Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
MUHTASIB (arab. - nazorat qiluvchi) - o‘rta asr musulmon davlatlarida islom 
marosimlari, urf-odatlari va shariat qonunlarining bajarilishi, odamlarning jamoat 
joylarida yurish-turishi ustidan nazorat qiluvchi amaldor. Shariat tizimiga xos mansabdor 
shaxslar toifasiga kirgan. O’rta Osiyoda bunday amaldorlar rais deb atalgan. M.lar 
bozorlardagi narx-navo va o‘lchov asboblarining to‘g‘riligi ustidan nazorat qilish, urf-
odatlarning bajarilishini kuzatish, diniy vazifalarini bajarmagan kishilar (mas., ramazon 
oyida ro‘za tutmaganlar)ni jazolashga hukm chiqarish va o‘sha yerning o‘zvda hukmni 
ijro ettirish kabilar bilan shug‘ullangan. M.ni odatda davlat boshlig‘i tayinlagan va u qozi 
bilan barobar ish ko‘rgan. Ammo, M. ma’muriy jihatdan qozidan pastroq lavozim 
hisoblangan va undan ancha kam maosh olgan. M. shaharni non bilan ta’minlash, taqchil 

---

Islom Ensiklopediyasi 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
214
paytlarda uning bahosini ma’lum chegaradan oshirmaslik, shuningdek, kemalar va hatto 
hammol, yuk tashuvchi hayvonlarga qancha yuk ortilganini ham tekshirib turish va h.k. 
bilan shug‘ullangan. M. lavozimi ayrim xristian davlatlari (Quddus qirolliga, 
Armaniston)da ham bo‘lgan. Yaqin-yaqin vaqtlargacha (1920 y.ga qadar) Buxoroda M. 
turli vazifalarni bajarib kelardi. O’zbekiston musulmonlari idorasvda masjidlarning 
moddiy va ma’naviy faoliyatini nazorat qilib turuvchi muhtasiblik bo‘limi mavjud.