Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
AMIR ul HAJ, Amiral-Haj - haj boshlig‘i, hojilar karvoni rahbari. Haj ziyoratiga 
keluvchilarga rahbarlik qilish odatini Muhammad (sav) belgilab berganlar. Payg‘ambar 
(sav) 631 y. Abu Bakr Siddiqqa Madinadan Makkaga boruvchi karvonga haj amiri 
sifatida boshchilik qilishni, unga g‘ayridinlar qo‘shilib qolmasligi ustidan nazorat qilishni 
topshirganlar. 632 y. Muhammad (sav) ning o‘zlari "vidolashuv haji" ("haj ul vido")ga 
boshchilik qilib, haj marosimlariga doir bir qancha muhim ko‘rsatmalarni berganlar. 
Hajga rahbarlik qilish yoxud A. ul H.ni tayinlash huquqi xalifalarda bo‘lgan. 13-a.da A. ul 
H.ni tayinlash huquqi mamluk sultonlariga o‘tgan, ayni shu vaqtdan e’tiboran Makkaga 
yo‘l olgan hojilarning asosiy to‘planadigan yerlari (mas., Damashq)da tashkil etilgan 
karvonboshilar ham A. ul H. deb atala boshlagan. Makkaga boruvchi hojilarning asosiy 
karvonini tayyorlash va jo‘natishga Usmoniylar davrida ham katta e’tibor berilgan. A. ul 
H. tomonidan qurolli guruh ajratilib, unga Hijozda Turkiyaning mavqeini kuchaytirish 
bo‘yicha muhim vazifalar yuklatilgan. 20-a.ning 20-y.larida Saudiya Arabistoni qiroli Ibn 
Sa’ud davlat hududida A. ul H.ning har qanday siyosiy faoliyat yurgizishini taqiqlab 
qo‘ygan. A. ul H. vazifalari karvondagi tartibni saqlash va diplomatik topshiriqlarni bajo 
keltirish bilan cheklanib qolgan. 1954 y. hajga boruvchilarning asosiy qismi 
to‘planadigan Misrda A. ul H. unvoni bekor qilinib, o‘rniga "hojilar guruhi rahbari" (ra’is 
ba’sat al-haj) tayin etilgan.  
 
 
AMMOR ibn YOSIR, to‘liq ismi Abul Yaqzon Ammor ibn Yosir ibn Omir al-Kinoniy (565-
657) - sahoba, islomga birinchi bo‘lib kirganlardan biri. O’tkir fikrli va jasoratli kishi 
bo‘lgan. Madinaga hijrat qilgan. Badr, Uxud, Xandaq janglarida qatnashgan. U islomda 
birinchi bo‘lib masjid kurgan kishidir, u o‘z masjidini Qabo deb atagan. Ali (kv) xalifaligi 
davrida Kufa amiri bo‘lgan. Ali (kv) bilan birga Jamol va Siffin janglarida qatnashgan va 
Siffin jangida shahid bo‘lgan.  
 
 
AMR ibn al-OSS, to‘liq ismi Amr ibn al-Oss ibn Voil al-Sahmiy al-Qurayshiy; kunyasi 
Abu Abdullo (571-664) - Misrni fath etgan islom sarkardasi, arablarning qabila 
boshliqlaridan. Johiliyat davrida islomga qarshi bo‘lgan. Xudaybiya sulhida islomga 
kirgan. Rasululloh (sav) uni g‘azotga yuborib, yoniga Abu Bakr Siddiq (ra) va Umar 
(ra)ni qo‘shganlar. Keyin A.a.-O.ni Ummonga voliy qilib yuborganlar. Umar (ra)ning 
xalifalik davrida Shom fath qilingach, A.a.-O. Falastin, so‘ng Misrga katta lashkarga 
qo‘mondon bo‘lib borgan. 39 ta hadis rivoyat qilgan.