Microsoft Word islom hazorasi ziyouz com doc

Payg‘ambarning (sollallohu alayhi va sallam) oldilariga keldi va: «Yo 
Rasululloh, men sizga bir sir aytmoqni istayman», dedi. Rasululloh unga: 
«O’ylab ko‘r-chi, Madinaning qaysi ko‘chasida sen bilan xoli bo‘lishim ma’qul?» 
dedilar va so‘ng u bilan chiqib ketdilar. Ancha vaqt turib, uning so‘zini 
eshitdilar, keyin qaytdilar... Adiy bu holatni ko‘rgach, Rasulullohdagi 
insoniylikdan uni chuqur hayajon qamrab oldi va musulmon bo‘ldi. 
 
Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) yigirma bir yil davom etgan 
kurashdan keyin Makkani fath qilganlarida, u zotga qarshi kurashgan, 
vatanlaridan chiqargan va takzib etganlarga nisbatan g‘oliblik maqomini 
olganlarida ham, Makka ko‘chalarida yashirin yurgan kunlarida, so‘ngroq esa 
Madinada hokim o‘laroq barhayot hazora binosiga asos qo‘yayotgan onlarida 
chiqargan da’vat va asoslarini esladilar. U zot Ka’ba eshigi oldida turgan 
hollarida gapirganlarida, kibrli va zolim ijtimoiy farqlanishlar sohibi bo‘lgan 
Quraysh ushbu so‘zlarni eshitdi: «Ey Quraysh jamoasi, Alloh sizlardan johiliyat 
g‘ururini va ajdodlarni ulug‘lashni ketkazdi. Insonlar Odamdan, Odam esa 
tuproqdan xalq qilingan».
So‘ng nusratga erishmasdan oldin da’vat qilganlari – Alloh taboraka va taoloning 
ushbu oyatini tilovat qildilar: 
«Ey insonlar, darhaqiqat, Biz sizlarni bir erkak
(Odam) 
va bir ayol
(Havvo)
dan yaratdik hamda bir-birlaringiz bilan 
tanishishinglar
(do‘st-birodar bo‘lishinglar) 
uchun sizlarni
(turli-tuman) 
xalqlar va 
qabila-elatlar qilib qo‘ydik. Albatta, sizlarning Alloh nazdidagi eng 
hurmatlirog‘ingiz taqvodorrog‘ingizdir»
(Hujurot sura, 13-oyat). 
Abu Bakr (r.a.) zamonlari. Bu zot insoniyat qalbi va ruhiyatini to‘ldiradigan mutavoze’ 
rais misoli edilar. Xalifa bo‘lganlari holda otalarini urushda yo‘qotgan qizlarning oldiga 
keldilar va shunday dedilar: «Xalifalik oldin odatlangan xulqimni o‘zgartirib yubormaydi, 
deb umid qilaman».
Umar (r.a.) esa xalqqa e’tiborli, zaiflarga yaxshilik qiluvchi, haqiqat borasida qattiqqo‘l 
va odamlarning barini barobar ko‘radigan xalifa edilar. Umar (r.a.) odamlarga berish 
uchun o‘zlarini mahrum qilar va ular to‘yishlari uchun och qolar edilar. Odamlarning 
uylaridan, manzillaridan xabardor bo‘lib turardilar. Buning qissalari ma’lum va 
mashhurdir: 
Bir kun bozorda sadaqa so‘rayotgan yoshi ulug‘ qariyani ko‘rdilar va: «Ey shayx, nima 
qilayapsan?» deb so‘radilar. Qariya: «Men yoshi ulug‘ qariyaman, jizya va nafaqa 
so‘rayapman», dedi. U Madina aholisidan bo‘lgan yahudiy edi. Umar (r.a.) buyuk insoniy 

---

Islom hazorasi. Ahmad Muhammad