Microsoft Word islom karimov asarlar 1-jild ziyouz com doc

XII чақириқ Ўзбекистон Республикаси 

---

Ислом Каримов. Ўзбекистон: миллий Истиқлол, иқтисод, сиёсат, мафкура 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
35
Олий Кенгашининг X сессиясида 
1992 йил 2 ва 3 июлда сўзланган нутқ 

---

Ислом Каримов. Ўзбекистон: миллий Истиқлол, иқтисод, сиёсат, мафкура 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
36
 
 
 
ЎЗБЕКИСТОННИНГ ЎЗ ИСТИҚЛОЛ 
ВА ТАРАҚҚИЁТ ЙЎЛИ 
Чуқур ўзгаришлар бизнинг ҳаётимизга шиддат билан кириб 
бормоқда. Содир бўлаётган туб силжишлар дунёнинг ҳозирги 
қиёфасини 
ўзгартириб 
юбормоқда. 
Халқларнинг 
озодлик, 
мустақиллик ва бахт-саодатга азалий интилиши, ўз тақдирини ўзи 
белгилашга азму қарори мана шундай ўзгартишларнинг ҳаракатга 
келтирувчи кучидир. Ўзбекистон чинакам мустақилликка эришиш 
мақсадини биринчилар қатори билдирганлигини жонажон ўлкамиз 
учун фахр-ифтихор туйғуси билан қайд этиб ўтиш керак. Собиқ 
Иттифоқдаги республикалардан биринчи бўлиб президентлик 
бошқарувини амалда жорий этган ҳам, кенг миқёсдаги ислоҳотларни 
амалга ошириш, жамиятни тубдан ўзгартириш ва янгилаш йўлига 
ўтиб олган ҳам бизнинг республика бўлди. 
Ўзбек халқининг ажралмас ҳуқуқи - ўз тақдирини ўзи белгилаш 
ҳуқуқи рўёбга чиқарилди. 1991 йилнинг 31 августида Ўзбекистон 
Республикасининг мустақиллиги эълон қилинди. Муқаддас орзу 
ушалди - Ўзбекистон тинч, парламент йўли билан ўзининг ҳақиқий 
давлатчилигига эришди. Бу - халқимизнинг кўп асрлик тарихида буюк 
воқеадир. "Ўзбекистон Республикасининг давлат мустақиллиги 
асослари тўғрисида"ги конституциявий қонунда республикадаги 
кўпмиллатли барча аҳолининг хоҳиш-иродаси мустаҳкамлаб қўйилди 
ва умумхалқ референдуми буни қатъий тасдиқлади. Бу тарихий воқеа 
давлатимиз йилномасига зарҳал ҳарфлар билан ёзиб қўйилди. 
Ўртага қўйилган мақсадларнинг, танланган йўналишларнинг 
тўғрилигини ҳаётнинг ўзи ишонарли тарзда ва яққол тасдиқлади. 
Республика мустақиллигининг бир йили ичида асрлар мобайнида 
амалга оширилмаган кўп нарсаларга эришишга муваффақ бўлдик. 
Ўзбекистон халқи жонажон ўлкадаги беқиёс бойликнинг абадул-абад 
ҳақиқий эгаси бўлиб қолди. Республика ўз олтинини, бошқа нодир ва 
қимматбаҳо металларни мустақил қазиб чиқариб, қайта ишламоқда ва 

