3
KIRISH
Jahon tajribasi shuni ko‘rsatadiki, bozor va raqobat –
zamonaviy iqtisodiyotni
harakatlantiruvchi kuch, uni rivojlantirishning boshqa har qanday omillardan ko‘ra
qudratli hamda amaliy mexanizmidir. Raqobat qancha kuchli va uning namoyon
bo‘lishi uchun sharoitlar nechog‘li yaxshi bo‘lsa, bozor shunchalik samarali
faoliyat ko‘rsatadi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev 2020-yil va keyingi
yillarda iqtisodiyot
sohasida amalga oshirilishi zarur bo‘lgan dasturiy va maqsadli vazifalarga
ko‘rsatib o‘tdi:
“Birinchidan, 2020-yilda makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlash va
inflyasiyani jilovlash – iqtisodiy islohotlar jarayonidagi bosh vazifamizdir.
Biz, shu yildan boshlab inflyasiyaviy targetlash tizimini joriy qilishga o‘tdik.
Bu borada Iqtisodiyot va sanoat vazirligi,
Markaziy bank, Moliya vazirligi
iqtisodiy o‘sish bilan inflyasiya o‘rtasida muvozanatni ta’minlashi, tashqi xavf-
xatarlarni hisobga olishi zarur.
Davlat tomonidan 37 turdagi mahsulot va xizmatlar
narxining tartibga
solinayotgani, erkin raqobatga salbiy ta'sir qilmoqda.
Shuni hisobga olib, endi asosiy e’tiborni narxlarni belgilashga emas,
balki
korxonalar o‘rtasida sog‘lom raqobatni ta’minlash orqali, narxlarni pasaytirishga
va sifatni oshirishga qaratishimiz kerak.
Xalqaro tajribani o‘rganib, raqobatni olib kirish mumkin bo‘lgan monopoliya
sohalariga xususiy sektor uchun yo‘l ochish va shu orqali raqobat muhitini
shakllantirish lozim.
Bu borada tabiiy monopoliya va raqobat to‘g‘risidagi
qonunlarni yangilash
hamda Iqtisodiyotda raqobat muhitini shakllantirish strategiyasini ishlab chiqish
talab etiladi.
Iste’mol bozorida oziq-ovqat mahsulotlari narxi barqarorligini ta’minlashning
yagona yo‘li – meva-sabzavot, chorvachilik va boshqa
oziq-ovqat mahsulotlari
4
yetishtirish hajmini ko‘paytirish hamda “daladan do‘kongacha” bo‘lgan uzluksiz
zanjirni yaratishdir.
Muayyan davlat turmush standart kishi boshiga milliy daromad jihatidan
o'lchanadi. Bu mamlakatdagi iqtisodiy tizimini takomillashtirish bilan ortadi.
Maykl Porter ning tahlili tashqi bozor davlat qarshilik
moliyaviy va pul-kredit
siyosati orqali erishiladi bir makroiqtisodiy kategoriya sifatida ko'rib kerak emas,
deb ko'rsatdi. Bu bajarish, kapital va mehnat unumli foydalanish kabi belgilangan
bo'lishi kerak. Milliy daromad korxona darajasida hosil bo'ladi. Shu nuqtai
nazardan, iqtisodiyotning farovonlik davlat har bir kompaniya bilan bog'liq
hisobga olish kerak.
Bozor iqtisodiyotini harakatga keltiruvchi, uning taraqqiy etishiga katta ta`sir
ko`rsatuvchi raqobatdir. Raqobat kurashining
ahamiyati shunchalik yuqoriki, usiz
bozorni tasavvur etib bo`lmaydi. Chunki, u bozor iqtisodiyotining mazmunidir.
Bozor sharoitidagi raqobat
Do'stlaringiz bilan baham: