Microsoft Word лотинча девиант хулқ-атвор психологияси rtf

Dengiz qaroqchisi – bosqinchilikka, bezorilikka moyillik, huquqni 
muhofaza  qiluvchi  organlarga  nisbatan  salbiy  munosabatni  anglatadi. 
Shturval  oldidagi  qurollangan  qaroqchi  tasviri:  «O‘lja  izlayapman» 
degan ma’noni anglatishi mumkin. 
Fil – ozodlikka chiqqanidan keyin huquqni muhofaza qilish organ-
lari xodimlaridan o‘ch olish maqsadi.
 
Tatuirovkalarning   ko‘rinishlari. Lombrozo tomonidan belgilab 
berilgan biologik tabiatga  ega  bo‘lgan navbatdagi diagnostik  alomat  – 
bu tashqi qiyofada ham axloq, ham sof «erkakcha» belgilarning yaqqol 
ustunligidir.  Erkak  va  ayolning  mardlikka,  sovuqlikka,  tavakkalchilik-
ka,  jismoniy  kuch  va  chidamlilikka  moyillikda  ifodalanuvchi  xos 
farqlari  delinkventda  zo‘rlik  va  tajovuzga,  shafqatsizlik  va  nafratga 
moyillik,  qurolga,  ichkilik  ichishga  va  tamaki  chekishga  bo‘lgan 
ishtiyoq shaklida aks etadi. 
Shaxsning  og‘uvchi  axloqiga  ta’sir  ko‘rsatuvchi  boshqa  jiddiy 
biologik 
omillar, 
Lombrozoning 
fikricha
1
, 
kishining 
ruhiy 
                                                
1
  Qarang:  Ломброзо  Чезаре.  Женщина  преступница  и  проститутка.  – 
Поппури, 2004.– 42 с.
 

---

 
24 
parokandaligi  yoki  telbaligi  hisoblanadi.  Bunday  holda,  tutqanoqli  va 
affektiv  kasallar  uchun  xos  bo‘lgan  ruhiy  buzilishlar  asossiz  tajovuz 
ko‘rinishida, avtomatik ravishda, ko‘rinmas tashqi sababsiz, shunchaki 
u  yoki  bu  jinoiy  qilmishni  sodir  etishda,  keskin  ruhiy  qo‘zg‘alish 
oqibatida namoyon bo‘lishi mumkin. 
Lombrozoning  jinoyatchi  va  fohishaning  o‘xshashligi  va  keyingi 
axloqiy  xususiyalari  haqidagi  xulosasi  shak-shubhasiz  kriminal 
nazariyaga qo‘shilgan hissa bo‘ldi: 
- fohishalar barvaqt yuzaga kelgan axloqsizlik, rashk va shafqatsiz 
qasoskorlik,  umuman  hech  qanday  axloqiy  hissiyotlarning  yo‘qligi  va 
o‘zganing mulkiga hurmatsizlik, xususan altruistik tuyg‘ular va biron-
bir do‘stlikning batamom mavjud emasligi bilan tavsiflanadi; 
-   ularda onalik va qarindoshlik hislari umuman bo‘lmaydi; 
-  fohishalar  orasida  ko‘pincha    o‘g‘rilik  va  unda  ishtirokchilik, 
shantaj keng tarqalgan bo‘lib, ular damba-dam tana daxlsizligiga qarshi 
jinoyatlar sodir qiladilar; 
- fohishalarga spirtli ichimliklarga bo‘lgan ishtiyoq ham xosdir; 
- ularga ochko‘z hirs xosdir va shu vaqtning o‘zida ularning jinoiy 
ishtiyoqlari    ularda  jinoyat  sabablari  bo‘lib  xizmat  qilmaydi,  chunki 
jinsiy sohada ular tez qoniqish oladilar; 
-  fohishalarda  uyatchanlik  hissi  bo‘lmaydi  va  ularda  kekkayish 
kuchli ifodalangan; 
-  fohishalar  ba’zan  hayvonlarga  yaxshilik  qilish  va  ularga 
mehribonlik  ko‘rsatishni  namoyon  etadilar,  bu  esa  ularning  odatiy 
xudbinligi  va  atrofdagilarga  befarqligi  bilan    nomutanosib  ravishda 
ifodalanadi; 
-  ular  aql  borasida  cheklanganligi  va  bolalarga  xos  yaxshi  yetil-
maganligi,  tatuirovkalarga  bo‘lgan  muhabbat,  estetik  farosat  va 
sertakallufliklari bilan ajralib turishadi; 
- fohishalar, xuddi jinoyatchilar kabi, o‘z maxsus jargonlariga ega  
bo‘ladilar; 
-  ularda  o‘yinlarga,  shirinliklarga,  ochko‘zlikka  ishtiyoq  kuchli 
bo‘ladi; 
-  ular  yalqovlikni  yoqtirishadi,  yengiltaklik,  mulohazasizlik  va 
rejasizlik ular uchun xosdir. 

---

 
25