Microsoft Word jamila chingiz aytmatov ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

14

bersa marraga yetadigandek ko’rinardi. Lekin Doniyor yana gandirak-lab, yarador oyog’i unga itoat 

qilmay qo’ydi. Agar u yelkasidagi qopni tashlab yubormasa, o’zining ham qulab ketishi mumkin edi. 

— Yugur! Orqasidan suyashib yubor! — deb qichqirdi Jamila menga. o’zi bo’lsa go’yo Doniyorni 

ushlab qolmoqchi bo’lgandek qo’llarini oldinga cho’zardi. Men trapdan yuqoriga yugurdim; qop 

ko’targanlar orqasidan siqilib o’tib, Doniyorga yetib oldim. U qo’ltig’i ostidan menga bir qarab oldi. 

Betidan ter quyilib, manglay to-mirlari bo’rtib chiqib, ko’ziga qon to’lib ketgan edi. Men unga 

ko’maklashmoqchi bo’lgan edim, Doniyor menga: 

— Nari tur! — dedi zarda bilan, keyin qopni bir silkidi-da, bor kuchini to’plab, yana oldinga 

intildi. 

Doniyor qavarib, qadoq bo’lib ketgan qo’llarini shalviratib, oqsoqlanib trapdan tushganda, 

pastdagilar lom-mim deyishmasdan yo’l berishdi. Faqat tarozibongina o’zini tutolmay jahli chiqib 

Doniyorni koyib ketdi: 

— Nima, seni jin urdimi, yo esingni yedingmi? Yoki meni odammas deb o’yladingmi, axir bir 

og’iz aytsang, pastga to’ktirardim-ku. Bunday og’ir qopni ko’tarsin deb senga kim aytdi? 

— Ishing bo’lmasin, o’zim bilaman, — dedi Doniyor sekingina, so’ngra, chirt etkizib tupurdi-da, 

aravasi tomon ketdi. Orqasidan Jamila: 

— Hazilni tushunmagan tentak! — deb pichirlab qo’ydi. 

Shunday dedi-yu, boshini yerdan ko’tara olmadi. Doniyor buni uqdimi-uqmadimi, har qalay, 

yangam ikkovimiz uning yuziga tik qaray olmas edik. 

Yo’l bo’yi ham birontamiz og’iz ochganimiz yo’q. Doniyorning-ku kamgapligi hammaga ma’lum, 

so’zga no’noq. Ayniqsa, bugungisiga tushunolmay hayron edik, u bizdan xafami, yuz ko’rishmaydigan 

bo’ldimi, yo oqko’ngillik qilib, hamma gapni unutib yubordimi, bilmasdik. Bizning sukut 

saqlashimizning boisi bor edi, bir tomoni, uyalganimizdan yuziga qarayolmasak, ikkinchidan, 

hazilimizni ko’ngliga og’ir olib yurgani uchun undan xafa edik. 

Ertalab g’alla qoplayotganda Jamila bu kasofat qopni oldi-da, uni chok-chokidan shir-shir yirtib 

yubordi. 

— Ma, topgan matoingni boshingga ur! Brigadiringga aytib qo’y, ikkinchi marta bunday qoplarni 

bera ko’rmasin, — deb haligi yirtilgan qop parchalarini tarozibonning oldiga otib yubordi. 

— Hoy, aqling joyidami, bu nima qilganing? 

— Hech nima!.. 

Ertasiga har kungidek stansiyaga kelib, qosh qorayganda yana ovulga yo’l oldik. Doniyor oldinda 

ketib borar edi. Uning ko’nglidagi xijillik yozildimi-yo’qmi, bila olmadik, zotan, buni bilish oson 

emasdi. Xuddi o’rtamizda hech gap o’tmagandek, Doniyor indamay ishini qilaverdi. Shunisi borki, 

yarador oyog’i ko’proq lat yegan boisa kerak, u qattiqroq oqsab, ayniqsa qop ko’targanda qiynalib 

yurdi. Garchi u hech narsa demasa ham, uning yurish-turishi gunohkor ekanligimizni eslatib, 

ko’nglimizni og’ritar edi. Loaqal Doniyor sal-pal hazillashib, kulib qarasa ham mayli edi, ko’nglimiz 

ravshan tortardi. 

Jamila otdan tushsa ham, egardan tushmay, go’yo ko’nglida hech gap yo’qday hazil-huzul qilib 

yuraverdi. Lekin ich-ichidan ezilib, xafa bo’lib yurganini aniq sezardim. 

Mana, ovulga ketib boryapmiz. Latofatli ajoyib tun.Sutdek oydin avgust kechalarini kim bilmaydi 

deysiz.Osmondagi yulduzlar uzoq-uzoqlardan mo’ralashsa 

ham, go’yo ular shunday yaqindan har biri o’zicha nur sochayotgandek tuyulardi. 

Yulduzlar charaqlagan shunday go’zal kechada biz dara bo’ylab kelardik. Otlar go’yo uyga 

shoshilayotgandek tobora tez yo’rg’alardi. Mayda shag’al ot tuyoqlari va arava g’iidiraklari ostida 

g’irchillab, atrofga uchib chiqardi. G’ir-g’ir esib turgan mayin shabada ermanning achchiq isi bilan 

g’arq pishgan xushbo’y hidini dimoqqa keltirib urardi. Bularning hammasi otlarning terga botgan egar-

jabdug’idan chiqayotgan hid bilan qo’shilib boshni aylantirar edi. Yo’lning bir tomonida na'matakiar 

bilan qoplangan qoyalar qad ko’tarib turardi, yo’lning ikkinchi tomonida, pastlikda, tol va yowoyi 

---

Jamila (qissa). Chingiz Aytmatov