Microsoft Word malumotlar va bilimlar bazasi

Реквизитларнинг функционал боғлиқлиги.
Реквизитларнинг функционал 
боғлиқлиги фақат калитнинг бир қийматига тобе (тавсифий) реквизитнинг 
фақат бир қийматига мос бўлган ҳолдагина рўй беради. 
Реквизитларнинг функционал боғлиқлигини асосий реквизитдан тавсифий 
(тобе) реквизитга борувчи стрелкали чизиқ кўрнишида тасвирлаш мумкин. 
Асосий реквизит ажратиб кўрсатилади (бўрттирилади). Бунда бу алоқаларни 
бевосита ПСнинг ҳар бир ҳужжати реквизитларининг таркиби берилган жад-
валда акс эттириш қулайдир (1 - жадвал). 
1 - жадвал. 
«Товар» АО реквизитларининг функционал боғлиқлиги. 

---

34
Ҳужжат 
Реквизит номи 
Реквизит исми 
Функционал 
тобеликлар 
Товарлар 
Товар коди 
KODT 
маълумот- 
Номи 
NAIM 
номаси 
Бир дона баҳоси 
CENA 
ўлчов бирлиги 
EI 
Қайд этиб ўтамизки, реквизитларнинг функционал боғлиқлигини 
аниқлашда арифметик боғлиқлик (масалан, қийматнинг миқдорга) ҳисобга 
олинмайди. 
АОнинг график тасвири.
МАММни график тасвирлаш-да АОнинг ҳар бир 
тури тўғри бурчак шаклида берилган. Мураккаб МАММлар учун ахборот объ-
ектининг исмини, унинг идентификатори (калити)ни белгилаган ҳолда фақат 
АОни тасвирлаш ҳамда 2-расмда ТОВАР ва ТАЪМИНОТ ахборот объектлари 
учун кўрсатилганидек, ушбу тип объектларининг эҳтимол тутилувчи энг кўп 
нусхалари сонини кўрсатиш билан чекланиш мақсадга мувофиқдир. 
2- расм. Оддий ва мураккаб калитли ахборот объектларининг график тас-
вирига мисол. 
Нормаллаштириш талаблари.
Бир АОга реквизитлар реляцион модел-
нинг учинчи нормал шакли талабларига қараб киритилади. Бу талабларни ахбо-
рот объектига нис-батан кўриб чиқамиз. 
*
АО уникал идентификатор - калитга (оддий ёки мураккаб) эга бўлиши 
лозим; 
*
барча тавсифий (асосий бўлмаган) реквизитлар ўзаро мустақил 
бўлишлари лозим; 
*
мураккаб калитга кирувчи барча реквизитлар ҳам ўзаро мустақил 
бўлишлари лозим; 
*
ҳар бир тавсифий реквизит АО калитига функционал - тўлиқ тобе 
бўлиши керак. Бу шундан далолат берадики, калитнинг ҳар бир қийматига тав-
сифий реквизитнинг фақат бир қиймати мос келади; 
Т О В А Р
10