Microsoft Word Ko‚chmas mulkka investitsiyalash doc

Sug‘urta qiymati – mulkka zararni sug‘urta holatini kelishida to‘la 
qoplash qiymati. Sug‘urta firmalari va davlat organlari tomonidan 
obyektni buzilib ketayotgan elementlari sug‘urtalanishi mumkin bo‘l-
gan, summani hisoblash uchun ishlatiladigan, usullari bilan hamohang 
ravishda ishlatiladi. Obyektning buzilayotgan, yo‘qaladigan elemental-
rini qayta tuzish uchun xarajatlar hisobga olinadi. 
Ko‘chmas mulk qiymatiga ta’sir etadigan, to‘rtta omilni ko‘rsa-
tish mumkin. 
1. Talab – to‘lovga qobiliyatli xaridorlar bozorida joylashgan, tovar 
yoki xizmatning miqdori. Turar-joy bozorida eng katta potensial talab. 
2. Foydalilik  –  mulkni insonning ba’zi ehtiyojlarini qondirish 
xususiyati. Foydalilik biror narsani sotib olishga xohish uyg‘otadi. 
Turar-joy foydaliligi – yashashga qulaylik. Ko‘chmas mulk bozori 
sohasida faoliyat yuritadigan investor uchun, eng katta foydalilik – 
ishlatish va qurish uchun hech qanday cheklovning yo‘qligidir. 
3. Kamyoblik – taklifning chegaralanganligi. Qoidaga ko‘ra, ma’-
lum tovarning taklifi ortgani sayin, ushbu tovarga narxlar tusha 
boshlaydi, taklifni tushishi bilan – o‘sadi. 
4. Obyektni birovga o‘tkazilish imkoniyati –  bu mulkni bir qo‘l-
dan ikkinchi qo‘lga (sotuvchidan xaridorga) o‘tkazilishi imkonini bera-
digan, mulkiy huquqlarni o‘tkazilish imkonidir.  
Buning bilan, qiymat xarakteristika hisoblanmaydi, chunki uning 
o‘zi ko‘chmas mulkka tegishlidir: qiymatni borligi kishilarni istaklari, 

---

 
108
xarid qilish qobiliyati, foydalilik va nisbiy kamyoblikni borligining zaru-
riyatiga bog‘liq.