Microsoft Word KichikBiznes doc

Ushbu o’zgarish ikki omil hisobiga sodir bo’ladi:

1. 
   1 gektar ekin maydoni hisobiga (yoki 1 bosh mol hisobiga) sarf bo’lgan vaqtning o’zgarishi hisobiga (T₁-T₀);
   
2. 
   Hosildorlik (yoki mahsuldorlik) darajasining o’zgarishi hisobiga (H₁-X₀).
   

Ushbu omillarning mehnat unumdorligi darajasining o’zgarishiga ta’sirini aniqlash uchun «Zanjirli bog’lanish» usulidan foydalandik.

Omillarning ta’sirini aniqlashdan oldin «Shartli mehnat unumdorligi» ko’rsatkichini aniqlash zarur. «Shartli mehnat unumdorligi» ko’rsatkichini aniqlash uchun bazis yilidagi hosildorlikni (mahsuldorlik-ni) (H₀) hisobot yi- lida 1 gektar ekin maydoni (1 bosh mol) hisobiga sarf bo’lgan vaqt miqdoriga (T₁) bo’lish kerak:

V_sh= X₀ :T₁

Shundan keyin mehnat unumdorligining o’zgarishiga omillar ta’sirini aniqlash mumkin.

Mehnat unumdorligi darajasining o’zgarishiga miqdoriy omilning, ya’ni 1 gektar ekin maydoni (1 bosh mol) hisobiga sarf bo’lgan vaqt (kishi- soat, kishi-kuni) o’zgarishining ta’sirini aniqlash uchun, shartli mehnat un- umdorligi darajasidan bazis yilidagi mehnat unumdorligi darajasini chegirib tashlash kerak:

( Х ₀ : Т₁ )  ( Х ₀ : Т ₀ )  _Т

Mehnat unumdorligi darajasining o’zgarishiga sifatiy omilning, ya’ni hosildorlik (mahsuldorlik) darajasi o’zgarishining ta’sirini aniqlash uchun hisobot yilidagi mehnat unumdorligi ko’rsatkichidan shartli mehnat unum- dorligi ko’rsatkichini chegirib tashlash kerak:

( Х₁ : Т₁ )  ( Х ₀ : Т₁ )   _х

Shu ikki omil ta’sirlarining yig’indisi har doim mehnat unumdor-ligi darajasining umumiy o’zgarishiga teng kelishi shart.

Endi, paxta etishtirish bo’yicha mehnat unumdorligi tahlilini 5.3.1- jadvaldagi ma’lumotlar asosida fermer xo’jaligi misolida ko’rib chiqamiz.