Microsoft Word korxona iqtisodiyoti o`quv qo`llanma tdiu lot doc

texnologik, predmetli va aralash.
Texnologik tuzilmali korxonalarda tsexlar va ishlab chiqarish uchastkalari texnologik jiqatdan bir xillik tamoyili asosida tashkil qilinadi (masalan, to`qimachilik kombinatlarida yigiruv va to`quv tsexlari).
Predmetli tuzilmaga asoslangan korxonalarda qar bir tsex ma`lum bir maqsulot yoki uning bir qismini ishlab chiqaradi (masalan, avtomobil’ zavodida motor tsexi, shassi tsexi va qokazo).
Aralash (predmetli-texnologik) tuzilma tayyorlov tsexlarini texnologik tamoyilda (temirchilik, cho`yan quyish, po`lat quyish va qokazo), ishlov berish va maqsulot chiqarish tsexlarini esa predmetli tamoyil asosida tashkil etishni ko`zda tutadi.
Sanoat korxonasining tuzilmasi quyidagi omillar ta`siri ostida shakllanadi:

• 
  texnika va texnologiyaning xususiyatlari;
  
• 
  ishlab chiqarish qajmi;
  
• 
  ishlab chiqarishni tashkil qilish shakllari (ixtisoslashtirish, kooperatsiya, kombinatsiya, koordinatsiya);
  
• 
  ishlab chiqarilayotgan maqsulot va ko`rsatilayotgan xizmatlarning murakkabligi va nomenklaturasi;
  
• 
  ishlab chiqarishni avtomatlashtirish, mexanizatsiyalashtirish va robotlashtirish darajasi;
  
• 
  mulk shakli;
  
• 
  raqobat olib borish usullari qamda shakllari va qokazo.
  

Amaliyotda ishlab chiqarish tuzilmasini mukammallashtirishning asosiy yo`nalishlari ishlab chiqilgan. Ular qatoriga korxona va tsexlarni yiriklashtirish; aloqida korxonalar integratsiyasi; korxona ichidagi barcha bo`linmalar orasida mutanosiblikni ta`minlash; tsexsiz struktura kabilarni kiritish mumkin.
Korxonaning raqobatbardoshligini oshirish, ya`ni boshqaruv sifatini ko`tarish va ishlab chiqarish faoliyatidagi yakuniy natijalarning yuqoriligiga erishish korxona tuzilmasini mukammallashtirish samaradorligini baqolovchi mezon bo`lib xizmat qiladi.