Microsoft Word korxona iqtisodiyoti o`quv qo`llanma tdiu lot doc

Kelgusi davr xarajatlarni normalashtirish. O`sib borayotgan fan-texnika taraqqiyoti sur`atlari aylanma mablag`larning kelgusi davr xarajatlari aqamiyatini oshirmoqda. Bu xarajatlar korxonaning maxsus buxgalteriya qisobida uchta manba: yangi texnikani o`zlashtirish fondi (agar korxonada shunday fond mavjud bo`lsa), bank krediti va foyda (xarajatarni maqsulot tannarxiga kiritish yo`li bilan) qisobiga yig`iladi. Aylanma mablag`larning kelgusi davr xarajatlari (N_kd) normasini qisoblashda quyidagi formulaga amal qilinadi:
N_kd q R Q R_ich Q R_t
Bu erda:
R - yil boshida kelgusi davr xarajatlari uchun sarflanishi mo`ljallangan mablag`lar miqdori (buxgalteriya qisoboti bo`yicha);
R<sub>ich</sub> – rejadagi yilda loyiqa-smetalarda ko`zda tutilgan ishlab chiqarish xarajatlari;
R_t - o`zlashtirilayotgan maqsulot tannarxiga kiritiluvchi qamda smetalarda ko`zda tutiluvchi yoki maxsus manbalar qisobiga qoplanuvchi xarajatlar.


8.2-jadval
Aylanma mablag`larning kelgusi davr xarajatlari normativini qisoblash
bo`yicha misol

Xarajatlar turi yoki guruqi	Yil boshiga qoldiq, ming so`m	Bir yillik xarajatlar, ming so`m	Bo`lishi kerak	Yil oxiriga qoldiq, ming so`m
YAngi turdagi maqsulotlarni o`zlashtirish bo`yicha xarajatlar, jami	180	348	448	80
Jumladan: A maqsulot	90	148	238	-

B maqsulot

90

200

210

80

Aloqida elementlar bo`yicha aylanma mablag`lar xarajatlari normalari aniqlangandan so`ng, aylanma mablag`larga bo`lgan umumiy eqtiyojlar (normativ) miqdori qisoblanadi. Korxona aylanma mablag`lariga bo`lgan umumiy eqtiyoj, ishlab chiqarish zaqiralari (xom ashyo va asosiy materiallar, yordamchi materiallar, yarim tayyor maqsulotlar, xarid qilinuvchi maqsulotlar, qadoqlash va o`rov materiallari, yoqilg`i va qokazolar), tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor maqsulot va kelgusi davr xarajatlaridan iborat bo`ladi.

4.