---

Ислом Каримов. Ўзбекистон: миллий Истиқлол, иқтисод, сиёсат, мафкура 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
37
сақламоқда. Ер, ер ости бойликлари, бошқа табиий бойликлар, авлод-
аждодларнинг меҳнати билан яратилган иқтисодий, илмий-
техникавий ва маънавий куч-қудрат ва имкониятлар миллий бойлик 
бўлиб, одамлар фаровонлигининг кафолати, ижтимоий тараққиёт ва 
равнақнинг асоси бўлиб хизмат қилади. 
Ўзгармас 
бир 
тартиб 
қарор 
топди: 
Ўзбекистон 
Республикасининг ҳудуди ва иқтисодий қудрати бўлинмас, унинг 
чегаралари эса дахлсиз бўлиб, давлат ҳимоясидадир. 
Республикада демократик ҳуқуқий жамият асослари фаол 
равишда вужудга келтирилмоқда. Аввалги яккаҳокимлик тизимининг 
иллатлари қатъиян тугатилмоқда. Кўппартиявийлик, ғоялар ва 
фикрларнинг хилма-хиллигига тоқат қилиш реал воқеликка 
айланмоқда. Ягона мафкуранинг яккаҳокимлигига барҳам берилди. 
Умумбашарий қадриятларнинг устуворлиги, чинакам демократия, 
инсон эркинликлари ва ҳуқуқларининг бутун дунё тан олган маром ва 
қоидалари тобора кўпроқ қарор топмоқда. 
Қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва суд ҳокимияти ваколатларини 
тақсимлаш принципи изчиллик билан ўтказилмоқда. Ўзбекистон 
халқи давлат ҳокимиятининг чинакам эгаси бўлиб қолди ҳамда уни 
бевосита ва шунингдек ўз вакиллари - ноиблар орқали ҳам амалга 
оширмоқда. 
Республика парламенти қонун яратувчилик фаолияти билан 
фаол шуғулланмоқдаки, у ёш мустақил давлатнинг шаклланишини 
хуқуқий жиҳатдан ҳар томонлама таъминлашга қаратилгандир. 
Давлат бошқарувининг янги, замонавий ва самарали тизими 
шаклланмоқда. Президентлик бошқарув усули - шу тизимнинг 
ўзагидир. Жойларда ҳам бошқарув тизими қайта ташкил этилмоқда - 
вилоятлар, районлар ва шаҳарларда ҳокимлик лавозими таъсис 
этилди. Суд ҳокимияти ислоҳ қилинмоқда, у Қонуннинг устунлигини, 
барча фуқароларнинг қонун олдида тенглигини таъминлаши лозим. 
Фуқаролик жамиятининг турмуш тарзи таркибий қисмларини ташкил 
этувчи мана шу омилларнинг ҳаммаси қонунийлик ва ҳуқуқ-
тартиботнинг, 
қаттиқ 
интизомнинг, 
ички 
уюшқоқлик 
ва 
масъулиятнинг негизи бўлиб хизмат қилади. 

---

Ислом Каримов. Ўзбекистон: миллий Истиқлол, иқтисод, сиёсат, мафкура 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
38
Ўзбекистоннинг давлат мустақиллигини амалда намоён 
қиладиган ва рўёбга чиқарадиган ташкилий тузилмаларни 
шакллантириш жараёни давом этмоқда. Мудофаа ва Ташқи 
иқтисодий алоқалар вазирликлари, Миллий хавфсизлик хизмати, 
Давлат божхона қўмитаси тузилди. Давлат мулкини бошқариш ва 
хусусийлаштириш, Қимматбаҳо металлар, Фан ва техника 
қўмиталари, Олий Аттестация комиссияси биринчи марта ташкил 
этилди. Марказий иқтисодий идораларнинг вазифалари ва фаолият 
йўналишлари тубдан ўзгартирилди. 
Банк тизими қайта ташкил этилмоқда. Республиканинг 
Марказий банки бошқарув идораларидан мустақил бўлди. 
Ўзимизнинг Ташқи иқтисодий фаолият миллий банкимиз очилди. 
Кўпгина тармоқ вазирликлари ва идоралари тугатилди. Мустақил 
миллий авиакомпания, ахборот агентлиги, кинокомпания ва бошқа 
умумдавлат хизматлари ишлаб турибди. 
Ўзбек халқининг мустақилликка бўлган интилишини жаҳон 
ҳамжамияти, халқаро жамоатчилик қўллаб-қувватлади. Дунёдаги 125 
мамлакат Ўзбекистоннинг Давлат мустақиллигини тан олди. 40 дан 
зиёд хорижий мамлакатлар билан дипломатия муносабатлари 
ўрнатилди. Тошкентда Туркия Жумҳуриятининг, Америка Қўшма 
Штатларининг, Ўиндистон, Франция, Германия Республикаларининг 
ва бошқа давлатларнинг элчихоналари очилди. Бошқа хорижий 
давлатлар билан ҳам дипломатия ваколатхоналарини айирбошлаш 
тўғрисида музокаралар олиб борилмоқда. 
Тарихда илк бор, 1992 йилнинг 2 мартида Ўзбекистон халқаро 
ҳуқуқнинг тенг ҳуқуқли субъекти сифатида Бирлашган Миллатлар 
Ташкилотига қабул қилинди. Республика Оврупода хавфсизлик ва 
ҳамкорликка бағишланган Кенгашнинг Якунловчи актини имзолаб, 
Хельсинки жараёнига қўшилди. Мана шуларнинг ҳаммаси 
республика тараққиётида мазмунан янги босқични бошлаб берди ва 
тенг ҳуқуқли асосларда халқаро иқтисодий илмий ва маданий 
соҳаларда фаол ҳамкорлик қилиш имкониятини очди. 
Эндиликда Ўзбекистон бир қатор етакчи халқаро иқтисодий ва 
молиявий бирлашмаларнинг - Иқтисодий Ҳамкорлик Ташкилоти, 
Оврупо тиклаш ва тараққиёт банки, Қора денгиз мамлакатлари 

