Microsoft Word jahon dinlari услубий doc

Mavzu bo’yicha savollar 

1.  Qur’oni karim qachon nozil bo’la boshladi? 

2.  Qur’on qachon yaxlit kitob shakliga keltirildi? 

3.  Qur’on qanday qism va bo’limlardan iborat? 

4.  Qur’onning jamlanishi kimlar tomonidan amalga oshirildi? 

5.  Hadis, xabar, sunna deganda nimani tushunasiz? 

6.  Hadislar qachondan boshlab yozila boshlandi? 

7.  Qanday hadis to’plamlarini bilasiz? 

8.  Imom al-Buxoriy kim bo’lgan? 

 

 

 

9-MAVZU: 

VIJDON ERKINLIGI VA DINIY ТAShKILOТLAR 

REJA: 

1.  Vijdon erkinligi tushunchasining mazmuni. 

2.  Vijdon erkinligi – umuminsoniy qadriyat sifatida. 

3.  Mustaqillik va din. 

 

Тayanch so’z va iboradar: Vijdon, erkinlik, e’tiqod, qadriyat, imon,    ma’naviyat, 

islom, tolerantlik, dunyoviy davlat, diniy davlat, jamiyat, diniy konfessiya. 

1.  Тalabalarga vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar masalasi ijtimoiy hayotda 

muhim va murakkab masala bo’lib kelganligi haqida to’liq ma’lumot berishimiz 

darkor. Chunki uning zamirida shaxsning xuquqi, demokratiya, adolatparvarlik va 

insonparvarlik kabi kata ijtimoiy, siyosiy, xuquqiy va ahloqiy tushunchalar turadi. 

Vijdon erkinligi kishilarning ruhiy olamiga, uning sog’lom va barkamolligiga bevosita 

ta’sir ko’rsatadi. Birlashgan Millatlar Тashkilotining Ustavidan tortib, barcha xalqaro 

xujjat va shartnomalarda, mamlakatlarning konstitutsiya va qonunlarida vijdon 

erkinligi masalasi o’z ifodasini topgan. 1948 yilda qabul qilingan inson xuquqlari 

umumiy dekloratsiyasiga muvofiq har bir inson fikrlash, vijdon va din erkinligi 

xuquqiga ega.  Bu xuquq o’z dini yoki e’tiqodini o’zgartirish erkinligi, o’z dini yoki 

e’tiqodiga o’zicha, shuningdek boshqalar bilan birgalikda amal qilish kafolatini, ibodat 

qilishda va diniy marosimlarda yakka tartibda va odamlar orasida birga qatnashish 

erkinligini o’z ichiga oladi. 

---

 

78

Vijdon erkinligi – har bir inson o’zi hoxlagan dinga e’tiqod qilishi yoki xech qaysi 

dinga e’tiqod kilmasligi va dinga nisbatan betaraf bo’lishi, shuningdek, dinga qarshi 

bo’lishligi bilan ifodalanadi. Vijdon erkinligi fuqarolarning u yoki bu dinga e’tiqod 

qilish yoki xech qanday dinga e’tiqod qilmaslik xuquqidir. 

Vijdon erkinligi dinga ishonuvchilarni majburan o’z e’tiqodlaridan qaytarib, dinni 

ma’muriy tarzda taqiqlab qo’yishning har qanday nazariy va amaliy ko’rinishlariga 

chek qo’yadi. Shuningdek, u jamiyatdagi barcha dinlar, diniy tashkilotlar va diniy 

birlashmalar, turli dinga e’tiqod qiluvchi kishilarni teng xuquqli deb biladi, biror bir 

dinni  boshka dinlardan imtiyozli qilib qo’ymaydi. Shu bilan birga jamiyatda ilmiy 

dunyoqarashning qaror topishini vijdon erkinligining amalda namoyon bo’lish 

belgilaridan biri deb hisoblanadi. 

Vijdon erkinligining kafolatlari ko’p qirralidir. Ularga O’zbekiston Respublikasining 

“Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to’g’risida”gi qonunida ta’rif berilgan. Bular: 

•  avvalo, dinlar va diniy tashkilotlarning davlatdan ajratilganligi; 

•  barcha fuqarolar uchun maorif va madaniyat eshiklarining ochiqligi; 

•  maktablarning dindan va diniy tashkilotlardan ajratilganligi; 

•  ta’lim tizimining uquv dasturlariga diniy fanlar kiritilishiga yo’l 

qo’yilmasligi; 

•  dindorlarning diniy ehtiyojlarini qondirish uchun zarur bo’lgan muayyan 

sharoitlarning yaratib berilishi.