Microsoft Word Jahon tarixi rasmsiz pechat varianti doc

Merkatorning jahon xaritasi (1569) 
 
Gerard Merkator 
(Gerard Kremer,  1512-1594-yillar) 
tomonidan 1569-yilda chop etilgan dunyo xaritasi katta ahamiyamga 
ega inqilobiy kashfiyot edi. Merkator proyeksiyasi
2
 (odatda uni 
shunday atashadi) dengizdagi aniq va xavfsiz bo‘lgan marshrutlar 
grafiklarini tuzish uchun olg‘a tashlangan qadam bo‘ldi. Biroq uning 
xaritasi shunchaki yo‘l qidiruvchilar (navigatorlar)ga mo‘ljallagandan 
ancha katta ahamiyat kasb etadi. Merkator dengiz sayohatchilari va 
ilk kashshof (kashfiyotchi)lar Yevropa keltirgan barcha yangi 
btlimlarni aks ettirishga harakat qildi. Uning xaritasi Yevropaga 
ma'lum dunyoni aks ettirardi. Tabiiyki, u Yevropani xarita markaziga 
joylashtirdi. Ayni paytda bu qit'a yevropalik geograflar va 
kartograflarga juda tanish edi. 
Boshqa har qanday ikki o‘lchamli ko‘rinishdagi uch o‘lchamli 
ob'yektlar tasviri kabi uning xaritasi voqyeilikni bo‘rttirib ko‘rsatadi. 
Proyeksiya effekti natijasida Yevropaning xaritadagi hajmi katta, 
aksincha Janubiy Amerika va Afrika esa kichrayib qolgan. Bu holat 
                                                 
1
 Laubenberger F., Rowan S., Th Naming of America, in “Th Sixteenth Century 
Journal”, 1982, 13, 4, pp. 91-113. 
2
 Mercator Projection, Encyclopædia Britannica Online, 
http://www.britannica.com
, accessed 11 January 2011. 

---

 
 
57