасини қуриш 
учун кейинги қайта тузишларни талаб этмайдиган ахборот мантиқий моделни 
ташкил этади. Одатда дарҳол М:N муносабатдаги АОлар орасида боғловчи ва-
зифасини бажарувчи объектлар алоҳида ажратилади. 
 
Структуравий алоқаларни аниқлаш 
 
Агар кўп-кўп қийматли муносабатлар аниқланган бўлса, улар учинчи объ-
ект (боғловчи) орқали реализация қилиниши лозим. Учинчи объект билан 
бошланғич объектлар бир-кўп қийматли алоқалар орқали боғланган бўлади. 
Агар бундай объект илгари аниқланган бўлмаса, у ҳолда бир-кўп қийматли 
алоқаларда бошланғич АОнинг ҳар бирига нисбатан тобега айланувчи объект
боғловчини киритиш, яъни M:N муносабатларни қайта тузишни амалга оши-
риш зарур. 2 - расмда M:N типдаги муносабатларнинг объект - боғловчи ролини 
бажарувчи объект орқали реализация қилиниши кўрсатилган. 
Объект-боғловчи бошланғич объектлар идентификаторлари К
а
+К
в
дан 
ҳосил қилинган идентификаторга эга бўлиши керак. 

---

78
M:N 
1:M
1:M 
2 - расм. M:N типдаги муносабатларнинг объект-боғловчи орқали
реализация этилиши. 
Ахборот объектларини аниқлашнинг юқорида кўриб чиқилган усулида 
объект боғловчи одатда реквизитларнинг функционал боғлиқликларини таҳлил 
қилиш натижасида аниқланади. Кўп-кўп қийматли алоқалар бу ҳолда махсус 
реализацияни тақозо қилмайди, чунки улар объект боғловчи ролини бажарувчи 
объект орқали амалга оширилмайди.