---

Ислом Каримов. Ўзбекистон: миллий Истиқлол, иқтисод, сиёсат, мафкура 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
39
иқтисодий уюшмасининг аъзосидир. Халқаро валюта фонди, Халқаро 
қайта тиклаш ва тараққиёт банки, Халқаро меҳнат ташкилоти, Жаҳон 
соғлиқни сақлаш ташкилотига ва бошқа бирлашмаларнинг таркибига 
аъзо бўлиш борасидаги тайёргарлик ишлари ниҳоясига етказилди. 
Ўзбекистоннинг Қўшилмаган давлатлар ҳаракатига, БМТнинг Осиё ва 
Тинч океан учун Иқтисодий ва ижтимоий комиссиясига ҳамда бошқа 
ташкилотларга аъзо бўлиб кириши тўғрисида аризалар юборилди. 
Ўзбекистоннинг давлат мустақиллигини қўлга киритганлиги ва у 
халқаро миқёсда тан олинганлиги шуни билдирадики, бундан буён 
республика мустақил ички ва ташқи сиёсатини олиб боради, ҳеч 
кимнинг воситачилигисиз ўзаро манфаатли муносабатларни ўрнатади. 
Республикани ҳақиқатан ҳам, унинг миллий манфаатларидан келиб 
чиққан ҳолда, халқнинг азалий турмуш тарзи, анъаналари, урф-
одатлари ва кўникмаларини, мавжуд беқиёс табиий бойликларни ҳар 
томонлама ҳисобга олиб, юксалтириш амалда мумкин бўлиб қолди. 
Ҳозир бизнинг жамиятимиз тарихий чорраҳада турибди. 
Республикани миллий-давлат, ижтимоий-иқтисодий ва маънавий 
камол топтирувчи ўз тараққиёт йўлини ишлаб чиқишимиз зарур. Бу 
мураккаб ва масъулиятли палладир. Ҳозир яшаб турганларнинг 
тақдиригина эмас, балки уларнинг фарзандлари, невараларининг ҳам 
тақдири, келажак авлодларнинг тақдири ҳам шунга боғлиқ бўлади. 
Республика танг ҳолатларни қай даражада тезроқ бартараф этиши, 
яккаҳокимлик 
тизимининг 
иллатларини 
батамом 
тугатиши, 
ривожланган маданиятли мамлакатлар даражасига чиқиб олиши шу 
нарса билан белгиланади. Биз ҳозир узоқ йўлнинг бошида турибмиз. 
Барқарор бозор иқтисодиёти очиқ ташқи сиёсатга асосланган 
кучли демократик ҳуқуқий давлат ва фуқаролик жамиятини барпо 
этиш пировард мақсад бўлиб қолиши керак. Шундай жамиятгина 
Ўзбекистон халқининг муносиб турмушини, унинг ҳуқуқлари ва 
эркинлигини кафолатлаши, миллий анъаналар ва маданият қайта 
тикланишини, шахс сифатида инсоннинг маънавий-ахлоқий камол 
топишини таъминлаши мумкин.