Microsoft Word malumotlar va bilimlar bazasi

Тизимни яратиш модули.
У қоидалар тўпламини яратиш учун хизмат 
қилади. 
Тизимни яратиш модулининг асоси бўлган иккита ёндошув мавжуд: дас-
турлаштиришнинг алгоритмик тилидан фойдаланиш ва эксперт тизими 
қобиғидан фойдаланиш. 
Билимлар базасини тасввур этиш учун махсус лисп ва пролог тиллари иш-
лаб чиқилган, гарчи бундан бошқа ҳар қандай маълум алгоритмик тилдан фой-
даланиш мумкин бўлса ҳам. 

---

94
Эксперт тизими қобиғи.
Тегишли билимлар базасини яратиш орқали 
маълум бир муаммони ҳал этишга мослашган тайёр дастурий муҳитни ифода-
лайди. Кўпгина ҳолларда қобиқдан фойдаланиш дастурлашдан кўра тезкор ва 
осонроқ тарзда эксперт тизимини яратиш имконини беради.
Эксперт тизимининг афзалликларини 
тажрибали мутахассисларга 
қиёслаб шундай баён этиш мумкин:

эришилган пухта билим, асос йўқолмайди, у ҳужжатлаштириши, узати-
лиши, ижро этилиши ва кўпайиши мумкин; 

нисбатан мустаҳкам натижаларга эришилади, инсондаги ҳиссий ва шу 
каби бошқа ишончсиз омиллар бўлмайди; 

тизимнинг ишлаб чиқиш қиймати юқори, лекин эксплуатация қиймати 
паст. Умуман қиёслаганда эса у юқори малакали мутахассислардан кўра 
арзонроқ тушади. 
Янги қоида ва концепцияларга, ижодкорлик ва ихтирочиликка унчалик 
мослашмаганлиги ҳозирги эксперт тизимининг камчилигидир. Кўп ҳолларда бу 
тизим юқори малакали мутахассислар ўрнини боса олади, аммо баъзан паст ма-
лакали экспертга муҳтожли жойлар ҳам бўлиб туради. Эксперт тизими энг охи-
ридаги фойдланувчининг касб имкониятларини кенгайтириш ва кўпайтириш 
воситаси бўлиб хизмат қилади.
Очиғи, бу тизим муайян бир предмет соҳасида мутахассис-экспертлар да-
ражасидаги билимни намойиш этмоғи керак. Тизим яхши ечимларни керакли 
даражада топа олмайди, лекин предметни кенг англайди.