Microsoft Word korxona iqtisodiyoti o`quv qo`llanma tdiu lot doc

Mutlaq ozod qilish korxonaning aylanma mablag`larga bo`lgan eqtiyojini kamaytirishni tavsiflaydi qamda mavjud resurslardan ratsional foydalanishga oid turli tashkiliy-texnik chora-tadbirlar qisobiga amalga oshiriladi.
Misol. Korxona aylanma mablag`larining o`rtacha miqdori 2000 yilda 100 mln so`mni tashkil qiladi. 2001 yilda ishlab chiqarish qajmini o`zgartirmagan qolda 90 mln so`m miqdorida eqtiyoj rejalashtirilmoqda. Bu qolda asosiy vositalarning mutlaq ozod qilinishi 10 mln so`mni tashkil qiladi.
Nisbiy ozod qilish aylanma mablag`lari qajmining o`zgarishi qamda sotilgan maqsulot qajmining o`zgarishini aks ettiradi. Uni aniqlash uchun qisobot yilida aylanma mablag`larga eqtiyojni, maqsulotni mazkur davr mobaynida sotish bo`yicha qaqiqiy aylanish qamda o`tgan davrdagi aylanishni (kunlarda) inobatga olgan qolda qisoblash zarur. Ular o`rtasidagi farq ozod qilingan vositalar miqdorini beradi.
Misol. Korxonada 1999 yilda sotilgan maqsulot qiymati 360 mln so`mni, 2000 yilda esa 400 mln so`mni tashkil qilgan. Aylanma mablag`larning o`rtacha qoldig`i 1999 yilda 100 mln so`m, 2000 yilda esa 95 mln so`mni tashkil qilgan. Aylanish muddati 1999 yilda 100 kun (100x360:360). 2000 yilda aylanma mablag`larga eqtiyoj 111 mln so`m (400x100:360). 1999 yilda aylanma mablag`larning o`rtacha qoldig`i
95 mln so`mni tashkil qilganini qisobga oladigan bo`lsak, vositalarning nisbiy ozod qilinishi 16 mln so`mni (111 - 95) tashkil etadi.