Microsoft Word kuk turklari asiri ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
105
deb atalgan narsalar ham ana shunday aks o‘zgarishga yuz tutishi mumkin emasmi? 
Yaxshi niyat yo‘lni do‘zaxgacha olib keldi, deyiladi kitoblarda. O'z faoliyatini birorta 
Xudoga ham ishonmaydigan xitoy falsafasidan boshlagan Nihon-Sangning o‘zi ham 
qarama-qarshi tomonga kelib qolmadimi? Barcha elchilar shu darajada vafodorlik 
qilishdiki, aslida bu butunlay teskari natijalarga olib kelmadimikin? Mashhur «buddist 
azobi» tushunchasi boshqalarga nisbatan qo‘rqoqlik va e'tiborsizlik kabi nihon topdi, 
universal nasroniylikka e'tiqod qilish g‘amgin himoyasizlik bo‘lib qoldi. Manixean 
nadomat hamma narsaga ruxsat berishga aylanib qoldi... Elchilar hayoti buni isbotlab 
turibdi... 
Lekin Tongyuquq Nihon-Sang hikoyasini berilib eshitdi, chunki u tulki ovlovchilarning 
so‘nggi maqsad-g‘oyalarini tasdiqlardi. Kunning so‘nggida uning Katta Qaytishi o‘sha 
haqida edi... 
Lekin o‘zimiz-chi?.. 
Shu yerda Li o‘z xatiga yakun yasagan va men nega Tongyuquq o‘limi bilan boshlangan 
hikoya uning Katta Qaytishi bilan nihoyalanishini tushunishga harakat qildim. Xuddi 
Qaytish uning o‘limidan tashqari yuz beradi, deb o‘ylangan kabi... 
148
Tavba, nega endi Tongyuquq hayotini tushunish o‘z hayotimda yordm beradi, deb 
o‘ylayapman? Nega Turfon-Suchjou yo‘lida tog‘lar bag‘ridagi daryo yoqasida joylashgan 
Kumush qishlog‘ida to‘xtaganimizda ham ana shu xayolga bordim? Endi, Lining xatini 
o‘qib bo‘lgach, nega u haqida o‘ylayapman va bundan avvalgi fikrni Tongyuquqning 
so‘nggi ziyoratiga moslashtiryapman? Yo oxirgi jang to‘g‘risida o‘ylayapmanmi? Kim 
haqida? Tongyuquqmi? Balki o‘zim va Li xususidadir? 
Kumulda ko‘p qimiz ichvolib, ko‘zim ilingan ekan, g‘alati tush ko‘rdim: cho‘milish havzasi 
oldida o‘tirgan emishmiz va plastik yo qog‘oz oqqush suv yuzasida bizni xushnud qilish 
uchun suzib kelmoqda ekan. Birdan u tupura boshladi va men uning so‘lagi 
zaharlanganini sezdim. Agar qimirlasam, u buni sezadi, - o‘yladim men - lekin bu ochiq 
joyda ham o‘tira olmayman. Shu bois sekingina qo‘zg‘algan edim, oqqush ortimdan 
ergashdi va qochishdan o‘zga choram qolmadi. Qochar ekanman, ortimdan jodugar 
ta'qib etib kelardi. Narirog‘dagi devorda chiqish eshigi bor edi, uni itararkan, naqadar 
og‘irligini his etdim. Lekin undan-da og‘iri eshik ortida ham devor borligi haqida o‘ylash 
edi. Shu tariqa eshik orqasiga yashirindim - endi u zahar tupurolmadi. 
Lekin alvastini g‘isht devor ortidan keladi, deb kutayotganimda, birdaniga pol shishib, 
metall panja o‘t ochayotganini ko‘rdim. Shunda metall ustunlar pastga qulab tusha 
boshladi, men ularning ustimga tushib ketishidan qo‘rqib, tumtaraqay qochardim. 
Hollivud filmidagi kabi dahshat! Qiyomat qo‘pgan misol. 
Hamma qutqaruv uchog‘i tomon yugurgan. Kimdir bilet sotyapti. Baribir, ichkariga kirib 
oldim. Uchoq qo‘zg‘aladi, uni tashqaridan nimadir tebratib yuboradi. Qo‘mondon 
filmlardagi singari e'lon qilganda, kinoga tushayotganday sezasan o‘zingni: «Biz ikkita 

---

Ko‘k Turklari asiri (roman). Nouman Smaylz